Ulusal stok mecburiyetini yerine getirmedikleri için uygulanan cezalar, şirket başına 600 bin YTL olarak belirlendi. Sektörün toplam 47 aktörünün ödeyeceği miktar, Ağustos 2006 denetimleri sonrası, 'lisanssız bayilere satış yaptıkları için' ana dağıtım şirketlerine verilen 1,6 milyar YTL'lik cezadan sonra uygulanan en büyük ikinci rakam oldu. Şirketler, peşin ödemeleri durumunda yüzde 25'lik indirimden faydalanabilecek. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), önceki günkü toplantısında, aralarında Petrol Ofisi, Shell, Turcas, Lukoil ve BP gibi yerli-yabancı önde gelen akaryakıt dağıtım şirketlerine 2006 yılı içinde ulusal petrol yükümlülüğünü yıl boyunca yerine getirmeyen, kısmen yerine getiren, hiç stok tutmayan ve bildirimde bulunmayan 47 şirkete ağır ceza uyguladı. Kurul, ayrıca mevzuata aykırı durumunu düzeltmesi için yapılan ihbarların gereğini yerine getirmeyen Yuropet Akaryakıt Dağıtım Pazarlama Petrol Ürünleri Şirketi ile Koçak Petrol Ticaret Anonim Şirketi'nin dağıtıcı lisansını iptal etti. Petrol Piyasası Kanunu'na göre, dağıtım şirketleri, serbest tüketici ve rafinericilerin 20'şer günlük stok tutmaları gerekiyor. Kanun ayrıca, stokların takibi için de 'Ulusal Petrol Stok Komisyonu' kurulmasını emrediyor. Kanun bunun için de şirketlerden satışa sunulan ve ithal edilen akaryakıt ürünlerinden belirlenen oranda kesinti yapılmasını öngörüyor. Ulusal stok oluşturulması koordine görevi de aynı kanunla Enerji Bakanlığı Müsteşarlığı'na verildi. Konuyla ilgili, 'Ulusal Stok Ajansı' kurulması için kanun çalışmaları uzun süredir devam ediyor. Türkiye'nin de üye olduğu Uluslararası Enerji Ajansı, kriz durumlarında ihtiyacı karşılamak için üyelerine asgari 90 günlük stok mecburiyetini zorunlu tutuyor. AB Komisyonu da aynı süreyi öneriyor. Enerji Üst Kurulu'nun şirketlere kestiği cezaların ödenmemesi ve stok tutmamakta ısrar durumunda şirketlere lisans iptali cezası uygulanıyor. Kurul, 28,2 milyon YTL'lik cezayı 2006 yılı stoklarıyla ilgili kesti. Dağıtım şirketleri, daha önceki açıklamalarında, 'Ulusal Stok Komisyonu' kurulmasını istemiş ve şirketlerden toplanan paralarla stok altyapısının oluşturulmasını talep etmişti. Fakat, stok ajansı kurulmaması ve altyapının hazır olmaması nedeniyle şirketlerin cezalara itiraz etmesi bekleniyor. Riskleri azaltmak için stok zorunlu Petrol Piyasası Kanunu, kriz ve olağanüstü hallerde petrol ihtiyacını karşılamak için, bir önceki yıl tüketiminin 90 gününe denk oranda stok tutulmasını emrediyor. Kanunun ilgili maddesi şöyle: "Piyasada sürekliliğin sağlanması, kriz veya olağanüstü hallerde risklerin önlenmesi ve uluslararası anlaşmalar gereği olağanüstü hal petrol stokları ile ilgili yükümlülüklerin ifası amaçlarıyla bir önceki yıl günlük ortalama kullanımının içindeki net ithalatın en az doksan günlük miktarı kadar petrol stoku tutulur. Ulusal petrol stoku, rafineri, akaryakıt ve LPG dağıtıcı lisansı sahiplerinin ikmal ettiği günlük ortalama ürün miktarının minimum yirmi katını kendi depolarında veya lisanslı depolama tesislerinde topluca veya statülerine göre ayrı ayrı bulundurma yükümlülüğü ile sağlanır." Kanun stok takibini Ulusal Stok Komisyonu'na veriyor. Başkanlığını Enerji Bakanlığı müsteşarının yaptığı komisyon; 'Millî Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ve kurum temsilcilerinden' oluşur. İSMAİL ALTUNSOY- ZAMAN