İŞTE UZAYDA YAŞAYABİLEN TEK CANLI

Yaklaşık bir yıl önce yapılan ve sonuçları dünkü Current Biology dergisinde yayımlanan araştırmada, ilk kez bir hayvanın uzay boşluğunda böyle bir denemeye tabi tutulduğunun altını çizen bilim adamları, geçen Eylülde bir Rus Soyuz füzesiyle fırlatılan Avrupa uzay aracı FOTON-M3'teki tardigradların 270 km irtifada uzay boşluğuna bırakıldıklarını belirttiler. 43 deneyden birisi olan bu araştırma sonrasında Dünya'ya dönen kapsüldeki tardigradların büyük bölümünün, sadece uzay boşluğuna değil, dünya ortamından en az bin kat fazla ve yaşayan organizmaların büyük bölümü için öldürücü ultraviyole (mor ötesi) ışınlarına dayanmayı başardıklarını gören bilim adamları, minik hayvancıkların suyla temas eder etmez hiçbir biyolojik değişiklik göstermeden derin uykularından (hibernation) uyandıklarını ve hatta normal şekilde çoğalmaya başladıklarını fark ettiler. Araştırmaya katılanlardan İsveç'in Kristianstadt Üniversitesi'nden İngemar Jönsson, "Bu hayvancıkların, uzay boşluğunun bu kadar aşırı koşullarına maruz kalmalarına rağmen yaşamayı başarmaları bir gizem" diye konuşurken, bilim adamları, bu yaratıkların böylesine dayanıklı olmalarını hücresel adaptasyonlarına bağlıyorlar. Sıfırın altında 272 dereceden artı 151 derece sıcaklığa kadar dayanabilen bu hayvancıkların ayrıca atmosferin 300 katı basınçtan da etkilenmedikleri görüldü. Genellikle yosun ve likenler doğal yaşam alanları olan tardigradlar, çok uzun süre, bazen yıllarca susuz kalmaya ve kuraklığa dayanabiliyor, bitki ve suyun bulunduğu her yerde toprakta, denizlerde ve tüm enlemlerde yaşayabiliyorlar. Bilim adamları şimdiye dek, başka küçük hayvancıklarla ve döküntülerle beslenen 600 ayrı tür tardigrad tespit ettiler. Bazılarının ağızlarında iğne biçimli bir hortumla sebzelerin içindeki suyu emdikleri görüldü. AA