Rus Itar-Tass ajansı Rusya'nın Karadeniz'de bulunan bir gemisinin, Suriye'nin Akdeniz kıyısında bulunan Tartus limanını restore etmeye başladığını bildirdi. Bu gelişme, Rusya ve Suriye arasında yeni bir işbirliğinin işareti ve Rusların yeniden Akdeniz'e ulaşma çabası olarak yorumlandı. Rusy yetkililer ise üssün kalıcı olacağını belirttiler. Rusya'nın Soğuk Savaş döneminde Ortadoğu'daki en güçlü müttefiki olan Suriye ile ilişkiler, 1991'de Sovyetlerin çöküşünün ardından zayıflamış; ancak Rusya Suriye'ye silah satmaya devam etmişti. Geçtiğimiz günlerde Rusya'yı ziyaret eden Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, silah ticareti ve askeri işbirliği konusunda görüşmelerde bulunmuştu. Ayrıca ajans, iki ülkenin deniz kuvvetleri konutanlarının bugün Moskova'da bir araya geldiğini ve karşılıklı güvenin artırılması ve iki ülke arasındaki karşılıklı anlayışı artırmanın yollarını" görüştüklerini belirtti. Rus deniz kuvvetlerinden Igor Dygalo, Itar-Tass'a yaptığı açıklamada Tartus'taki yenileme çalışmalarının, Rusya'nın bölgede uzun süre kalmak istemesinin işareti olduğunu söyledi. Rusya'nın Şam Büyükelçisi Igor Belyev de ağustos ayı sonunda yaptığı açıklamada Rus donanmasının "zaten bölgede devriye gezmekte olduğunu; ancak Rusya'nın Akdeniz'deki varlığının kalıcı olmasının yeni bir gelişme olduğunu" söylemişti. Rusların Akdeniz'e en yakın yolu, güçlü donanmalarının bulunduğu Karadeniz'den gerçekleşiyor. Ancak Gürcistan sorununun ardından bu gölgede NATO etkisi daha da arttı. Ruslar da bu durumdan şikayetçi olmuş ve bölgedeki NATO gemilerinin sayısının olması gerekenden çok olduğu şikayetinde bulunmuştu. Rusların bu hareketinin, Güney Osetya savaşının ardından ABD-Rusya arasındaki tansiyonun gerilmesiyle aynı dönemde gelmesi dikkat çekti. Rusya'nın bu hareketi, ABD'nin dünyadaki rakipleri ile ilişkileri artırma ve yeni ittifaklar kurma çabası olarak da görülüyor. Suriye tarafından ise bu konuda bir açıklama gelmedi. Rus askerî uzmanlar, Tartus limanının Akdeniz'deki operasyonlar için ciddi bir destek olacağını belirtiyor. Rus Interfax ajansına konuşan Rusya'nın Karadeniz Filosu eski komutanı Aduard Baltin, "Bu durum, orada böyle tesise sahip olmak Akdeniz'deki gemileri evdeki üslerine geriye çekmekten daha avantajlı" dedi. Rus Donanması eski Birinci Yardımcı Komutanı Igor Kasatonov da aynı ajansa açıklmasında "Tartus, Rusya'nın kendi sınırları dışında bu türdeki tek üssü olması açısından büyük jeopolitik önemi olan bir yer" diye konuştu. Sovyetler Birliği, 1971'de Şam ile imzaladığı anlaşma gereği Tartus'da bir bakım ve ikmal üssü kurmuştu. Ancak anlaşma Sovyetler çekince son bulmuştu. Bugün Tartus'daki üste bir tanesi operasyonel durumda 3 adet yüzer iskele, bir yüzer tamirhane, depolar, kışlalar ve diğer tesisler bulunuyor. Londra merkezli Jane's Country Risk'in Ortadoğu ve Kuzey Afrika editörü olan güvenlik uzmanı David Hartwell ise "Denizlerde işbirliği yıllardır devam ediyordu. Bunun NATO'ya karşı bir tepki olarak yorumlamak yanlış olur" dedi. Hartwell, Tartus limanın Suriye'nin ilişkileri geliştirme isteği üzerine yenileniyor olabileceğini belirtti. CİHAN