İzmirli mühendis Erhan Doğudan, bazı firmaların ürettiği elektrikli ev aletlerinin enerji hırsızlığı yaptığını iddia etti. Elektrik saatleri, bu ‘akıllı aletlerin’ yaktığı her 100 kilovatın sadece 20 kilovatını kaydedebiliyor. Doğudan, ‘’Bu iddiayı canlı yayında ispatlarım’’ diyor. Devletin kaçak elektrikle mücadele birimlerinin bile fark edemediği sistem oldukça basit işliyor. Düzeneğin bütün detaylarını burada anlatmayacağız elbette. Söz konusu elektrikli makine ve cihazların sargıları tarafından manyetik alanının kurulması için aktif enerji ile birlikte şebekeden çekilen reaktif enerji (mıknatıslama akımı), manyetik alan kaybolurken, sargılarda tekrar elektrik enerjisine dönüşerek şebekeye geri gidiyor. Şebekeye yüklenme sırasında, kaynakla alıcı arasında gidip gelen reaktif enerji, evlerdeki sayaçlar tarafından okunamıyor. Örneğin 1.000 tur dönmesi gereken saat 800 tur hatta 100 turun altında dönüyor. Dolayısıyla kullandığınız gerçek enerji bedelini değil, saatin yazdığını ödüyorsunuz. Bunun için de sayaç veya tesisat üzerinde herhangi bir üçkağıtçılık yapmanıza gerek yok. Sadece prize sokup cihazı çalıştırmanız yeterli. Bu sayede istediğiniz gibi elektriği tüketir; ama sayaca yazdırmayarak “tasarruf” yaparsınız. 10 yıldan beri evlerin ısıtılması amacı ile üretilen elektrikli kalorifer kazanları, elektrikli sobalar gibi elektrik çalan cihazlardan kaç adet satıldığı, bugün kaç konutta kullanıldığı ve ne kadar elektrik kaçırıldığı bilinmiyor. Erhan Doğudan’ın hesaplamalarına göre, bu yöntemle kaçırılan elektrik miktarı Bursa’daki doğalgaz çevrim santralının üretimine eşit. Önlem olarak bu tip cihazların kullanımından önce üretiminin engellenmesi ve evlerde kullanılmak için üretilen her türlü cihazın cos(fi) değerinin denetlenmesi gerekiyor. Böylece hangi konutun tasarruf adı altında elektrik kaçırdığı tesbit edilebilecek. Maalesef şu anda TSE bu tarz bir ölçümü yönetmelikleri gereği yapmıyor. İkinci önlem olarak apartman gibi toplu yaşanan yerlere reaktif enerji ölçümü yapabilen sayaçlar takılması gerekiyor. Veya bu ölçümü de yapar hale getirilen sayacı kullanan konutlara indirimli fiyat tarifesi uygulanarak, sistemden elektrik çalmadıkları halde fazla ücret ödememeleri sağlanabilir. Böylece yasal elektrik kullanımı teşvik edilir. Sözkonusu firmalar hakkında nasıl bir işlem yapılacağı ise yargının işi. Doğudan, İzmir Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü’ne 6 Eylül 1996’da 21773 evrak kayıt numaralı dilekçe ile şikayette bulunmuş ama hala yanıt alamamış. KAÇAK ELEKTRİK KULLANANLARIN DİKKATİNE! Kaçak elektrik kullanımı dolandırıcılık kapsamına alındı. Bu suçu işleyenlere verilen hapis cezası 5 yıla yükseltilirken, çocukları da devlet memuru olamıyor. YAŞAR DURUKAN