Her yıl olduğu gibi bu yıl da hiç şüphesiz birçok kişi gözünü mühendislik, tıp ve hukuk gibi popüler mesleklere dikmiş durumda. Kontrol sistemleri teknolojisi, mekatronik, lojistik, bilişim sistemleri, aşçılık, optisyenlik, odiyometri, at işletmeciliği, nalbantlık, mobilya ve dekorasyon öğretmenliği, av ve yaban hayatı, cerrahi teknikleri, iklimlendirme-soğutma, deniz ulaştırma işletme mühendisliği, uçak gövde-motor bakım, enerji öğretmenliği, kalıpçılık öğretmenliği, tekstil terbiye öğretmenliği, matbaa öğretmenliği, kuaförlük ve güzellik bilgisi öğretmenliği, otobüs şoförlüğü (kaptanlık) gibi çoğunu yüksekokulların oluşturduğu bölümler ise özel meraklılarının ya da açıkta kalmakta korkanların tercihi olacak. Oysa çok fazla bilinmeyen bu bölümlerden mezun olanlar daha rahat iş bulabilme imkanına sahip. Örneğin at antrenörlüğü ve nalbantlık bölümlerinde okuyan öğrenciler yurtdışında da kolaylıkla iş bulabiliyor. Üniversiteye hazırlananlar bu okullara dikkat etsin! Puanları düşük, maaşları dolgun Her yıl binlerce genç, üniversite sınavında başarılı olup geleceklerini belirleyecek olan mesleklerini seçmek için ter döküyor. Bu ay içinde yine bir yıl boyunca sınava hazırlanan gençler, hayallerindeki fakülteyi kazanmak için birbirleri ile yarışacak. Onlar için bu sınavdan alacakları puan kadar sonrasında yapacakları tercihler de hayatlarındaki dönüm noktalarından biri olacak. Her adayın arzusu ise mühendislik, hukuk, tıp gibi popüler mesleklerden birini kazanıp iyi bir fakülteye yerleşebilmek. Tercih rehberinde öğrencilerin dikkatini çekmeyen, popüler olmayan, tam karşılığının ne olduğunu dahi bilmedikleri meslekler ise yine birçok adayın tercih sıralamasında olmayacak. Oysa birçoğunu yüksekokulların oluşturduğu bu meslekler dört yıllık fakültelere göre öğrencilere mezun olduklarında iş imkanı sağlıyor. Yüksek puanlar ile Türkiye’nin iyi üniversitelerine giren ve popüler mesleklerden mezun olan birçok genç ne yazık ki mezun olduktan sonra iş imkanı bulmakta oldukça güçlük çekiyor. 2005 yılı itibarıyla 57 bin 892 üniversite mezunu işsiz. Oysa çok daha düşük puanla öğrenci alan çoğunu yüksekokulların oluşturduğu sektöre ara eleman yetiştiren bölümler iş imkanı kolaylığı sağlıyor. Birçok öğrencinin tercih yaparken aklından bile geçirmediği meslekler arasında kontrol sistemleri teknolojisi, mekatronik, lojistik, bilişim sistemleri, aşçılık, optisyenlik, odiyometri, at işletmeciliği, nalbantlık, mobilya ve dekorasyon öğretmenliği, av ve yaban hayatı, cerrahi teknikleri, iklimlendirme-soğutma, deniz ulaştırma işletme mühendisliği, finans matematiği, güverte, hidroloji mühendisliği jeodezi ve fotogrametri mühendisliği, malzeme mühendisliği, seramik mühendisliği, tütün eksperliği, uçak gövde-motor bakım, otobüs şoförlüğü (kaptanlık) programı, enerji öğretmenliği, kalıpçılık öğretmenliği, tekstil terbiye öğretmenliği, matbaa öğretmenliği, kuaförlük ve güzellik bilgisi öğretmenliği bölümleri bulunuyor. Bu alanlarda okuyan öğrenciler, daha mezun olmadan şirketlerden gelen talep üzerine iş bulabiliyor. Özellikle at işletmeciliği, nalbantlık ve at antrenörlüğü öğrencileri oldukça rağbet görüyor. Bu bölümü bitirenler yurtdışında da iş bulabiliyor. Ülkemizde bu alanlardaki eğitim İstanbul Üniversitesi ve Kocaeli Üniversitesi’nde veriliyor. Ekranda yaptığı eğitim programları ile tanıdığımız Cihat Şener, öğrencilerin bu mesleklere yönelmemesini “bilinir olma” ve “popüler olanı seçme” eğilimine bağlıyor. Öğrencilerin kulaktan dolma bilgilerle tercih yaptığını söyleyen Şener, öğrencilerin moda olan mesleklere yöneldiği görüşünde. Zirve Dergileri Rehberlik Yayın Editörü Barış Esin de iki yıllık (önlisans) programlarının öğrenciler tarafından çok fazla bilinmediğini; fakat dört yıllık fakültelere oranla daha iyi iş imkanları sağlayan iki yıllık bölümlerin olduğunu belirtiyor. Okuyanlar bölümlerinden memnun Bu bölümlerde öğrenim gören öğrencilerin kimi bilinçli, kimi ise ‘kazanamayacağı’ endişesi ile tercih yapmış. Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesi Optisyenlik Bölümü öğrencisi Pınar Şengül, tercih listesinin en son sırasına açıkta kalmamak için optisyenliği yazanlardan biri. İşin eğitimini almanın önemli olduğunu söyleyen Şengül, bölümün özellikle bayanlar için cazip olduğunu kazandıktan sonra anlamış. Kocaeli Üniversitesi Körfez Atçılık Meslek Yüksekokulu öğrencisi Cengizhan Doğan ise bilinçli tercih yapanlardan. Okuldan mezun olan her öğrencinin kolaylıkla iş bulduğunu söyleyen Doğan, bu alanın gittikçe popülerleştiğini ifade ediyor. Sakarya Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Mekatronik Bölümü öğrencisi Barış Mıhladanız, okuduğu bölümü bilinçli seçtiğini ve bu bölümde okumanın tıptan daha avantajlı olduğunu, bu yüzden de adaylara tavsiye ettiğini söylüyor. Bütün bir yılı sınava hazırlanarak geçiren öğrenciler, tercih hataları yüzünden ya bir fakülteye yerleşemiyor ya da mezun olduktan sonra iş bulamıyor. Barış Esin, aile baskısı, sosyal çevrenin bakışı, seçilen mesleğin önlisans olması gibi birçok yan faktör nedeni ile iki yıllık fakültelerin tercih edilmediğini; fakat birçok önlisans programından mezun olan kişilerin daha kolay iş bulduğunu söylüyor. Tercih yaparken bilinçli olmaları ve gelecek vaat eden mesleklere yönelmeleri iş hayatları için son derece önemli. Bu yüzden tercih rehberinde sadece popüler mesleklere kilitli kalmadan diğer bölümleri de bilinçli bir şekilde incelemekte yarar var. Geleceği parlak bölümler OPTİSYENLİK: Görme kusurlarını düzeltmek amacıyla kullanılan “numaralı” diye adlandırılan gözlük camı ve gözlük çerçevesi satmak ve gözlük montajı yapan kişilere “optisyen”, bu mesleğe de “optisyenlik” deniliyor. “Optisyen”ler şimdiye kadar çeşitli kurslara giderek “optisyenlik” mesleğini icra etmeye hak kazanıyorlardı. Eskiden beri bu işi yapan gözlükçülerin bazılarının bu yönde bir eğitimleri olmadığı biliniyor. MEKATRONİK: Yeni bir bilim dalı olan mekatronik, geleceğin en parlak mesleklerinden. Öyle ki bu bölümde okuyan öğrenciler daha mezun olmadan sektörden iş teklifi alıyor. Mekatronik, ev teknolojilerinden ileri tıbbi cihazlara, bilgisayar kontrollü tezgâhlardan robotlara kadar oldukça geniş bir alanı kapsıyor. İKLİMLENDİRME-SOĞUTMA: İklimlendirme ve soğutma, havanın ısı, temizlik, sirkülasyon ve nem içeriklerinin daimi olarak kontrol edilmesi anlamına geliyor. ABD’de iklimlendirme-soğutmanın önümüzdeki 10 yıl içinde en fazla gelecek vaat eden meslekler arasında olduğu düşünülüyor. Türkiye’de ise 1990’larda genişleyen klima pazarı, istihdamı artırdı. Mezunlar bölümle ilgili sistemleri, teçhizatı kurup işleterek, bakım ve tamirini yaparak mesleklerini icra ediyor. SUALTI TEKNOLOJİSİ: İstanbul Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Türkiye’nin ilk ve tek sualtı okulu. Bu bölümde okuyan öğrenciler mezun olduktan sonra sualtı sanayi ve turizm sektöründe malzeme-bakım onarım ve satış konusunda çalışmanın yanı sıra Türkiye Denizcilik İşletmeleri’ne ait gemi kurtarma bölümünde ve limanda görev yapabiliyor. Okulun 150 mezununun tamamı sektörde çalışıyor. AT ANTRENÖRLÜĞÜ: Atın doğumundan yarış hayatı boyunca göstereceği performansı en üst seviyeye çekmek için akademik eğitimli personelin yetiştirildiği at antrenörlüğünde, öğrenciler mezun olduktan sonra yarışlarda çalışıyor ve her yarıştan prim alıyor. Atçılık işletmeciliğinde ise at yetiştirme çiftliklerinin, haraların, aşı istasyonlarının, idman pistlerinin ve hipodromun işletmesini üstlenecek kişiler yetiştiriliyor. Nalbantlıkta da atın ayak sağlığı, nal özellikleri, nal çakımı konularında eğitim veriliyor. Seda Çallı (Sakarya Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Mekatronik Bölümü 2. sınıf öğrencisi) Bu bölümün çok geniş kapsamlı olduğunu biliyordum. Bilerek ve bilinçli tercih ettim. Sonuçta elektrik-elektronik makine mühendisliğinin gördüğü dersleri görüyorum. Ayrıca bunun yanında kendi bölümümün derslerini alıyorum. Üç alanı birden ilgilendiriyor. Çok geniş kapsamlı olduğu için seçtim. Şu an iş olanakları çok iyi. 2 yıllığı bitirmiş olacağız; ama her alanda iş imkanımız var. İstihdam alanımız çok geniş. Bilgisayarlı, elektrik, elektronik alanların bulunduğu tüm işyerlerinde çalışabiliriz. Ayrıca bu bölüm az mezun verdiği için talep çok. Fabrikalar yeni mezun birine bile en az 1,5-2 milyar lira maaş veriyor. Bu mesleğe karşı aşırı bir talep var. Arkadaşlarıma tavsiye ediyorum. Cengizhan Doğan (Kocaeli Üniversitesi Körfez Atçılık Meslek Yüksekokulu 2. sınıf öğrencisi) Gittikçe popülerliği artan bir alan ve seçerken de bunun farkındaydım. Bu fakülteden mezun olan hiç kimse işsiz kalmaz, bunu bizden önce mezun olan öğrencilerin durumuna bakarak da söyleyebiliriz. Gelen öğrencilerin bir kısmı bilinçli, bir kısmı ise bilmeden tercihte bulunmuş. Fakat okuyan kimse pişman değil. 2005 yılında en çok puanı artan bölümlerden biri. Yani bu bölümlerin işlevselliği de gittikçe daha çok anlaşılıyor. Barış Mıhladız (Sakarya Üniversitesi Meslek Yüksekokul Mekatronik Bölümü 1. sınıf öğrencisi) Bu bölümü bilerek seçtim. Mekanik ve elektroniğe karşı ilgim vardı. Bilim teknik dergilerini takip ediyorum. Geleceğin mesleği bizim gördüğümüz, eğitim aldığımız mekatronik bölümü. Günümüzde kullandığımız endüstriyel cihazların hepsinin içinde mekanik var, elektrik var, elektronik ve bilgisayar sistemleri var. Bunun buluşma noktası mekatronik. Diğer bölümlere göre aranılan bir bölümde okuyoruz. Çok ilerleyen bir meslek dalı. Tıptan daha önemli. Tıp bir yerlere gelmek istiyorsa ilk bize uğramalı. Bugün tıpta bir ameliyat gerçekleştirirken mekatronik sistemler kullanılıyor. Elektronik, mekanik ve bilgisayar sistemlerinin birleşimi mekatronik olduğu için alanımız çok geniş. Bu bölümü üniversiteye girecek olan arkadaşlarıma tavsiye ediyorum. Kolay iş bulunabiliyor. TURKUAZ / ZAMAN