BDDK’nın, Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu eliyle Bank Asya’nın yönetim kuruluna hukuksuz şekilde yaptığı atama Kentbank’a el konulma sürecinde yaşanan hukuksuzluğu gündeme getirdi. Danıştay’ın Kentbank’ın TMSF’ye devrini iptal eden kararını uygulamayan dönemin hükümetini Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) mahkum etti. Karar Bank Asya’ya yönelik hukuksuz girişimler için emsal teşkil ediyor.

Eksik evrakları gerekçe gösterilerek yönetimdeki hakları ellerinden alınan ortaklar BDDK kararına karşı Danıştay’a dava açabilecek. Danıştay ve Anayasa Mahkemesi’nden sonuç alınamazsa AİHM yolu bulunuyor.

Kentbank'a 2001 yılında BDDK tarafından el konulmasının ardından o dönem bankanın ana hissedarı olan Mustafa Süzer ve Eksen Holding'in AİHM’e yaptığı başvuru 2012’de sonuçlanmış ve Türkiye mahkum edilmişti. Mahkeme, Kentbank'a el konulması konusunda Danıştay tarafından alınan iptal kararlarına uyulmadığı gerekçesiyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanma ve mülkiyet haklarıyla ilgili maddelerinin ihlal edildiğine hükmetmişti. Türkiye toplam 4 milyar 132 milyon 753 bin 484 dolar tazminata mahkum edilmişti. Kararın ardından BDDK ile anlaşan Süzer grubu daha sonra tazminat davasından feragat etmişti.

Kentbank kararı, bankalara el konulmasıyla ilgili davalar için emsal oluşturuyor. AİHM gündeminde Demirbank'a el konulmasıyla ilgili bir dava daha karara bağlanmayı bekliyor.

Bank Asya’ya gece yarısı yapılan polis baskını, Rusya’da dönemin devlet başkanı Vladimir Putin’in geçmişte dünyanın en büyük petrol şirketlerinden olan Yukos’a gerçekleştirdiği hukuksuz operasyonu akla getirdi. 2003’te Yukos’un üst yöneticisi olan Mihail Hodorkovski, 2003’te Vladimir Putin’in Rusya devlet başkanı olduğu dönemde tutuklanmıştı ve Yukos’a el konulmuştu.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, Rusya’nın Yukos’un eski hissedarlarına 50,1 milyar dolar tazminat ödemesine hükmetti. Uluslararası Tahkim Mahkemesi, bu kararına gerekçe olarak, Rusya’nın şirketi iflasa zorlamasını göstermişti.

Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON): BDDK’nın Bank Asya ile ilgili kararı yersiz ve mesnetsizdir. Bank Asya'ya yeni bir yönetim kurulu atamasını, işadamları ve yatırımcıların güven duygusunu zedeleyen ve ülke ekonomisi açısından son derece tehlikeli ve talihsiz bir uygulama olarak değerlendiriyoruz.

Alınan bu ve benzeri hukuka, ekonominin işleyişine ve toplumun refahına aykırı kararların maliyetini millet olarak herkesin ödeyeceği unutulmamalıdır.

Bugün Bank Asya’ya yapılan keyfi uygulamanın benzerinin, yarın siyasi iktidarın beğenmediği başka finans kurumlarına, özel şirketlere, müteşebbislere de uygulanmayacağını kimse söyleyemez. Bu tehlikeli gidişe dur demek ve ülke ekonomisinin siyasi ihtirasların tatmin alanı olmadığını vurgulamak için, TUSKON olarak Bank Asya’nın yanında olduğumuzu açıklıyoruz.

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan gazetecilerin Bank Asya ile ilgili sorularını cevapsız bıraktı.

SPK eski Başkanı Doğan Cansızlar, sermaye rasyosu en güçlü bankalar arasında yer alan Bank Asya’ya yapılan hukuksuz uygulamalar yüzünden Türkiye’nin risk priminin arttığını söyledi.

18 yıldır şeffaf ve bütün denetimleri yapılmış bir şekilde bankacılık yapan bir bankanın kurucu ortaklarının bilgi ve belgelerinin BDDK’nın elinde olmadığını düşünemediğini ifade eden Cansızlar şöyle konuştu:

“Bu yaşananlardan dolayı Türkiye daha fazla maliyetle borçlanacak. Bankanın mali yönden sıkıntısı yok. Çünkü sıkıntı olsaydı. 18. madde yerine 71. maddeden bankaya el konulup TMSF’ye devredilirdi. Bundan sonra mali yapısında bir problem olursa yeni yönetimin sorumluğunda olacaktır. Kentbank konusunda Türkiye tazminata mahkûm edilmişti. Lütfen bankacılık sistemimize zarar vermeyelim. Eski günlere geri döndürme girişimlerinde bulunmayalım.”

Bank Asya yönetimine polis operasyonu ile el konulması yatırımcıyı ürküttü. Borsa İstanbul’da yer alan bankaların hisselerine satış getirdi. Borsa yüzde 1.83 düşüşle 85 bin 910 puandan kapandı. Korkunun hakim olduğu bankacılık endeksi yüzde 3.92 düşüşle günü bitirdi. Birçok banka değer kaybederken Bank Asya borsada günü yüzde 3,28 primle kapattı.

Merkez Bankası’nın faiz indirmeyeceği haberi üzerine önceki gün gerileyen dolar ve euro Bank Asya operasyonu sonrası adeta fırlayarak yeni bir tarihi rekora imza attı. Dolar 2.39 liradan 2.4570 liraya fırlayarak bugüne kadar gördüğü en yüksek seviyeye çıktı. Euro uzun bir aradan sonra panik havasıyla 2.79 lirayı aştı.

Bank Asya’nın kurucu ortağı işadamı Celal Karayol: BDDK, bilgi güncellemesi adı altında bankadan ortaklarla ilgili müflis olmadığı, icra dairelerinden kararlar, tapu kayıtları, banka hesapları böyle bir hafta 15 günde toplanabilecek, bunları topladıktan sonra yeminli mali müşavir onaylı. Uyarı cezası verilemeyecek idari bir tasarruftan dolayı yönetim değiştirildi. Zannediyorum bazı ortaklar yurtdışında olduğu için belki bu evrakları toplayamadı, çünkü çok ortaklı bir şirket. Bu bahane edilerek bu operasyon yapılmış.

İzmir Büyükşehir Belediyesi eski Başkanı Dr. Burhan Özfatura: Bank Asya’nın hisselerine sahip olanların, borsadan hisse alanların BDDK’ya dava açmalarında büyük yarar görüyorum çünkü bugüne kadar hep sessiz kalındığı için böyle pervasızlıklar oldu. Bank Asya kanalıyla yeni yandaşlara arpalık icat edilecek.

Ekonomist Mustafa Sönmez: Suçlar işlendi. Hukukun işletilmesi gerekiyordu bugüne kadar. Hukuku çiğnemiş olanların bankaya gece yarısı operasyon yapmaları teferruat kalıyor. Eninde sonunda BDDK belli sorulara cevap vermek zorunda kalacak. Eğer BDDK’nın talep ettiği kriterler yerine getirildiyse buna rağmen bu operasyon yapıldıysa yargı önüne çıkarlar. BDDK yöneticileri ulusal ve uluslararası yargının önüne çıkarlar. Bürokrasi ciddi sorumluluk gerektiriyor. Bugün olmasa bile yarın mutlaka hukuk önünde hesap vermek zorunda kalırlar.

Sosyal Güvenlik Uzmanı ve Millet Gazetesi yazarı Ali Tezel: Bank Asya'ya yapılan polis baskını En temel hakkımız olan mülkiyet hakkını da artık ortadan kaldırdı. Bu gösteriyor ki devlet her an malınıza, mülkünüze el koyabilir. Hukuksuzluğa karşı herkesi  Bank Asya'ya en az 100 lira ile hesap açmaya davet ediyorum. Devletin hukuksuz bir şekilde şirketlere el koyan devlete dışardan sermaye gelir mi?

Bankacılık Yasası’na göre, yönetimine TMSF tarafından el konulan bankalarda bulunan mevduatların 100 bin liraya kadar olan bölümü devlet garantisinde. Bank Asya'da mevduat olmadığı için, katılım paylarında aynı sınırlar geçerli. Bu garanti tutarına anapara ve kâr payı dahil oluyor. Aynı oran euro ve dolar hesapları için de geçerli. Döviz cinsi hesaplar için 100 bin lira limiti bulunuyor. Buna göre 40 bin dolar ve 35 bin euro tutarındaki hesaplar devlet garantisinde bulunuyor.