Türkiye'nin, oyuncaklar kapsamında Avrupa Birliği (AB) tarafından CE işareti uygunluk değerlendirme işlemlerinde onaylanmış ilk ve tek kuruluşu olan Türk Standardları Enstitüsü (TSE), anne-babalarla oyuncak üreticilerini, TSE ve CE işaretleri hakkında bilgilendirmek üzere broşür hazırladı. Kurum, ''TSE ve Oyuncak Güvenliği'' başlıklı bu broşürde ebeveynleri, üzerinde veya ambalajında CE işareti olmayan ve TSE tarafından belgelendirilmeyen oyuncakları satın almamaları için uyarıyor, üreticileri de ürünlerini TSE belgesiyle belgelendirmeye davet ediyor. AA muhabirinin edindiği bilgiye göre, oyuncak üreticileri ürünlerine CE işareti iliştirebilmek için yurt dışına bağımlı olmaksızın TSE tarafından belgelendirilebiliyor ve bu çerçevede yasal sorumluluklarını yerine getiriyorlar. Broşürde, oyuncakta CE işareti bulunmasının anlamı, oyuncak seçerken ve oyuncak alındıktan sonra dikkat edilmesi gereken hususlar, TSE belgesi ve CE işareti arasındaki fark konularında bilgilere yer veriliyor. Bir üründe CE işareti bulunmasının; ''üreticinin, ürününün AB teknik mevzuatına uygun olduğuna dair taahhüdü olduğunu gösterdiği'' belirtilen broşürde, AB mevzuatına göre ürünlerin kapsamında olduğu yönetmeliklerin temel sağlık ve güvenlik gereklerini karşılaması gerektiği, bu bağlamda üründeki CE işaretinin ürünün kalitesini değil ama AB mevzuatına göre güvenli olduğunu gösterdiği ifade ediliyor. Oyuncakların mağazalardan veya güvenilir on-line alışveriş merkezlerinden alınması gerektiği vurgulanarak, bu tür yerlerin oyuncakların piyasa gözetim ve denetiminden sorumlu olan Sağlık Bakanlığı tarafından teftiş edildiği ve temel sağlık, güvenlik kurallarına uymadıklarında cezai yaptırımlara maruz kaldıkları kaydediliyor. ''Oyuncaklarla beraberlerinde verilen uyarı ve klavuzları dikkatle okuyun'' denilen broşürlerde, ebeveynler, yaş ve güvenlikle ilgili tavsiyelere dikkat edilmesi, ambalajında veya üzerinde CE işareti olmayan ve TSE tarafından belgelendirilmemiş oyuncakların satın alınmaması için uyarılıyor. Oyuncakların çocuğun yaşına, kabiliyetlerine ve oyun seviyesine göre seçilmesi, özellikle üzerinde ''0-3 yaş sembolü'' ve ''36 aydan küçük çocuklar için uygun değildir'' uyarısı olan oyuncaklarla, küçük, ulaşılabilir parçalar içeren oyuncakların 3 yaşın altındaki çocuklara alınmaması gerektiği ifade ediliyor. Oyuncak satın aldıktan sonra da kullanım ve montajı için gerekli uyarıların dikkatle okunması ve çocukların oyuncakla oynarken gözlem altında tutulması gerektiği vurgulanıyor. Broşürde, ''Skuter, paten ve bisiklet gibi oyuncaklarla oynarken çocukların başlık ve diğer emniyet giyeceklerini kullanmalarını sağlayın. Tüm ambalaj malzemelerini çocuklardan uzak tutun, herhangi bir güvenlik problemi olursa üreticiye veya oyuncağı aldığınız bayisine rapor edin'' deniliyor. Broşürde ayrıca anne babaların güvenli olmayan ürünler hakkında bilgi edinmek için http://ec.eupora.eu/rapex adresli internet sitesini takip edebilecekleri anlatılıyor. Bu resmi AB sitesinde Rapex (Rapid Exchange of Information) sistemiyle güvenli olmayan ürünler tanımlanıyor, marka menşe ve barkod numaralarıyla birlikte haftalık olarak yayımlanıyor ve tüketicilerin bilgisine sunuluyor. TSE=KALİTE Broşürde TSE=KALİTE vurgusuyla, TSE belgesinin o ürünün standarda uygun olduğunun ve istenilen şartlarda üretildiğinin göstergesi olduğu hatırlatılıyor. TSE belgeli bir ürünün çocuk için güvenli olmasının yanı sıra performans veya kalite açısından da tüketiciye güven verdiği, TSE belgeli bir üründe imalat kaynaklı bir kusurun tespit edilmesi halinde o malın üreticisi tarafından tamir edilmesi, bu mümkün değilse yenisiyle değiştirilmesi veya satın alma bedelinin tüketiciye iadesinin sağlandığına dikkat çekiliyor. Oyuncaklarla ilgili karşılaşılabilecek olumsuz durumları engelleyebilmenin en güvenilir yolunun üreticinin TSE'den yardım alması olduğu belirtilerek, ''Belgelendirme sistemi gönüllülük esasına dayalıdır. AB ve diğer gelişmiş ülkelerde üründe CE işaretinin yanı sıra kendi kuruluşlarının da kalite markası bulunmaktadır. Çocuklarımızın sağlıklı ve güvenilir oyuncaklarla oynayabilmesi için üreticilere ve ithalatçılarımıza çok büyük sorumluluklar düşmektedir'' deniliyor. CE VE TSE ARASINDAKİ FARK Broşürde CE işareti ile TSE Belgesi arasındaki farka da değiniliyor. Her üreticinin ''Oyuncaklar Hakkında Yönetmelik'' kapsamında ürettiği ürününü piyasaya sürmeden önce Yönetmelikte belirtilen sorumlulukları yerine getirmek ve Yönetmeliğe uygun şekilde ürününe CE işareti iliştirmek zorunda olduğu belirtiliyor. Bir üreticinin ürününde TSE markası kullanabilmesi için de ''Türk Standardlarına Uygunluk Belgesi'' alması gerektiği, bunun için sadece ilgili standarda uyumun yeterli olmadığı, üreticinin üretim yerinin ziyaret edildiği, teknolojik altyapısının kaliteli ve güvenli ürün üretimini sağlamak için yeterli olup olmadığının incelendiği, ürün güvenliğinin sürekli sağlandığının garanti edilmesi için periyodik kontrollerin yapıldığı ve alınan numunelerin standardda belirtilen testlere tabi tutulduğu anlatılıyor. TSE markası taşıyan her ürünün TSE garantisi altında olduğu vurgulanarak, bu ürünlerin standardlara uymadığının tespiti halinde TSE'nin cezai yaptırımlar uyguladığı, bu amaçla piyasadan veya müşteriden gelen şikayetlerin özenle incelenerek değerlendirildiği bildiriliyor. Söz konusu broşürler ilk etapta 25-28 Kasım tarihleri arasında İstanbul Fuar Merkezi'nde düzenlenecek oyuncak fuarında dağıtılacak, daha sonra ise üreticilere ve ebeveynlere ulaşma imkanı tanıyan her ortamda bu broşürlerin dağıtımı sağlanacak. TSE BAŞKANI BÜYÜKHELVACIGİL TSE Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil de yaptığı değerlendirmede, TSE'nin Türkiye'nin oyuncaklar kapsamında, AB tarafından onaylanmış ilk ve tek kuruluşu olduğuna dikkat çekti. TSE'nin oyuncak laboratuvarlarında, oyuncaklar üzerinde kanserojen madde, küçük parçalara bölünme, düşme, sivrilik, esneklik ve alevlenebilirlik dahil tüm fiziksel, mekanik, kimyasal testlerin yapıldığını ve standardlara uygunluğun değerlendirildiğini anlatan Büyükhelvacıgil, ''Hem ithal hem yerli ürünleri laboratuvarımızda denetimden geçirip belgelendirebilecek alt yapımız var'' dedi. Oyuncakların belgelendirmesi sisteminin gönüllülük esasına dayalı olduğunu hatırlatan TSE Başkanı, ''Kendisine güvenen, çocukların sağlığını, güvenliğini düşünen üretici ürününü TSE ile belgelendirsin. Oyuncaklarla ilgili karşılaşılabilecek olumsuzlukları önlemenin en güvenilir yolu üreticimizin TSE'den yardım almasıdır. Oyuncaklarda CE işaretinin yanında mutlaka TSE belgesi de olmalı'' diye konuştu. Büyükhelvacıgil aileleri de oyuncak alırken mutlaka CE işaretinin yanında TSE belgesini aramaları için uyardı.