Dev enerji şirketleri, zengin rezervleri Ceyhan üzerinden dünya pazarına açmaya hazırlanan Türkiye'nin kapısını çalmaya başladı. İşte Bağdat-Erbil arasındaki buzları bile eriten yeni sürecin ayrıntıları:

Çözüm süreci ile birlikte, bölgesel kalkınmanın lokomotifi olma yolunda ilerleyen Türkiye, sonbaharda enerji piyasalarında söz sahibi olmaya başlayacak. Yenişafak'ın haberine göre, Kuzey Irak'tan, Kerkük-Yumurtalık Petrol Boru Hattı'na yapılacak bağlantı sayesinde gelişecek yeni enerji trafiği, Ankara'nın yürüttüğü çözüm sürecinin doğal uzantısı haline dönüştü. Yaz sonu bitirilmesi planlanan hat ile Türkiye K.Irak petrolünü Ceyhan üzerinden dünya pazarına sunacak. Boru hattının faaliyete geçmesi durumunda Kuzey Irak'tan günlük 300 bin varil ham petrol akışı sağlanacak. Bu da Türkiye'yi bölgede etkin ülke konumuna taşıyacak. Bu adım, Neoconlar'ın, Türkiye'nin dünya enerji pazarında söz sahibi olmasını engelleme çabalarını da boşa çıkardı. Raporlarında, 'Bu planlar Türkiye'yi bölgesel güç yapar. Kürtleri Ankara'ya bağlar' söylemlerine rağmen boru hattı sonbaharda hazır olacak. K.Irak petrolünü Türkiye'ye getirecek yeni boru hattı, çözüm sürecinin de ölçülebilir ilk sonucu olacak.

Olası petrol satışından elde edilecek gelirin nasıl paylaşılacağı konusunda büyük sorun yaşayan Bağdat ile Kürt yönetimi için Ankara devreye girdi. Geçen hafta Irak Başbakanı Nuri El Maliki ile bir araya gelen Kuzey Irak Kürt Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, enerji konusunda geri adım atmayacaklarının sinyalini verdi. Ancak Maliki yönetimi Türkiye'nin de devreye girmesiyle yumuşadı. Türkiye, enerji gelirlerinin paylaşımı için hidrokarbon yasasını hatırlatarak, gelirlerin yüzde 17'sinin Kuzey Irak'a, kalanının da merkezi hükümete verilmesini önerdi.

Türkiye böylece, iki taraf arasındaki sorunun çözümünde önemli rol oynadı. Türkiye bu öneriye herkes için 'kazan-kazan' formülü olarak bakıyor. Türkiye'nin bu önerisi bir yandan Irak anayasasına uygun adil dağılımı sağlarken, iç çatışma ortamını ortadan kaldıracak. Türkiye'nin önerisi, iki tarafı bir masa etrafında buluşturdu.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın yakın tarihte Erbil'i ziyaret edeceğine dikkati çeken Bağdat yönetimi, 'Yıldız'ı önce Bağdat'ta ağırlamak istiyoruz' diyerek ilişkileri düzeltme mesajı verdi.

Irak'ın kuzeyindeki petrol alanları uluslararası pazar halini alırken, Kürt yönetimi bu pazarı çok iyi kullanma ve bu alanda dünya devleri ile görüşme trafiği yürütüyor. Ancak, Türkiye, bu pazarla ilgili hemen her projenin içinde yer alıyor. Petrol devi Exxon Mobil'in K.Irak'ta petrol aramak üzere yaptığı anlaşmalar, Bağdat'taki yöneticiler arasında rahatsızlık yaratırken, Exxon Mobil ve bölgede enerji alanında yatırım yapan petrol şirketleri de Türkiye'nin formülüne sıcak bakıyor. Bağdat'ın tutumu nedeniyle sıkıntı yaşayan Exxon Mobil yetkilileri, Başbakan Tayyip Erdoğan'dan ABD ziyaretinde randevu talep etti.

Enerji uzmanlarının, çözüm sürecinin olumlu yürümesi ve sonbaharda bitmesi planlanan boru hattıyla birlikte Türkiye'nin rolüne vurgu yapması, Ankara'nın çok daha kapsamlı projelere imza atmasının da önünü açtı. Dev enerji şirketleri de strateji değişikliği yaparak Ankara'yı dikkate almaya başladı. Bakü-Ceyhan Boru Hattı konusunda muhalefet gösteren Rusya, Gazprom'un Kuzey Irak'taki açılımı ile bilikte enerji politikalarında siyasi ve bölgesel pozisyonunu yeniden şekillendiriyor. Geçen ay, Mesut Barzani'yi Moskova'da ağırlayan Rus yönetimi, Gazprom'un Kuzey Irak doğal gazı ile ilgilendiğini iletti.

İki yıldır Kuzey Irak ile ilgili fizibilite çalışmaları yürüten Rusya'nın enerji devi Gazprom'un yüzde 10 gerileyen gelirini artırmak için başlattığı yatırım arayışlarında yeni partneri bir Türk şirket olacak. Şirketin Kuzey Irak'ta çıkaracağı gaz için hatların kurulumu ve Türkiye'den geçişler için Türk ortak arayışı başlattığı öğrenildi. Rus devinin Türk ortak alarak çalışma yapmasının daha yararlı olacağı fizibilite raporlarında yer aldı. Gazprom'un petrol çıkarma ve dağıtım alanında faaliyet gösteren ve Kuzey Irak yönetimiyle 2 petrol anlaşması imzalayan yan kuruluşu Gazprom Neft de boru hattının biran önce devreye girmesini bekliyor.

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'na (TPAO) bağlı Turkish Petroleum International Company Limited Şirketi'nin (TPIC) sermayesi 150 milyon dolardan 500 milyon dolara çıkarıldı ve BOTAŞ'a devredildi. BOTAŞ, Türkiye'nin petrol ihtiyacının karşılanmasına katkıda bulunmak, uluslararası ticaret alanında faaliyette bulunmasını temin etmek, petrol arama, sondaj, üretim, taşıma, pazarlama için yurtdışında şirket kurabilecek. Yeni süreçle birlikte Türkiye enerji alanında önemli bir oyuncu olacak.