Küçük çocuklar, her şeyin altına, üstüne ve içine girerek anne babalarını "
Hayır, dokunma!", "Hayır, açma!", Hayır, bunu yapma" dedirtmekle ünlüdürler. İki ve üç yaşındakiler, neyi ve kimi
kontrol edebileceklerini görmek için, ne zaman bir
evet/hayır cevabı beklenen soruyla karşılaşsalar hemen hayır derler. Çocuğunuza hayır dedirtecek olasılıkları sınırlayın (evet/hayır cevabı alacağınız sorulardan kaçının) ve her istenene hayır dediğinde bunu hayır'ın gerçek anlamında görmeyin.
Sorunun önlenmesi
Çocuğunuzun kişiliğini tanıyın
Eğer çocuğunuzun isteklerini ve arzularını biliyorsanız, ne zaman hayır dediğinde bunun aslında evet demek olduğunu veya ne zaman gerçekten bir şeyi istemediğini bilirsiniz.
Hayır demeden önce düşünün
Eğer çocuğunuzun o şeyi yapıp yapmamasını çok fazla umursamıyorsanız, böyle durumlarda hayır demekten kaçının.
Evet/hayır sorularını sınırlayın
Hayırla cevaplanabilecek sorular sormayın. Sözgelimi
meyve suyu isteyip istemediğini sormak yerine, ne kadar meyve suyu istediğini sorun. Eğer arabaya binmesini istiyorsanız "Arabaya binmek istiyor musun?" diye sormayın, "Şimdi arabaya biniyoruz" deyin ve bunu yapın!
Kendi hayır'ınızı başka bir şeyle değiştirin
Çocuğunuz, çiçeklere dokunmak gibi, sizin istemediğiniz bir şeyi yaparken hayır yerine örneğin "Dur" deyin.
Çocuğunuza başka bir şey yaptırarak istemediğiniz davranışını durdurun
Genellikle bir şeyi yapmamasını istediğinizde çocuğunuza hayır dediğiniz için, yapmasını istemediğiniz şeyin yerine başka bir davranışı öğretin. Nötr bir zamanda çocuğunuzun ellerini tutun. "Buraya gel lütfen!" deyin ve onu kendinize çekin. Ona sarılın ve "Geldiğin için teşekkürler." deyin. "Buraya gel lütfen!" dediğinizde çocuğunuzla aranızda bulunan mesafeyi yavaş yavaş arttırın, ta ki odanın veya
alışveriş merkezinin bir ucundan size gelebilene kadar, bunu günde beş kere tekrarlayın.
Sorunun çözümü
Çocuğunuzun hayır'ına aldırmayın
Olumlu yönden bakın ve çocuğunuzun aslında evet dediğini . varsayın. Örneğin, hayır dediği meyve suyunu gerçekten istemiyorsa, onu içmeyecektir. Kısa bir süre sonra, hayır dediğinde, sizi yanıltıp yanıltmadığını anlarsınız.
Evet'e hayır'dan daha fazla ilgi gösterin
Çocuğunuz kısa sürede, başını olumlu bir biçimde sallayarak evet demeyi veya evet demesinin sizi gülümsettiği ve ona övgü
getirdiğini öğrenecektir. "Evet demen ne kadar güzel" veya "Teyzenin sorusuna evet dediğin için çok memnunum" gibi şeyler söyleyerek bu kelimeye olumlu yaklaşımlar gösterin.
Nasıl evet deneceğini öğretin
Üç yaşın üzerindeki çocuklar sistemli bir biçimde gösterilirse evet demeyi öğrenebilirler. Şu planı deneyin: Çocuğunuza, onun evet dediğini duymak istediğinizi anlatın. Daha sonra da evet demesini, "Evet dediğini duymak çok hoş" veya "Ne güzel de evet diyorsun" gibi sözcüklerle övün. Sonra, "Senden benim için bir şey yapmanı isteyeceğim ve ben beşe kadar saymadan önce evet demeni istiyorum." deyin. Eğer derse, ne kadar müthiş bir evet olduğunu söyleyin. Bunu beş gün boyunca beş kere deneyin ve çocuğunuz çok daha olumlu olacaktır.
Çocuğunuzun hayır demesine izin verin
Çocuğunuz sizin ondan yapmasını istediğiniz veya ihtiyacınızın olduğu şeyi yapmak zorunda olsa da hayır deme hakkı vardır. Çocuğunuzdan onun hayır demiş olduğu bir şeyi yapmasını istediğinizde, ona durumu açıklayın; örneğin, "Kalemleri toplamak istemediğini biliyorum, ama benim istediğimi yaptıktan sonra ne istersen yapabilirsin." deyin. Bu durum çocuğunuza, hâlâ patron siz olsanız da, onun duygularını ifade etmesini dinlediğinizi ve onu dikkate aldığınızı gösterir.
Yapmamanız gerekenler
"Hayır"ın kullanımını
teşvik etmeyin veya gülmeyin
Çocuğunuzun fazlaca hayır demesine gülmek veya ilgi göstermek, onun, sizden salt bu tepkileri alabilmek için bu kelimeyi daha fazla kullanmasına yol açar.
Kızmayın
Hayır evresinin okul öncesi çocuğunuzun gelişiminin normal bir parçası olduğunu ve kısa sürede geçeceğini unutmayın. Kızgınlığınız, çocuğunuz tarafından, hayır dediğinde aldığı ilgi olarak yorumlanacaktır ve ilgi ve güç tam da onun istediği şeydir.