BM
Güvenlik Konseyi’nin iki daimi üyesi
İngiltere ve
Fransa ile
Almanya tarafından sunulan yeni karar tasarısı, Konsey’in 15 üyesinin tümünün oylarını alarak oy birliğiyle kabul edildi.
Kararda,
İran bir kez daha nükleer faaliyetlerini durdurmaya çağrılıyor ve İran’ın buna uymaması durumunda İran’a yeni
yaptırımlar getiriyor. Kararda İran,
uranyum zenginleştirme, yeniden işleme, ağır su reaktörleri, nükleer
silah sevkıyat sistemlerinin geliştirilmesi gibi faaliyetlerini, Uluslararası Atom
Enerji Ajansı’yla (UAEA)
işbirliği yaparak askıya almaya çağrılıyor.
UAEA’nın bu bağlamda İran’ın bu çağrıya uyup uymadığı konusunda 60 gün sonra bir
rapor hazırlaması öngörülüyor. İran’a karşı 23
Aralık 2006 tarihinde
yaptırımlar içeren 1737 sayılı kararı genişleten bu ikinci karar tasarısında, İran’ın nükleer faaliyetlerine katılan grup, kişi ve firmaların isim listesi genişletiliyor ve bunların mallarının da dondurulacağı belirtiliyor.
İran: Baskılar bizi yıldıramaz
Kararda ek olarak verilen bu genişletilmiş yeni listede İran devlet bankası Sepah ve İran
Devrim Muhafızları tarafından yönetilen şirketler bulunuyor. Kararda ayrıca İran’ın diğer
ülkelere geleneksel
silah satışı yasaklanırken, BM ülkelerinin de İran’a ağır silahsevkiyatı olmaması konusunda çok dikkatli olmaları isteniyor. Karar, BM ülkelerini ve uluslararası
finans kuruluşları, İran’a insani
yardım ve
kalkınma amacı dışında hiçbir şekilde “hibe, mali destekya da
kredi verme” sözünde bulunmamaya çağrılıyor.
BM ülkelerini, İran’ın nükleer faaliyetlerine katılan İranlı yetkililerin diğer ülkelere yaptığı seyahatler konusunda BM’yi bilgilendirmeye çağıran karar, bir anlamda İranlı yetkililerin yurtdışı seyahatlerini sınırlandırmayı amaçlıyor.
Kararda İran’ın Konseyin taleplerine uyması ve bunları müzakere etmek istemesi durumunda, tüm yaptırımların askıya alınacağı, ancak tam tersi olursa yeni yaptırımların görüşüleceği bildiriliyor. BM kararının önemli bir başka yanı BM Şartının 7. bölümünün 41. maddesikapsamında hazırlanmış olması. 41. maddede uluslararası güvenliği ve barışı tehdit eden ülkeler karşısında askeri değil, daha çok
ekonomik ve diplomatik yaptırımların kabul edilmesi öngörülüyor.
Konseyin beş daimi üyesi ve 10 daimi olmayan ülke arasında bir hafta süreyle tartışılan karar tasarıyla ilgili olarak
Güney Afrika,
Endonezya ve
Katar tarafından bazı değişik önerileri getirilmişti.
Bugün kabul edilen kararın giriş paragrafında bu ülkelerin talepleri doğrultusunda, İran nükleer programından kaynaklanan sorunun çözümünün “
Ortadoğu’nun kitle
imha silahlarından arındırılmış bir
bölge olma amacına” katkıda bulunacağından da söz ediliyor.
İran: Baskılar bizi yıldıramaz
Tahran yönetimi,
Birleşmiş Milletler
Güvenlik Konseyi’nin yeni yaptırımlar içeren kararına tepki gösterdi. İran
Dışişleri Bakanı Monuçer Mottaki,
baskı ve gözdağının ülkesinin
politikasını değiştirmeyeceğini söyledi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ndeki oturuma İran Cumhurbaşkanı
Mahmud Ahmedinejad’ın yerine katılan Monuçer Mottaki, ülkesinin, vazgeçilemez haklarından başka bir şey istemediğini söyledi.
Haberin devamı
Nükleer programlarını durdurmanın ne çözüm ne de seçenek olduğunu söyleyen Mottaki, “Güvenlik Konseyinin, İran’ı barışçı nükleer programını askıya almaya zorlamaya çalışan kararının BM Şartının tamamen ihlal edilmesi olduğunu” da ifade etti.
Yaptırım kararının İran halkını
hedef aldığını belirten Mottaki, “Tüm dünya bilmeli ve biliyor ki, en sert siyasi ve ekonomik yaptırımlar ya da diğer tehditler İran ulusunu, en yasal ve meşru haklarından vazgeçmeye zorlayamayacak” diye konuştu.
Mottaki, karar tasarısını Konseye sunanların hem Uluslararası Atom Enerji Ajansı hem de Güvenlik Konseyini kendi amaçları doğrultusunda kullandıklarını söyledi.
ABD MEMNUN
Beyaz Saray, kararın ardından memnuniyetini açıklarken,
Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Nicholas Burns, kararın İran’ı daha çok yalnızlığa iteceğine inandıklarını kaydetti.
AB: MÜZAKERELER DEVAM ETMELİ
Avrupa Birliği’nden ise “
müzakereler sürmeli” açıklaması geldi.
Avrupa Birliği’nin Dış Politika Yüksek Temsilcisi Javier Solana “
Müzakere için kapının İran’a hâlâ açık olduğunu ve birliğin soruna görüşmeler yoluyla çözüm bulunması politikasına bağlı olmayı sürdürdüğünü vurguladı.
AHMEDİNEJAD: ABD, VİZEYİ GECİKTİRDİ
Öte yandan,
BM Güvenlik Konseyi’nde konuşma isteğini daha önce açıklayan ve ABD’ye vize başvurusunda bulunan İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad ve ekibinin vizlerinin geç ellerine ulaşması nedeniyle
New York’a gidemedikleri kaydedildi.
Amerikan yönetimi ise bu iddiayı yalanladı.