Tasarı,
Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler tarafından açılacak özel
öğretim kurumlarına açma izni verilmesi, kurumların
eğitim-öğretim,
yönetim, denetim ve gözetimi ile
yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarının; eğitim-öğretim, yönetim, denetim, gözetim ve
personel çalıştırılmasına ilişkin usul ve esasları düzenliyor.
TANIMLAR
Tasarı, yabancılar tarafından açılmış bulunan özel öğretim kurumlarını da kapsıyor.Tasarının ''Tanımlar'' bölümünde yabancı okullar ile
azınlık okullarına açıklık getiriliyor. Buna göre, ''Yabancı okullar'' yabancılar tarafından açılmış özel okulları kapsayacak.Azınlık okulları ise Rum,
Ermeni ve
Musevi azınlıklar tarafından kurulmuş,
Lozan Antlaşması ile güvence altına alınmış ve kendi azınlığına mensup
Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrencilerin devam ettiği okul öncesi eğitim,
ilköğretim ve orta öğretim özel okulları olarak tanımlanıyor.
Dershane, çeşitli kurslar, özel eğitim okulu, motorlu
taşıt sürücüleri kursu, öğrenci etüt eğitim merkezi, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi, milletlerarası özel öğretim kurumları (Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri özel öğretim kurumları) ile uzaktan öğretim kurumları da tasarı kapsamında tanımlanıyor.
KURUM AÇMA İZNİ
Tasarıya göre, bir kurumda öğretime başlayabilmek için kurum açma izni alınması zorunlu olacak. İzin başvuruları ilgili milli eğitim müdürlüğüne yapılacak.Valilikçe açılması uygun görülen okullara ilişkin başvurular ise kurum açma izni verilmek üzere Bakanlığa gönderilecek. Kurum açma talebinin valilikçe reddedilmesi halinde, kurucu veya kurucu temsilcisi tarafından taleplerinin reddine ilişkin işlemin tebliğinden itibaren onbeş işgünü içinde Bakanlığa itirazda bulunulabilecek.Kurum açma izni alınmadıkça, kuruma öğrenci kaydı yapılamayacak. Kurum açma izni verilmesi, binanın kullanılış amaçlarına ve Bakanlıkça belirlenen standartlara uygun ve yeterli bulunmasıyla birlikte bazı şartların yerine getirilmesine da bağlı olacak.Kurumlara ad verilmesine ilişkin esaslar yönetmelikle belirlenecek.
DİN EĞİTİMİ
Askeri okullar,
emniyet teşkilatına bağlı okullar ve din eğitimi-öğretimi yapan kurumların aynı veya benzeri özel öğretim
kurumları açılamayacak.Özel öğretim kurumu açacak veya devralacak kişilerde, affa uğramış olsalar bile, yüz kızartıcı bir suçtan ya da kasti bir suçtan dolayı altı ay veya daha fazla
hapis cezası ile mahkum edilmemiş olma şartı aranacak.
Meyhane, kahvehane, kıraathane, bar,
elektronik oyun merkezleri gibi umuma açık yerler ile açık alkollü
içki satılan yerlerin, okul binalarından kapıdan kapıya en az yüz metre uzaklıkta bulunması zorunluluğu aranacak.
MİLLETLERARASI OKULLAR
Yalnız yabancı uyruklu öğrencilerin devam edebilecekleri, yüksek öğretim dışındaki milletlerarası özel öğretim kurumu; yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişiler tarafından veya Türk vatandaşlarıyla
ortaklık yolu ile Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu çerçevesinde Bakanlar Kurulu'nun izniyle açılabilecek.Türkiye Cumhuriyeti uyruklu gerçek kişiler, özel hukuk tüzel kişileri veya özel hukuk hükümlerine göre yönetilen tüzel kişiler de kendi adlarına aynı amaçla milletlerarası mahiyette özel öğretim kurumu açabilecekler.Bu öğretim kurumlarında, Türk devletinin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, güvenliğine ve menfaatlerine aykırı, Türk milletinin milli, ahlaki, insani, manevi ve kültürel değerleri aleyhinde eğitim-öğretim yapılamayacak.
YABANCI OKULLAR
Yabancı okullar, Bakanlar Kurulunun izni ile yeni
arazi edinebilecekler ve kapasitelerini en fazla beş misline kadar
artırabilecekler.Üzerinde kuruldukları araziler genişletilmemek şartı ve Bakanlığın izni ile mevcut arazi üzerindeki bina, öğrenci ve donanım kapasitelerini en çok bir mislini geçmemek üzere artırabilecekler veya yenileyebilecekler.
Bu izinler dışında, yabancı okulların, binaları genişletilemeyecek, şube açamayacaklar, mevcut binalarının yerine kaim olmak üzere yeniden binalar inşa edemeyecekler, bu amaçla herhangi bir mülk edinemeyecekler veya kiralayamayacaklar.Yabancı okulların taşınmaz malları, kurucularının veya yetkililerinin önerisi ile Bakanlığa ya da kuruluş amaçları eğitim vermek olan Türk Medeni Kanunu'na göre kurulan vakıflara devredilebilecek.
AZINLIK OKULLARI
23
Ağustos 1923 tarihli ve 340 sayılı kanuna bağlı Antlaşmanın (Lozan) ilgili maddeleriyle ilgisi bulunan okulların (azınlık
okulları) özellik göstermesi gereken konular, yönetmelikle tespit edilecek. Bu yönetmelik, ilgili ülkelerin bu konulardaki mütekabil (karşılıklı) mevzuat ve uygulamaları dikkate alınmak suretiyle hazırlanacak.
Yönetmelikte belirtilmeyen konularda resmi okullar mevzuatı uygulanacak. Bu okullarda, yalnız kendi azınlığına mensup Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının çocukları okuyabilecek.
İZİNLER
Özel öğretim kurumu açma izni verilen kurumlarda, iki yıl içinde öğretime başlanılmaması halinde verilen izin iptal edilecek. Amacı dışında kullanıldığı tespit edilen kurumun, izni de iptal edilecek.
ÖĞRETMENLERE EK İŞ İMKANI
İhtiyaç halinde, resmi okullarda görevli öğretmenler, haftada 30 saati geçmemek üzere özel okullarda
ders verebilecekler. Bu öğretmenler, asıl görevlerini aksatmamak ve aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saati sayısını doldurmaları kaydı ve çalıştıkları kurumların izni ile sadece okullarda görev alabilecekler. Bu öğretmenler, aylık karşılığı okutmakla yükümlü bulunduğu haftalık ders saatinin yarısı kadar
ücretli ders verilebilecekler. Özel öğretim kurumlarında, uzman öğretici, usta öğretici ve
öğretmenlik yapma nitelik ve şartlarını taşıyan diğer devlet memurlarına, ilgili birimlerin izniyle haftada on saati geçmemek üzere ücretli ders görevi verilebilecek.
Türkçe dışındaki dillerde öğretim yapan ve yabancıların açtıkları okulların müdür baş
yardımcıları Türkiye Cumhuriyeti uyruklu olacak. Bu okullarda, öğretim dilini bilen, Türkçe veya Türkçe kültür dersleri öğretmeni bulunması zorunlu olacak. Bulunmaması halinde, okulun öğretim dilinde özel alan eğitimi görmüş, Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğretmenlere de bu görev verilebilecek.
ÖĞRETMEN ÜCRETLERİ
Özel okullarda yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmeti yapanlara, kıdemlerine göre (emekliler hariç) dengi resmi okullarda ödenen aylık ile sosyal yardım kapsamındaki
ek ödeme tutarlarından az ücret verilemeyecek.
Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemeler,
bütçe kanunlarıyla resmi okul öğretmen ve personeline sağlanan haklara denk olarak okul öğretmenlerine ve personeline de ödenecek. Sosyal yardım kapsamındaki ek ödemelerden gelir
vergisi kesilmeyecek.Bu kurumlardaki
ek ders ücreti miktarı, resmi okullar için tespit edilen miktardan az olamayacak. Bu okullardaki öğretmenler ücret ve özlük hakları bakımından SSK'ya tabi olurken,
disiplin yönünden resmi okullardaki işlemlere tabi olacaklar.
TV İLANI YASAK
Özel öğretim kurumları, ancak amaçlarına uygun tanıtıcı içerikli reklam ve ilan verebilecekler. Bu kurumlar, reklam ve ilanlarında gerçeğe aykırı beyanlarda bulunamayacaklar, televizyonda reklam ve ilan yapamayacaklar.
DEVLET YARDIMI
Özel okullarda öğrenim gören öğrencilere, her ders yılı için öğrenci başına belirlenen ücretlerin yarısını geçmemek üzere, azami 1000 YTL tutarında devlet yardımı yapılabilecek. Bu tutar, her yıl Vergi Usul Kanunu'na göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılacak.
Okullarda okuyan öğrencilerin velileri tarafından okul ücretini karşılamak üzere alınan
kredinin faizinin yüzde 50'sini geçmemek üzere belirlenen kısmı devletçe karşılanabilecek.Her ders yılı için bu desteklerden yararlanacak öğrenci sayısı, öğrencilere yapılacak devlet yardımı tutarı ve kredi faizinin devletçe karşılanacak kısmı ile yararlanabilme koşulları ve şekli her yıl Bakanlık bütçesine bu amaçla konulacak
ödenek esas alınarak,
Maliye Bakanlığı ve Bakanlığın müşterek önerisi üzerine Bakanlar Kurulu'nca belirlenecek.
Okulların su, doğalgaz ve elektrik ücretlendirilmesi ise resmi okullara uygulanan
tarife üzerinden uygulanacak.
ÖĞRENİM ÜCRETLERİ
Öğrenim ücreti ve diğer ücretler, kurumlarca her yıl tespit edilerek
ocak ayından itibaren en geç mayıs ayında ilan edilecek. Ücretlerin hangi esaslara göre tespit,
tayin, ilan ve tahsil edileceği yönetmelikle belirlenecek.
ÜCRETSİZ ÖĞRENCİ KOTASI
Kurumlar, öğrenim gören öğrenci sayısının yüzde 3'ünden az olmamak üzere ücretsiz öğrenci okutmakla yükümlü olacaklar. Bakanlıkça bu oran yüzde 10'a kadar artırılabilecek.Ücretsiz okutulacak öğrencilerin yüzdesi, seçimi ve kurumlara kabul şartlarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenecek.Kurumlar ayrıca, öğrenim bursu da verebilecekler.Bir okula alınabilecek yabancı uyruklu öğrenci sayısı, o okulda okuyan Türkiye Cumhuriyeti uyruklu öğrenci sayısının yüzde 30'unu aşamayacak.
Tasarının yasalaşmasıyla 8 Haziran 1965 tarihli Özel Öğretim Kurumları Kanunu da yürürlükten kaldırılacak.