REYHAN GÜL- ZAMAN Buzdolabı, çamaşır makinesi ve bulaşık makinesi gibi ürünlere yapıştırılan etiketlerin denetlenemediğini öne süren uzmanlar, "Üreticiler ken-dileri etiketleme yapıyor. Denetleme bağımsız mercilere verilerek bu alandaki boşluk giderilmeli." tespitinde bulunuyor. Buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesi almaya giden tüketicinin tercih sebebi enerji sınıfı olunca esnaf, elindeki ürünleri üzerindeki sahte etiketlerle satıyor. Daha fazla enerji tasarrufu sağladığı iddia edilen 'A Plus' enerji etiketleri, üretici firmalarca fabrikalarda yapılan testler sonucu konuluyor. Üretici testlerinin denetlenmediğine dikkat çeken Tüketicileri Koruma Derneği Başkanı Şükran Eroğlu, "Enerji etiketlerine sahip ürünler denetlenmiyor. Bazı firmalar bu etiketleri herhangi bir test yapmadan keyfi olarak koyabiliyor. Hâlihazırda mağazaya giden vatandaş, A plus etiketinden etkilenip daha çok bu etikete sahip ürünleri almayı tercih ediyor. Ancak tüketici, ürünlerin böyle bir denetime tabi olup olmadığını bilmediği için kandırıldığının da farkında değil." diyor. Yıldız Teknik Üniversitesi Enerji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yunus Çengel ise piyasaya A plus diye sunulan ürünlerinden bazılarının Avrupa'da Avrupa Komisyonu'nun belirlediği standartlara göre test edilince, olduğundan daha düşük kalitede çıkabildiğini belirtiyor. Etiket uygulamasının pazarda fark oluşturmak adına uygulanan bir pazarlama stratejisi olduğunu sözlerine ekleyen Çengel, şikâyet mercii konusunda da kargaşa olduğuna dikkat çekiyor. Uzmanlar, bu etiketleri denetleme yetkisinin kanun ve tüzüklerde yapılan bazı denetimler ile belli kurum ve kuruluşlara verildiğini, kamuoyundaki algının aksine Türk Standartları Enstitüsü'nün (TSE) enerji etiketlerini denetlemesine ilişkin bir yetkisi bulunmadığının altını çiziyor. "Beyaz eşya firmaları ürünün kalitesini belirleyen standartları kendisi yapıyor." diyen Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği Genel Koordinatörü Rıfat Öztaşkın ise, "Firmalar kendi testlerinden çıkan neticeye göre ürünlerin üzerine enerji etiketlerini koyuyor." diye konuşuyor. Avrupa Birliği standartlarına göre kamu kurumlarının piyasa gözetim ve denetimi çerçevesinde bu etiketlerin doğruluğunu denetlemesi gerektiğini kaydeden Öztaşkın, firmaların sınıflandırma konusunda sınır tanımadığını ileri sürüyor. Hatta, bazı ürünlerde o ürüne ait herhangi bir etiket uygulaması bulunmamasına rağmen etiketleme yapıldığını ifade ediyor. Ünlü beyaz eşya üreticisi Arçelik, tüketiciyi yanlış yönlendirmemek için A plus ifadesini kullanmadıklarını açıkladı. A sınıfı, yüzde 45 daha az elektrik tüketiyor Enerji verimliliği etiketi sınıflandırması bir aletin yıllık enerji tüketimi bazında ne kadar tasarruflu olduğunu gösterir. A'dan G'ye kadar 7 sınıftan oluşur. En düşük enerji harcayan beyaz eşyalar A tüketim sınıfında yer alır. A sınıfı bir elektrikli alet almanız durumunda ortalama enerji tüketiminden yüzde 45 daha az enerji tüketecektir. G harfi sınıfına ait bir alet de ortalama enerji tüketiminden en az yüzde 25 daha fazla enerji tüketecektir. A, B ve C harfli sınıfa ait elektrikli aletlerin tüketimi ortalama tüketimden daha düşük seviyeyi gösterir. Etikette, imalatçının adı veya ticari markasının, model tanımının, cihazın enerji verim sınıfı EK- V'ye uygun olarak belirtildiğine ve enerji kilovatsaat cinsinden yıllık elektrik tüketim miktarının yer almış olduğuna dikkat edilmelidir. Bunun dışında alet hakkında desibel cinsinden gürültü seviyesine kadar teknik açıklamalar da yer almalıdır.