Mora Yarımadası'ndaki yangınların gölgesinde girilen seçim yarışının Başbakan Kostas Karamanlis ve PASOK lideri Yorgo Papandreu arasında geçmesi bekleniyor. Yunanistan'da kayıtlı toplam 9 milyon 824 bin 233 seçmenin, 22 bin 200 sandıkta oy kullanacağı seçimlerde oy verme işlemi saat 19.00'da sona erecek. Oy sayımı, sandıkların kapatılmasının hemen ardından başlayacak ve seçime katılan 21 partinin aldıkları oylara ilişkin ilk sonuçlar birkaç saat içinde açıklanacak. Parlamentonun 300 üyesinin belirleneceği seçimlerde, Batı Trakya'dan 14 Türk aday yarışıyor. Bu arada, Yunanistan İçişleri Bakanlığı, 18 yaşını doldurmuş her Yunan vatandaşının oy vermesi zorunlu olan seçimlerde, yeni seçmen sayısının 490 bin olduğunu açıkladı. Seçim sistemi nasıl işliyor? Avrupa'da uygulananların en karmaşığı olarak kabul edilen Yunan seçim sistemi, ülke genelinde belli bir oy oranını aştığı takdirde, az farkla da olsa yarışı önde bitiren partiye 300 sandalyeli Parlamento'da çoğunluğa sahip olma ve tek başına hükümet kurma şansı tanıyor. Seçim yasasında, bir önceki hükümet döneminde yapılan değişikliğe göre, birinci partiye 40 milletvekilliği verilirken kalan 260 milletvekili siyasi partilerin aldıkları oy oranlarına göre kademeli olarak dağıtılıyor. Ülkedeki yerleşim merkezleri ve seçim bölgelerinde kullanılan oyların öncelikli olarak esas alındığı hesaplamalarda, partilerin çıkardıkları milletvekili sayısı toplam 4 aşamada belirleniyor. İlk aşamada, bir parti, bir yerleşim merkezinde kullanılan geçerli oyların sayısının, o merkezin çıkaracağı milletvekili sayısına bölünmesiyle elde edilen bölge barajını aşabilmiş ise aldığı oy oranıyla doğru orantılı sayıda milletvekili çıkarıyor. Bu aşamadan sonra söz konusu yerleşim merkezinin dahil olduğu seçim bölgesinin tümü dikkate alınıyor ve ülke genelinde birinci olan parti kalan milletvekillerinin yüzde 95'ini alıyor. Seçimde birinci olan partiye, ikinci olan karşısında büyük üstünlük tanıyan bu aşamanın ardından, "Düzenleme ya da yumuşatma" olarak bilinen ve küçük partileri desteklemeye yönelik 3'üncü aşama devreye giriyor. Bu aşamada, yüzde 3'lük ülke barajını aşma başarısını göstermiş bir parti herhangi bir seçim bölgesinde de bölge barajını aşmış ve o bölgede yarışı önde bitiren parti oyların yüzde 50'sinden fazlasını alamamışsa, milletvekili çıkarmaya hak kazanıyor. Sonuncu aşamada ise geriye dağıtılacak milletvekili kaldıysa bunlar partilerin ülke genelinde aldıkları oy oranıyla doğru orantılı bir biçimde dağıtılıyorlar. Oy pusulalarında adları alfabetik sıraya göre dizilmiş adayların Parlamento'ya girip giremeyecekleri, seçmenlerin isimleri hizasına koyduklarıartı işaretlerinin sayısı ve mensup oldukları partinin bölgede aldığı oy oranına göre belirleniyor. Partiler, ülke genelinde aldıkları oy oranına göre dağıtılmak üzere 12'şer kontenjan adayı da gösteriyorlar. Oy vermek zorunlu Bu arada Yunanistan'da seçimlere katılım oranını artırma amaçlı katı bir zorunlu oy kullanma sistemi yürürlükte bulunuyor. Bu sistem gereği, oy kullanmayan kayıtlı seçmenler, her ne kadar bugüne kadar örneği görülmediyse de 1 aydan 1 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabiliyorlar. Yunan seçim yasası, Meriç, İskeçe, Rodop ve 12 Adalar'daki seçim merkezlerine bölge valisi tarafından bir Türkçe çevirmen atanmasını da öngörüyor. Yunanistan'daki sistem ayrıca, seçimlerden 2 ay önce İçişleri Bakanlığı'na ikamet adresine ilişkin bilgi vermemiş, tüm seçmenlerin oturdukları değil, nüfusa kayıtlı oldukları yerleşim merkezinde oy verme yükümlülüğü getiriyor. Bu seçimlerde de çok sayıda seçmenin oturdukları yerleşim merkezinden kayıtlı oldukları bölgeye yolculuklarından kaynaklanan büyük bir ülke içi ulaşım hareketliliği gözleniyor. Yurtdışındaki Yunanlıların oy hakkı yok Yunanistan'ın yurtdışında yaşayan ve sayıları 5 milyonu bulan Yunanlıların oy vermesini sağlamaya yönelik bir düzenlemesi bulunmuyor. Ülkenin en büyük 2 partisi PASOK ve Yeni Demokrasi'nin (YDP) yurtdışında yaşayan seçmenler için özel taşıtlar kiraladıkları ve toplam 25 ülkeden seçmen gelmesinin beklendiği açıklandı. Seçim yardımları Milletvekili seçimlerinin Yunanistan'a toplam 110 milyon euro'ya malolması bekleniyor. Siyasi partilere seçim kampanyaları yapılan hazine yardımları ise şöyle sıralandı: YDP: 3 milyon 26 bin 968 euro PASOK: 2 milyon 705 bin 902 euro Yunanistan Komünist Partisi (KKE): 393 bin 472 euro Radikal Sol Koalisyon (SYRİZA): 217 bin 472 euro Ortodoks Halk Birliği Partisi (LAOS): 146 bin 367 euro. PASOK ile YDP başa çıkıyor Ülkedeki seçmenlerin iki büyük parti etrafında toplanmış olmalarından ötürü bu seçimlerde de PASOK ile YDP'nin oyların en az yüzde 80'ini almaları bekleniyor. Yunanistan'daki seçim sistemi gereği, bir partinin 300 sandalyeli parlamentoda iktidarı 151 milletvekili ile kazanmak için, Parlamento'ya 3 parti girmesi halinde yüzde 40.5, 4 parti girmesi halinde yüzde 41.5, 5 parti girmesi halinde ise yüzde 42.5 oranında oy alması gerekiyor. PASOK ile YDP'nin en son karşı karşıya geldikleri, 4 partinin parlamentoya girdiği genel 6 Mart 2004 genel seçimlerinde, YDP oyların yüzde 45.36'sını alarak 165 milletvekili, PASOK ise yüzde 40.55'ni alarak 117 milletvekili çıkarmıştı. Batı Trakya'da 14 Türk aday Öte yandan, milletvekili genel seçimlerine Batı Trakya Türk azınlığından 14 aday katılıyor. YDP ile PASOK'un Rodop ve İskeçe illerindeki 5 kişilik seçim listelerinde 2'şer Türk aday bulunuyor. Türk nüfusunun azaldığı Meriç (Evros) bölgesinde iseTürk aday bulunmuyor. Rodop ilinde, geçen dönemde milletvekiliseçilen İlhan Ahmet YDP listesindeki yerini korurken, listede 2'nci isim olarak Erdoğan Sait yer alıyor. Aynı ilde,PASOK listesinde, Rıdvan Kocamümün ile Ahmet Hacıosman, SYRİZA listesinde Ekrem Hasan ve Celalettin Yurtçu, KKE listesinde ise Nazmi Ahmet buluyor. İskeçe'de ise YDP listesinde Orhan Hacıibram, Dilek Hacıhalil, PASOK'te Çetin Mandacı ve Canan Mahsun, SYRİZA'da Yiğit Alioğlu, KKE'de Hasan Efendi ve LAOS listesinde Ahmet İmam yer alıyor. Batı Trakya'da seçim öncesi dönemin sakin geçtiği gözlenirken, Türk Azınlık yetkilileri yayınladıkları bildirilerde, azınlık seçmenlerinin oylarını Türk adaylar için kullanmaları çağrısında bulundular. Geçen dönemde Yunan Parlamentosu'nda bir milletvekili ile temsil edilen Türk Azınlığın, oyların dağılmaması durumunda Rodop ilinde iki, İskeçe ilinde de bir olmak üzere toplam üç milletvekili seçme olanağı bulunuyor. BAŞBAKAN ADAYLARI Yunanistan'daki iki büyük partinin egemenliğine dayalı siyasi atmosfer,gelecek dönemde YDP Genel Başkanı Kostas Karamanlis veya PASOK Genel BaşkanıYorgo Papandreu'nun başbakanlık görevini üstleneceğini gösteriyor. Adayların her ikisi de Türkiye'nin AB perspektifini tüm kriterlereuyması koşuluyla "tam uyum=tam üyelik" formülü çerçevesinde destekliyor. Yunanistan'ın siyasi yaşamında önemli roller oynamış ailelerin soyadlarını taşıyan rakiplerin, 2004 yılındaki karşılaşmalarında Karamanlis zafer kazanmıştı. Karamanlis kimdir? Yunanistan'ı Albaylar Cuntası ardından demokrasiye taşıyan devlet adamı unvanını taşıyan, 1950-60 ve 70'lı yıllarda başbakanlık ve iki dönem de cumhurbaşkanlığı görevini üstlenmiş olan 1998 yılında ölen Konstantin Karamanlis'in aynı adı taşıyan yeğeni, son 3.5 yıldır başbakan olarak görev yapıyor. Sağ kanattaki hemen tüm akımları temsil eden partisinin seçim kampanyasını ekonomik büyümenin ve istikrarın sürdürülmesi üzerine kuran Karamanlis, 1956 yılında doğdu. Atina Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra ABD'deki Boston Tufts Üniversitesi'nde diplomasi tarihi doktorası yapan Karamanlis'in doktora tezinin konusu "Atatürk-Venizelos döneminde Türk-Yunan ilişkileri'ydi". İngilizce, Almanca ve Fransızca bilen Karamanlis evli ve biri kız, ikiz babası. Papandreu kimdir? PASOK lideri Yorgo Papandreu da kendisiyle aynı adı taşıyan 1967 Albaylar Cuntası dönemi öncesi başbakanlık görevi yapan büyük babası ve 3 kez başbakanlık yapmış babası Andreas Papandreu'dan sonra, bu göreve talip olan 3'üncü kuşağı temsil ediyor. Parlamento'nun 1981 yılından bu yana kesintisiz üyesi olan Papandreu, bugüne kadar 2 kez dışişleri bakan yardımcısı, bir kez kültür bakan yardımcısı, bir kez eğitim bakanı ve toplam 5 yıl dışişleri bakanı olarak görev yaptı. Papandreu, Yunanistan'ın 1996 yılından 2004 yılına kadar yöneten Kostas Simitis'in PASOK genel başkanlığından ayrılması sonrası 2004 yılının şubat ayında partisinin liderlik koltuğuna oturdu. Aynı yılın mart ayında yapılan seçimlerde rakibi Karamanlis'e mağlup olan Papandreu, seçimler için sosyal devlet ilkesini ön plana çıkaran bir kampanya yaptı. ABD'nin Minnesota eyaletindeki ST. Paul kentinde 1952 yılında doğan Papandreu, İsveç'teki Stockholm Üniversitesi ve ABD'deki Massachusetts Amherst College'de sosyoloji eğitimi aldı ve London School Of Economics'de sosyoloji ve kalkınma alanında yüksek lisans yaptı. İngilizce ve İsveççe bilen Papandreu, evli ve biri kız, iki çocuk babası.