Elmas ve Kıymetli Taş
Piyasası'na İAB'nin mevcut 85 üyesinin yanı sıra
sektörün önde gelen yaklaşık 100 civarındaki temsilcisinin önemli bir kısmının üye olması, üye sayısının yapılacak
vergisel düzenlemelerle artması ve işlem hacminin de buna paralel olarak yükselmesi bekleniyor.
İAB Başkan Vekili Osman Saraç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada en büyük
elmas ticaret merkezlerinin
Belçika,
İsrail,
Rusya,
Hindistan ve ABD olduğunu belirterek, elmas toptan ticareti ve elmas kesme işlemlerinin sadece belli merkezlerle sınırlı olup mücevher olma kalitesine sahip elmasların değerli metaller (
altın, platin) gibi ticaretinin yapılmadığını, elmasın organize pazarlarda ticaretinin satıcılarla alıcıların borsa yapısı altında bir araya gelerek alım satım yapmalarıyla gerçekleştiğini anlattı.
Saraç, ''Dünyadaki elmas borsalarının tek ortak yönü ise satıcı ile alıcıların borsa binalarında bir araya gelmeleri ve karşılıklı olarak bir
masa etrafında oturarak alım satıma konu edilen elmasları tek tek inceleyerek kendi aralarında yapacakları pazarlık sonucu işlemleri gerçekleştirmelerinden ibarettir'' dedi.
Dünyanın her yerinde elmas borsalarının devlet desteğinde kurulan özel kuruluşlar olduğunu vurgulayan Saraç, elmas borsasının kurulmasının ilgili ülkede elmas ticaretinin devlet tarafından
teşvik edilmesini ve elmas ticaretinin önemli bir sektör olarak ülkede faaliyet gösterdiğinin kanıtını teşkil ettiğini, işlem hacminin yüksek olmasının elmas ticaretinin
ithalat, ihracat ve vergisel boyutuyla devlet teşvik ve desteğinde bulunmasından kaynaklandığını ifade etti.
İAB bünyesinde kurulan
Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası'nda Kimberley Süreci Sertifika Sistemi'ne dahil ham elmaslar ile her tür ve şekilde parlatılmış elmasların (polished diamonds) işlem göreceğini, elmas ve kıymetli taş işlemlerinin,
Borsa personeli ve üye temsilcilerinin de bulunduğu piyasa işlemlerine yönelik olarak hazırlanan seans salonunda gerçekleştirileceğini kaydeden Saraç, şu bilgileri verdi:
''Alıcı ve satıcı üyeler seans salonunda elmas ve diğer kıymetli taşların incelenmesine, tartılmasına ve görüşülmesine uygun olarak hazırlanan ortamda bir araya gelirler. Piyasada işlem görecek elmas ve kıymetli taşların fiziki olarak işlem görmesi zorunludur. Alıcı ve satıcı tarafların aralarında anlaşmaya varmaları halinde borsa görevlisine işlem bilgileri miktar olarak bildirilecektir. Her bir elmas ve kıymetli taş özellikli olduğundan elmas ve kıymetli taşın alım satımına ilişkin değerlendirmeler alıcı ve satıcı tarafından yapılır. Borsa tarafından işlemlerin karat miktarı kayda alınır. Borsa, piyasada gerçekleşen işlemlerle ilgili olarak taraf olmaz ve herhangi bir yükümlülük taşımaz.
Ülkemiz kıymetli taş konusunda dışa bağımlı bir konumda olduğundan kullanılan taşların tamamı ithal edilmektedir. Talep edilen elmas ve kıymetli taş, sanayide ve mücevher yapımında kullanılmaktadır. Son yıllarda mücevherat sektörünün gelişmesi ve ihracatın artması dolayısıyla pırlanta kullanımı giderek yaygınlaşmaya başlamıştır. Ancak mevcut durumda uygulanmakta olan yüzde 20 oranındaki ÖTV sebebiyle sektör büyük çoğunlukla
kayıt dışı olarak çalışmaktadır.''
-''İLK ETAPTA HEDEFİMİZ, SEKTÖRÜN ÖNEMLİ OYUNCULARINI PİYASA ÇATISI ALTINDA TOPLAMAK''-
Osman Saraç, Borsa olarak ilk etapta sektörün önemli oyuncularını piyasa çatısı altında toplama hedefleri bulunduğunu ifade ederek, ''Vergi oranlarının düşürülmesi ve teşvik edilmesi sonrasında piyasanın ticaret hacmi olan 1 milyar dolarlık hacminin büyük kısmının zaman içerisinde İAB bünyesindeki piyasaya yönlendirilmesi mümkündür. Bu konuda Hindistan ve Çin
piyasaları örnektir'' diye konuştu.
Hindistan ve Çin'de vergiden dolayı tamamıyla
kayıt dışı çalışan elmas piyasalarının, vergisel düzenlemelerin gerçekleştirilmesi ve işlemlerin Borsa'da yapılmasının sağlanması, artan işlem hacmi ve ticaret kapasitesi ile dünyada sayılı merkezler arasına girdiğini belirten Saraç, şunları kaydetti:
''15 yıl öncesine kadar Hindistan, dünya elmas pazarında
küçük bir kesim merkezi olmaktan öteye geçememişti. Ancak hükümetin sektörü destekleme kararı almasından sonra ham taş ithalatı 3,1 milyar dolar, işlenmiş taş ihracatı 4,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve 1,1 milyar dolarlık katma değer yaratılmıştır. Hükümetin desteği bir
takım vergi avantajları ve teşviklerin sağlanması şeklinde olmuştur. Üreticilere işlenmiş elmas ihracatında gümrük veya diğer vergiler uygulanmaksızın ham elmas stoklarını
yenileme imkanı sağlanmış, ihracat satışlarındaki kazançlar vergiden muaf tutulmuştur.''
Saraç, yapılacak düzenlemeler ile ithal edilen elmasın İAB bünyesindeki Elmas ve Kıymetli Taş Piyasası'nda gerçekleşmesi şartıyla ÖTV konusunda gelişme sağlanarak taşlı mücevherat sektöründe piyasaya kaliteli ve güvenilir arzın artırılmasının hedeflendiğini, bu sayede markalaşma, kurumsallaşma, haksız rekabetin giderilmesi, sektörde altın takının iki misli katma değer yaratılması, yeni istihdam alanlarının ortaya çıkması, elmas ve kıymetli taş ticaretinde Türkiye'nin dünyada önemli merkezlerden biri olmasının mümkün olduğu vurgulandı.
AA