Zaman Kitap'tan '10.Yılında 2001 Krizi' adıyla çıkan eserde büyük buhran, dönemin tanıklarının ifadelerinden gün gün kronojiye, gizli belgelerden
ekonomik tablolara kadar ayrıntılı olarak gözler önüne seriliyor.
DSP-MHP-
ANAP koalisyon hükümeti döneminde 19
Şubat 2001'de yapılan Milli
Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında, dönemin Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer,
Başbakan Bülent Ecevit'e
kitapçık fırlatmasıyla büyük
krizin fitili ateşlenmişti.
Cumhuriyet tarihinin en büyük bunalımında
Borsa yüzde 15 gibi tarihi bir düşüş yaşamış, gecelik
faiz yüzde 7 bin 500'e fırlamıştı. Piyasaların
kontrol edilememesi üzerine DSP-MHP-ANAP hükümeti, enflasyonu düşürmek için
uygulamakta olduğu 'kur çıpasın'dan vazgeçip 'dalgalı kur'a geçmişti. Bu kararın ardından dolar 690 bin liradan 900 bine yükselmiş, yatırımcılar paralarını
kurtarma telaşına düşmüş, büyük bir
sermaye kaçışı gözlenmişti. İşyerlerinin kapandığı, milyonlarca kişinin işsiz kaldığı bu dönemde esnaf sokaklara dökülmüştü. Bunun üzerine Başbakan'ın davetiyle dönemin Dünya
Bankası Başkan Yardımcısı
Kemal Derviş,
Türkiye'ye gelerek ekonominin başına geçmişti. Derviş, 14 Mart'ta 'Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı'nı açıklamış ve darboğazdaki ekonomiye kaynak bulmak için
Uluslararası Para Fonu (IMF) ile görüşmelere başlamıştı. '10. Yılında 2001 Krizi' kitabında yer alan gizli belgelere göre, o dönem IMF ve
Dünya Bankası ile yürütülen görüşmeler, Batılı
ülkelerin
Osmanlı borçlarını tahsil için kurduğu Düyun-u Umumiye'yi hatırlatıyor. Stand-by görüşmeleri çerçevesinde
teknik destek hizmeti adı altında IMF danışmanı Marc Carawan için
BDDK'da ayrı bir oda hazırlanmış. Bu uygulama için Carawan'a 'hizmetleri karşılığı' BDDK ve
TMSF tarafından 249.600 dolar ödenmişti. Bir başka belgeye göre ise 661 milyon doları kapsayan 8. gözden geçirme için Fon, BDDK'dan EGS Bank, Bayındırbank ve Kentbank'a el konulmasını şart koşuyor. Kitapta kriz döneminin
Maliye Bakanı Sümer Oral, hayatının en zor saatlerini anlatırken, Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı vahim durumu ortaya koyuyor. Ayrıca yine dönemin
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Mehmet
Yıldırım,
Hazine Müsteşarı
Faik Öztrak, diğer bürokrat ve bankacıların anlattıkları, ülke için ibret verici.
Kitapta, 2002'deki seçimlerde AK Parti'nin tek başına iktidara gelmesinin ardından, kararlılıkla yürütülen politikalar sayesinde ülkenin yeniden ayağa kalkması da gözler önüne seriliyor. Kitapta yer alan bilgilere göre; ülkenin gayri safi
yurt içi hâsılası 2001'de 196,7 milyar dolar iken, bu rakam 2010'da 730 milyar dolar seviyesine yükseldi. On yıl önceki krizde Türkiye ekonomisi 5,7 oranında küçülürken, küresel krizin etkisine rağmen geçen yılı yüzde 6,8 büyümeyle kapattı. Yıllarca çift, bazen de üç haneli enflasyonda yaşayan Türkiye, uygulanan politikalar sayesinde tek haneye indirmeyi başardı. Bunun dışında diğer ekonomik parametrelerde Türkiye'nin son 8 yılda yaptığı sıçramayı kitapta bulmak mümkün.