Ham petrolün varil fiyatı 63 dolar seviyesine inerek, son 5.5 yılın dibini gördü. Haziran ayında 116 doları gören petrol fiyatı, aralıkta 63 dolar seviyesine gerileyerek, yaklaşık yüzde 45 düştü.
Bu durum benzin ve mazot fiyatlarına aynen yansımasa da, Haziran ayından bu yana benzin ortalama yüzde 15 ucuzladı. Şehirlerarası ulaşımda tercih edilen motorin fiyatı da haziran ayından bu yana yüzde 13 ucuzladı. Buna karşılık bu durum halen şehir içi ve şehirlerarası bilet fiyatlarına yansımadı.
ZAM VAR İNDİRİM YOK
Ana maliyet kalemi petrol olan ulaşım sektörleri, petrol fiyatlarının artması nedeniyle bilet fiyatlarını artırırken, aynı sektörler petrol fiyatlarının düşmesi ile bilet fiyatlarını indirmiyor. Özellikle Ankara ve İstanbul’da şehir içi ulaşıma, tam da petrol fiyatların düşmeye başladığı yaz aylarında zam yapılması, vatandaşa yük getirirken, belediyelere çifte kazanç sağlamış oldu.
ŞEHİR İÇİ ULAŞIMA ZAM!
Ankara’da toplu ulaşıma haziran ayında yüzde 15 zam yapılırken, İstanbul’da ise yüzde 10 zam yapılmıştı. Bu zammın üstüne bir de petrol fiyatları düşünce, maliyet ile fiyat arasındaki makas iyiden iyiye açıldı. Petrol ve akaryakıt fiyatlarındaki düşüşe rağmen kasım sonunda Ankara’da taksi fiyatlarına da yüzde 10 zam yapıldı. Buna göre önceden Ankara’da 2.70 kuruş olan taksimetrenin açılış fiyatı 3.10 kuruşa yükseldi. Kilometrede ise önceden 2.40 kuruş olan fiyat 2.70’e, saat ücreti ise 24 liraya çıktı.
Geçtiğimiz haziran ayında şehirlerarası otobüs bileti fiyatlarına da yüzde 15 zam gelmişti. O tarihten bu yana akaryakıtta yüzde 15’lik indirime rağmen, bilet fiyatlarında indirim olmadı.
Böylelikle aslında bilet fiyatlarında Haziran’dan bu yana otobüs firmalarının kârı yüzde 30’u buldu! İndirim hakkında görüşlerini almak istediğimiz Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Başkanı yurtdışında olduğu için görüş vermedi.
HÜKÜMET ULAŞIM TEKELLERİRLE İŞBİRLİĞİ YAPIYOR
Konuyu değerlendiren Tüketici Hakları Derneği (THD) Başkanı Turhan Çakar, “Petrole zam gelince her şeye zam geliyor. Şimdi petrol fiyatları yüzde 45 düştü ama hâlâ ulaşımda bir indirim göremiyoruz. Hükümet vergiden olmak istemiyor bu yüzden ulaşım tekelleriyle işbirliği yapıyor” dedi. Çakar, yöneticilerin bir an evvel bu haksızlığa dur demesi gerektiğini vurguladı.
UÇAKTA İNDİRİM BEKLENTİSİ
Öte yandan, Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, petroldeki düşüş sebebiyle, 2015'te uçak bileti fiyatlarının önceki yıla göre yüzde 5.1 civarında daha düşük olacağını duyurdu. Birlik, akaryakıt fiyatlarının ucuzlaması ve küresel büyümenin hızlanması nedeniyle bilet fiyatlarının daha düşük olmasını beklediklerini açıkladı. Bu durumun Türkiye’ye nasıl yansıyacağı ise şimdilik bilinmiyor.
DEVLET HAVAYOLUNU DESTEKLİYOR
Daha önce konuyla ilgili basına açıklama yapan Trabzon Otobüsçüler Dernek Başkanı Orhan Sungur, vatandaşın bilet fiyatlarında indirim beklememesi gerektiğini belirterek, şunları söylemişti: “Petrol fiyatları dünyada çok düştü ama Türkiye’de maalesef istenilen düzeyde düşmedi. Devlet uçakları teşvik ediyor ama bize destek vermiyor. Vatandaşlar eskiye göre ulaşımda daha çok uçakları tercih ediyor çünkü devlet uçakları destekliyor. Onlar çok ucuza akaryakıt alıyorlar. Otobüsçüler gibi pahalı yakıt alsalar bu kadar ucuza bilet kesemezler.”
BUGÜN