- İran sisteme entegre oluyor, Dünya güçleri ile anlaşan ülkeden önemli bir adım geldi
- İran tartışmalı uranyum zenginleştirme faaliyetini durduruldu
- AB, İran’a yönelik bazı yaptırımları askıya aldı.
İran Atom Enerjisi Ajansı, yüzde 20 uranyum zenginleştirme faaliyetlerinin askıya alındığını ve okside dönüştürme ile seyreltme işlemlerinin başladığını bildirdi. İran’ın ayrıca mevcut yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyum stokunu da saf dışı bırakmaya başladığı bildirildi.
Söz konusu işlemlerin, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UEAK) denetçilerinin nezaretinde yapıldığı kaydedildi.
İran ve BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ile Almanya’dan oluşan ‘5+1’ ülkeleri, İsviçre’nin Cenevre kentinde 24 Kasım’da Tahran’ın nükleer programına ilişkin bir anlaşma imzalamıştı.
Bugün uygulamaya başlayan anlaşma gereği, Tahran, uranyum zenginleştirme faaliyetlerini yüzde 5 oranıyla sınırlı tutmayı ve elindeki yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyum stokunu aşamalı olarak saf dışı bırakmayı taahhüt etmişti.
URANYUM ZENGİNLEŞTİRME NEDEN ÖNEMLİ?
Zenginleştirilmiş uranyum, hem sivil amaçla elektrik üretimi için kullanılan reaktörler hem de askeri amaçlı nükleer silahlar ve harp başlıkları için kullanılan, kilit önemi haiz bir yakıt olarak biliniyor. İran'ın bu kararı, uluslararası sisteme dahil olmak için önemli bir adım olarak görülüyor.
BAZI YAPTIRIMLAR ASKIYA ALINDI
Öte yanda Avrupa Birliği (AB), İran’a yönelik olarak uyguladığı ekonomik yaptırımlardan bazılarını, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansının (UAEA) bu ülkedeki teknik ekibinden gelen teyit doğrultusunda 6 aylık süre için askıya aldı.
Brüksel’de bir araya gelen AB dışişleri bakanları, UAEA’nın İran’ın nükleer program konusunda varılan anlaşmaya uyduğunu tespit etmesi üzerine, konuyu tartışmaksızın bazı yaptırımların askıya alınması için gerekli olan siyasi onayı verdi.
Siyasi onayın ardından yasal ve teknik süreç hızla devreye sokulurken bazı alanlarda uygulanan yaptırımların, ilgili kararın AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanmasıyla birlikte gün içinde devre dışı kalması öngörülüyor.
AB’nin askıya aldığı yaptırımlar arasında İran ham petrolünün sigortalanmasına ve taşınmasına yönelik yaptırımın kaldırılmasının yanı sıra bu ülkenin altın, değerli taş ve petrokimya ürünleri ticaretine ilişkin yasağın devre dışı bırakılması ve yaptırımlarla bağlantılı olmayan para transferlerindeki tavanın yükseltilmesi yer alıyor.
