Tatil mi? En son kardeşim evlendiğinde köye gitmiştim AcNielsen, 41 ilde bin 27 bakkalla görüştü. Bakkalların yüzde 74.7'si hiç tatil yapmıyor, hatırlayabilen ise "Yıllar önce kardeşimin düğününde memlekete gitmiştim" diyor. Yüzde 94'ü haftanın 7 günü çalışıyor '. Türkiye, 1980'lerin başında 'kahraman bakkalın, süpermarkete karşı' kavgasını konuşurken, 90'lar, perakendecilik sektöründe dünya devlerinin Türkiye'ye girdiği yıllar oldu. 2000'li yıllarda ise 400 metrekarenin altındaki süpermarketlerin sayısında hızlı bir artış yaşandı. 1998 yılında Türkiye'de büyüklüğü 50 metrekarenin altında olan 169 bin 747 bakkal vardı, bu sayı 2000'de 152 bin 974'e, 2006'da ise 116 bin 857'ye düştü. Evet bakkallar yok olmadı ama, toplam alışveriş içindeki payları gözle görünür bir şekilde azaldı. Hayat zorlaşıp, rakipler artınca, artık hafta tatili de yaz tatili de unutuldu. Nitekim, AcNielsen'in görüştüğü bakkalların yüzde 94'ü haftanın 7 günü çalıştığını söylerken bunların yarıdan fazlası dükkanı 22.00-24.00 saatlerine kadar açık tutuyor. Bakkallar, "Ne sıklıkta tatile bir oranla "hiç tatile çıkmıyorum" cevabı veriyor. Yılda bir kez çıkanların oranı sadece yüzde 16. Tatil yapan mutlu azınlığın yüzde 51'i deniz kenarını tercih ederken, yüzde 37'si köyüne gidiyor, yüzde 7'si ise yaylaya çıkıyor. Hiçbir şeyi değiştirmem Bakkallara "Gelecek bir yıl içinde iş durumunuz ile ilgili planınız nedir?" diye sorulduğunda yüzde 47'si "aynı şekilde devam edeceğim" derken, yüzde 32'si dükkanda daha fazla ürün çeşidi bulundurmayı düşünüyor. Dükkanını metrekare olarak büyütmeyi düşünenlerin oranı ise yüzde 7. Devretmeyi düşünenler, işini büyütmeyi düşünenlerden daha fazla (yüzde 9). Özel hayatla iş, iç içe Bakkalların hayatlarının tamamını dükkanda geçirdikleri, araştırmanın 'dükkan içi mal sahipliği' bölümünde de ortaya çıkıyor. Buna göre bakkal dükkanlarının yüzde 69'unda televizyon, yüzde 46'sında da radyo var. Bakkalların yüzde 79'unda üretici firmalara ait derin dondurucular bulunurken, yüzde 75'i aynı zamanda kendine ait dondurucu da bulunduruyor. Televizyon ve radyodaki yüksek bulunurluğun aksine bakkalların sadece yüzde 13'ünde alarm, yüzde 11'inde klima, yüzde 7'sinde bilgisayar bulunuyor. Telefon sahipliğinin oranı ise yüzde 78. Yüzde 30'u lise mezunu İlkokul mezunu 36 Lise mezunu 30 Ortaokul mezunu 12 Üniversite mezunu 6 Üniversite terk 3 Lise terk 5 Ortaokul terk 6 İlkokul terk 2 Hiç okula gitmeyen 1 Yüzde 70'i evin bütün yükünü tek başına üstleniyor Bakkalların ortalama çalışma süresi 10.3 yıl. Evin geçimine katkıda bulunan aile üyelerine bakıldığında yüzde 70'i, "Benden başka kimse çalışmıyor" cevabını veriyor. Bu da bakkalların niçin tek bir gün bile dükkanı kapatmaya cesaret edemediğini gösteren çarpıcı bulgulardan biri. Bakkalların yüzde 11'i babasından destek alırken yüzde 7'sine çocukları, yine yüzde 7'sine kardeşi destek veriyor. Eşinden destek alanların oranı sadece yüzde 6. Bakkalların yüzde 83'ü dükkanın tek patronu iken yüzde 5'inin ortağı var. Yüzde 11'inin çalıştığı dükkan ise ya babasına ya da bir akrabasına ait. Bakkal dükkanında maaşla olarak çalışanların oranı sadece yüzde 1. Azaldılar belki ama yok olmayacaklar Araştırmayı yöneten Mehmet Büyükgürel, bakkal sayısındaki düşüşe rağmen hâlâ 116 bin kişilik bir kitleden bahsedildiğini ve araştırmanın özellikle üretici firmalar açısından bu nedenle önem taşıdığını söylüyor. Büyükgürel'in değerlendirmesi şöyle: "Bakkal yaşayacak, çünkü halkın önemli bir ihtiyacına cevap veriyor. Bakkalı satış ekibi iyi tanıyor olabilir ama satıştan sorumlu üst düzey insanların daha iyi tanıyıp onların hayatını kolaylaştıracak bazı aktiviteler oluşturabilmesini sağlayacak bu çalışma. Üretici, tüketicinin hayatına uygun bir ürün üretmek istiyor. Bakkal da bir birey. Onu da tanımak gerekiyor." SABAH