Ege’nin gazını özelsektör getirecek

Kış döneminde Ukrayna ve İran'dan gelen doğalgazın kesilmesi ile fabrikalarını durdurmak zorunda kalan ve büyük zarar gören özel sektör bir daha aynı durumla karşılaşmamak için harekete geçti.

Ege’nin gazını özelsektör getirecek

Ege Bölgesi'nde organize sanayi bölgeleri ile büyük şirketlere gaz temin etmek isteyen Egegaz, Katar'dan yıllık 2 milyar metreküp gaz alımı için Enerji Üst Kurulu'na başvurdu. Gaz alımında devlet tekelini kırmak isteyen Kurul müracaata olumlu yaklaşırken teklifi Botaş'a bildirerek görüş istedi. İzin çıkması halinde Egegaz, Türkiye'de doğalgaz ithalatı gerçekleştiren ilk özel şirket unvanına sahip olacak. 2001 yılında çıkan Doğalgaz Piyasası Yasası, devlet tekelindeki sektörün özel sektöre açılmasını öngörüyor. Botaş'ın Rusya, İran, Cezayir ve Nijerya'daki gaz şirketleriyle yaptığı ithalat sözleşmelerinin firmalara devredilmesi için ilk adım geçen yıl sonunda atılmıştı. Kasım 2005'te çıkılan ihalede, şirketlerden alınan teklifleri Botaş yönetimi değerlendirmeye devam ediyor. Çolakoğlu Holding şirketlerinden Egegaz 1999’da, İzmir’in Aliağa ilçesinde 400 milyon dolara sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) terminalini kurdu. 280 bin metreküp sıvı doğalgaz tutulabilen terminal, yıllık 6 milyar metreküp gazlaştırma kapasitesine sahip. Yapımı 2001’de tamamlanmasına rağmen ithalat izni alamayan şirketin başvurusuyla ilgili yasal süreci Enerji Piyasası Üst Kurulu (EPDK) geçen hafta başlattı. Şirketin dilekçesini işleme koyan Kurul, yaptığı anlaşmalarda ‘al ya da öde’ yükümlülüğü bulunan Botaş’a görüşünü sordu. Türkiye’nin Rusya ve İran ile yaptığı anlaşmalarda tüketmese bile almayı taahhüt ettiği gazı çekme yükümlülüğü var. Bir başka ifadeyle, ihtiyaç fazlası diye gönderilen gazı geri çeviremiyor. Bu arada bu doğalgaz tedarikçisi kamu şirtetinin kanun gereği elindeki ithalat anlaşmalarını özel sektöre devretmesi gerekiyor. Botaş yönetimi ilk ihalade teklif veren şirketlerin sunduğu dosyalar üzerindeki incelemelerini sürdürüyor. Dolayısıyla Egegaz’a ithalat lisansı verilmesi, Botaş ve sözleşmelerine talip şirketleri yakından ilgilendiriyor. Kanuna göre yurtdışından gaz temin etmek isteyen şirketler, Botaş’ın anlaşmalı olduğu ülkelerle bu konuda temasa geçemiyor. Diger ülkelerle yapılan anlaşmalar ise Üst Kurul’un ihtiyaç analizi çerçevesinde değerlendiriliyor. EPDK yetkilileri ise yapılan müracaatın değerlendirilmesinin, ilgili şirkete ‘izin’ verileceği anlamına gelmediğini vurguluyor. Enerji Bakanlığı ile Botaş’ın olumlu görüş vermesinden sonra söz konusu ülkeden yapılacak ithalat miktarı için ihaleye çıkılacağının altını çizen yetkililer, “Eğer aynı şartlarda istekli başka firmalar varsa onların yarışacağı bir ihale yapılacak. İthalat lisansı, müracatı yapana değil, en uygun teklifi sunan şirkete verilecek.” açıklamasında bulundu. EPDK’dan ithalat izni alan şirket, ülkedeki mevcut boru hatları ve depolama tesislerinden faydalanma hakkına da kavuşacak. Bu durumda, getirdiği gazı boru hattının ulaştığı bütün yerlerde satabilecek. Katar ile uzun süredir ithalat görüşmeleri yapan Egegaz’ın, açılacak ihaleye en hazırlıklı şirket olduğu için kazanma ihtimalinin yüksek olduğu ifade ediliyor. 6 ay geçti, Botaş devir yapamadı Botaş’ın anlaşmalarını satın almak isteyen teklif sahibi şirketler, aradan geçen 6 aya rağmen halen bir karara varılamamış olmasını eleştiriyor. Botaş, elindeki doğalgaz alım sözleşmelerinin (kontrat) devir ihalesini Kasım 2005’te yaptı. İhalede yıllık 25 milyar metreküplük kontratın 16 milyarlık kısmı 64 lot halinde şirketlerin teklifine açıldı. Her bir lota en az 500 bin dolar teklif şartı konulan ihalede, Rusya’dan Batı Hattı ile İran ve Nijerya sözleşmelerine teklif gelmedi. 1998 tarihli Trusgaz’da (Rusya) devir için Shell Enerji lot başına 2 milyon 10 bin dolar; Bosphorus Gaz 3 lot için lot başına 1 milyon 811 bin dolar; Enerco, 10 lot için lot başına 1 milyon 600 bin dolar; Avrasya Gaz ise 5 lot için her lot başına 910 bin dolar teklif sundu. İhale Komisyonu, teklifleri en yüksek miktardan başlayarak sıralanıp, gerekli teknik incelemelerin ardından sonuçlarının açıklanacağını duyurmuştu. Kazanan şirketler, Rus Gazprom firması ile masaya oturacak. Edinilen bilgiye göre Botaş’tan bir heyet, konuyu görüşmek üzere Rusya’ya gitti. Zaman
<< Önceki Haber Ege’nin gazını özelsektör getirecek Sonraki Haber >>

Haber Etiketleri:
ÖNE ÇIKAN HABERLER