Boru Hatları ve
Petrol Taşıma A.Ş (
Botaş), kamu kuruluşlarından olan 10.5 milyar YTL alacağı ve
doğalgaz
satış fiyatlarını
maliyet artışının çok altında artırması nedeniyle darboğazla karşı karşıya. Diğer enerji KİT'lerinde de
faiz dışı fazla
üretimi de sıkıntıya girdi.
Hazine '2006 KİT Hazine Pay Sahipliği' raporu. enerji KİT'lerinin sıkıntılı bilançolarını ortaya koydu.
En büyük alacağı EGO'dan
Mali darboğazda olan enerji KİT'lerinin başında Botaş yer alıyor. Raporda, Botaş'ı mali açıdan sıkıntıya sokan iki temel gerekçeden biri fiyat, diğeri de alacakları. Botaş diğer kamu kuruluşlarından anapara alacağı 4 milyar 383 milyon YTL'ye ulaştı. Alacakların faizle birlikte ulaştığı toplam tutar ise 10 milyar 464 milyon YTL olarak belirlendi.
Botaş'ın EGO'dan yaklaşık 1 milyar YTL alacağı bulunuyor. Ancak
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı
Melih Gökçek, EGO'nun özelleştirilmesine ilişkin yasanın görüşüldüğü mayıs ayında Botaş'a olan borçlarının anapara tutarının 375 milyon YTL olduğunu belirtti. Botaş'a borçluların başında ise sıkıntılı bir diğer enerji KİT'e
Elektrik Üretim A.Ş (EÜAŞ). EÜAŞ'ın toplam borcu 8.7 milyar YTL olarak belirlenirken, Hamitabat Elektrik Santralı (HEAŞ) ile birlikte enerji toplam alacak 9.5 milyar YTL'ye ulaştı. Hazine raporunda, EÜAŞ'ın Botaş'a borçlarının ise 'elektrik sektöründeki genel aydınlatma, yüksek kayıp-kaçak tahsilat, fiyatlandırma' gibi sorunlardan kaynaklandığına dikkat çekildi.
Hazine Raporu'nda, Botaş'ı darboğaza sokan bir diğer
uygulama olarak vurgulanan fiyatlandırma politikası için de şu değerlendirme yapıldı: "2001 yılından başlayarak hızla artan petrol fiyatlarına paralel olarak doğal gaz alım fiyatları da 2002-2006 döneminde yaklaşık yüzde 122 oranında artış göstermiştir. Ancak, 2002/-2006 döneminde konutlara satış fiyatı yüzde 82, sanayiye satış fiyatı ise yüzde 60 artırılabilmiştir. EÜAŞ, YİD, (Yap-İşlet Devret), Yİ (Yap-İşlet) santrallarına olan doğalgaz satışları ise alım fiyatları üzerine eklenen bir marjla belirlenmektedir."
Hazine Raporu'nda, söz konusu iki gelişmenin Botaş bilançosuna yansıması ise şöyle aktarıldı: "Botaş bahsedilen gelişmeler ışığında 2006 yılında
işletme faaliyet zararıyla karşılaşmış, ancak diğer gelirlerin etkisiyle 45 milyon YTL civarında bir dönem karına ulaşmıştır. Bu durumun ortaya çıkmasında fiyat ayarlamaları tahsilat konusunda yaşanan problemlerin, yanı sıra
Irak-
Türkiye Ham Petrol Boru Hattı'ndan beklenen gelirlerin gerçekleşmemesi de önemli rol oynamıştır.
Savaş öncesi yıllarda ortalama 200 milyon dolar civarında gerçekleşen
boru hattı geliri sıfıra yaklaşmış, Botaş önemli bir gelir kaleminden mahrum kalmıştır."
Sonuçta şirket zarar yazdı
Raporda yer alan Botaş göstergelerine göre. Botaş'ın 2005 yılında 232 milyon YTL olan faaliyet kârı, 2006'da 150 milyon YTL zarara dönüştü. Faaliyet kârı ise 245 milyon YTL'den 45 milyon YTL'ye geriledi.
RADİKAL