Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 5 Ağustos’ta göl büyüklüğü bakımından Türkiye’nin ikinci, elektrik üretimi açısından da dördüncü büyük barajının temeline ilk harcı koymasıyla, bu konuda büyük bir adım atıldı. Toplam büyüklüğü 8,3 milyar tonu bulan linyit rezervini değerlendirmek için düğmeye basan Enerji Bakanlığı, 2,8 milyar tonluk kömüre sahip Afşin-Elbistan’a kurduğu elektrik tesisine iki yeni santral eklenmesi için ihale sürecini başlattı. 4 üniteden oluşan A santralının rehabilitasyonu, kömür rezervlerinin tespiti için sondaj yapılması ve madenin işletilmesini de içeren projeye göre bölgede özel sektör eliyle, 5 yılda 5 milyar dolar yatırım yapılacak. Yatırım planını, “Cumhuriyet tarihinin en büyük projelerinden biri” diye niteleyen Enerji Bakanı Hilmi Güler’e göre inşaat sürecinde 15 bin, işletme sürecinde ise 8 bin 500 kişiye istihdam sağlanacak. Çalışmaların tamamen özel sektör eliyle yapılacağına vurgu yapan Güler, “Kömür sahalarını termik sant- ralda kullanmak üzere Türk tipi yatırım modeli ile ihaleye çıkıyoruz. Devletin cebinden bir kuruş çıkmayacak. Yatırımcı redövans (madenin ruhsat sahibine işletme hakkı karşılığı ödenen pay) karşılığı elektrik üretecek. Bundan sonra İrlanda modeli gibi Türk modelinden de söz edilecek.” ifadelerini kullandı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hilmi Güler, bir süredir gündemlerinde olan Afşin-Elbistan Termik Santralı’nın C ve D bölümünün ihale paketini, düzenlediği bir basın toplantısı ile duyurdu. Güler, son 40 günde dünya çapında üç büyük proje başlattıklarını kaydederek, bunları; Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı’nın açılışı, Ilısu Barajı’nın temelinin atılması ve Afşin-Elbistan ihale paketi olarak sıraladı. Çöllolar sahasındaki kömürün işletilmesini de içeren proje tamamlandığında yılda 30 milyar kilovatsaat elektrik üretilecek. Şirketler, ihalede ‘en fazla elektrik veya elektrik karşılığı para vermek’ ile ‘erken bitirme taahhüdünde’ yarışacaklar. Beş yılda tamamlanması öngörülen santral, daha erken faaliyete geçerse, aradaki sürede redövans bedelinin yüzde 50’si şirketten alınmayacak. 30 yıllığına verilecek santral işletmeciliği de 50 yıla çıkarılabilecek. C ve D santralarının kurulması için ihale sürecini 22 Ağustos’ta başlattıklarını aktaran Güler, “Kömür bizim gözbebeğimiz. Dışa bağımlılığımızı azaltacak bu madenimiz yıllardır ihmal edilmiş.” dedi. Bakanlık şimdiye kadar, Türkiye Kömür İşletmeleri’nin maden sahalarından dokuzunu ihaleye çıkardı. Bunlardan Çankırı Orta ve Bolu Göynük’ü de içeren bazı bölgelerin ihale işlemleri tamamladı. Güler, “Bunlar iki adet Afşin-Elbistan A veya B santralı anlamına gelir.” tespitinde bulundu. Terk edilmiş kömür sahalarını özel sektöre devrettiklerini anlatan Enerji Bakanı, buralarda 2 bin 710 megavat (MW) kurulu güçte dokuz sant- ralı besleyecek üretimin yeniden başladığını ifade etti. Ayrıca 10 sahanın zarar ettiği için kapatılmış durumda bulunduğu bilgisini veren Güler, “Kovboy filmlerindeki terk edilmiş maden ocakları gibiydiler. Şimdi hepsinden kömür çıkarıyoruz. Bu kömürü hem elektrik üretiminde kullanıyoruz hem de dar gelirli vatandaşlarımıza dağıtıyoruz. Bu kapsamda 8 milyon ton üretim yapıldı.” diye konuştu. Afşin-Elbistan santrallarının sahibi Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin (EÜAŞ) Genel Müdürü Sefer Bütün de C ve D sahalarının her birinin 680 milyon tonluk rezerve sahip olduklarını açıkladı. Bütün’ün verdigi bilgiye göre ihale paketi içindeki Çöllolar sahasındaki 544 milyon ton kömür çıkarılmayı bekliyor. Kömür sahasının işletmesi için açılan ihalede teklifler 7 Kasım’da alınacak. İhaleyi kazanan şirket, yıllık 17 milyon ton kömür çıkarıp B santralına verecek. Bu iş için aralarında Akson, Japon Hitachi ve Türk-Rus ortaklığı Limeks’in de bulunduğu beş şirket şartname aldı. A ve B santralarındaki kurulu gücün 2 bin 795 MW olduğunu belirten Bütün, “Havzada, 4 bin 800 MW kurulu güç sağlayabilecek rezerv var.” dedi. İhalelerin yerli ve yabancı tüm şirketlere açık olduğunu belirten Bütün, C ve D santralları için başvuran şirketlerle 14 Eylül’de bilgilendirme, 22 Kasım’da açıklama toplantısı yapacaklarını, 23 Ocak 2007’de de teklifleri alacaklarını söyledi. KÖMÜRE ULAŞMAK İÇİN 100 MİLYON KAMYON TOPRAK TAŞINACAK Toplam 5 milyar dolarlık maliyete sahip iki santral de özel sektör eliyle yapılacak. Afşin-Elbistan havzasında, 4 bin 800 MW kurulu güç sağlayabilecek rezerv var. Afşin-Elbistan C ve D santrallarının devreye alınmasıyla, Türkiye’nin elektrik üretiminin yüzde 18’ine karşılık gelen 30 milyar kilovatsaat (kWh) buradan karşılanacak. Türkiye, toplam 8,3 milyar tonluk linyit rezervine sahip. Bunun 2,8 milyar tonu Afşin-Elbistan bölgesinde. Böylece rezervin yüzde 40’ı kullanılır hale gelecek. Elektrikte elde edilen kömürün külünden çimento fabrikaları yararlanacak. En son teknoloji kullanılarak çevre kirliliği önlenecek. Bölge ağaçlandırılacak. Yapım sırasında 15 bin kişi çalışacak. Buradan 75 bin kişi geçinecek. Sürekli olarak da 8 bin 500 kişi istihdam edilecek. Bu yolla 40 bin kişinin geçimi sağlanacak. Kömüre ulaşmak için çıkarılacak toprak, 50 tonluk kamyonlarla taşınacak. Bu, toprağı taşımak için tek arabanın 100 milyon sefer yapması anlamına geliyor. Üç yılda toplam 852 milyon dolarlık termik santral rehabilitasyonu ile 12 milyar kWh ek üretim sağlanacak. Bu rakam, Afşin-Elbistan B santralının 1,5 katını ifade ediyor