Plana göre, enerji alanında 5 yıllık süre zarfında, elektrikte arz güvenliği artırılacak, yenilenebilir enerji kaynaklarından azami şekilde istifade edilecek, enerji üretiminde ithalata bağımlılık azaltılacak, bölge ülkeleriyle elektrik ticareti geliştirilecek, enerji verimliliği artırılacak ve elektrikte kayıp kaçak oranları indirilecek. Enerji alanında hükümet programında yer alan önceliklerin hayata geçirilmesi beklenirken, planda özellikle hızla artan elektrik tüketimine karşılık piyasaya dönük yapılacak bazı düzenlemeler yer alıyor. Devlet Planlama Teşkilatının (DPT) 2008-2012 yıllarına kapsayan Eylem Planı hazırlıkları son aşamaya gelirken, taslak ilgili bakanlıkların görüşüne sunuldu. YAPILACAKLAR Bu dönemde nükleer enerji, elektrik üretim kaynakları arasına dahil edilecek, Köylerin Altyapısının Desteklenmesi (KÖYDES) projesi kapsamında köylerin elektrik alt yapı sorunları çözülecek. Doğal gaz transit boru hatlarının yapımı tamamlanarak, Avrupa'ya gaz dağıtımında Türkiye'nin etkin bir rol alması sağlanacak. Ceyhan'ın uluslararası enerji piyasasında ana dağıtım noktalarından biri olmasının amaçlandığı plana göre, doğal gaz ana iletim şebekeleri yenilenecek ve doğal gaz kullanımının yaygınlaştırılması sürdürülecek. Plana göre, enerji arz güvenliğini sağlamak üzere azami oranda iç kaynak kullanılması temel öncelik olacak. Bu öncelik kapsamında dışa bağımlılığı azaltıcı bir anlayışla, kamu ve özel sektör katılımı ile petrol, doğal gaz ve kömür arama çalışmalarına artan bir şekilde devam edecek. Yenilenebilir enerji kaynaklarından azami şekilde yararlanılması noktasında, hidrolik, rüzgar jeotermal, güneş ve biyokütle potansiyelini belirleme çalışmaları sürdürülecek, bu kaynakların verimli ve etkin bir şekilde kullanımını ve yaygınlaştırılmasını sağlamak amacıyla araştırma geliştirme, tip proje ve uygulama çalışmaları gerçekleştirilecek. Türkiye Rüzgar Enerjisi Kaynak Alanlarının koordinatları, potansiyeli, bağlantı ve ulaşım durumları, arazi mülkiyeti bilgilerini kapsayan çalışmalar yapılarak, yatırımcıların hizmetine sunulacak. Pompajlı HES potansiyel belirleme çalışmaları sürdürülecek. TÜBİTAK ile birlikte yenilenebilir enerji alanında AR-GE projeleri yürütülecek. ELEKTRİKTE ARZ GÜVENLİĞİ DEVAMLI OLARAK İZLENECEK Elektrikte arz güvenliğinin artırılmasının öneminin vurgulandığı plana göre, yatırımların hızlandırılması ve başlayan yatırımların bir an önce bitirilmesini teminen gerekli önlemler alınacak. Mevcut tesislerin verimli şekilde kullanılması sağlanacak. 2005 yılında başlayan termik santral rehabilitasyonları 2010 yılında, hidroelektrik santral rehabilatasyonları ise 2012 yılında tamamlanacak. Ambarlı Fuel-Oil santrali 4. ve 5. üniteleri rehabilite edilerek çift yakıtlı (motorin-doğal gaz) kombine çevrim santraline dönüştürülecek. 2010 yılında tamamlanacak proje ile hem üretim maliyeti düşürülecek hem de 540 megavat kapasite artışı sağlanacak. Elektrik arz güvenliği durumu devamlı olarak izlenecek. Afşin Elbistan C-D termik santrallerine ilişkin, ilgili kanunda öngörülen ihale süreci tamamlanarak yatırımların başlaması sağlanacak. Kamu Yatırım Programında yer alan hidroelektrik ve termik santral projeleri hızla tamamlanacak. Deriner, Ermenek ve Ilısu barajları tamamlanacak ve Yusufeli barajınını yapımına başlanacak. ELEKTRİK TİCARETİ VE ENERJİ VERİMLİLİĞİ Türkiye'nin başta arz güvenliğinin artırılması olmak üzere, elektrik enterkonneksiyonlarının faydalarından yararlanmak amacıyla, petrol ve doğal gazın yanı sıra elektrik enerjisi ticaretinde de transit ülke olması amaçlanıyor. Elektrik iletim sistemlerinin bağlantısının geliştirilmesiyle daha geniş bir pazarda elektrik ticareti mümkün hale gelecek ve kaynakların ekonomik kullanımına katkı sağlanacak. Enerji Verimliliği Kanununu hayata geçirilmesi amacıyla enerji verimliliği ve tasarrufuna yönelik ikincil mevzuat çalışmaları tamamlanacak. Kanunda öngörülen teşvik sistemi hayata geçirilecek ve enerji verimliliği alanında piyasanını gelişmesi için insan kaynakları geliştirilecek. Ulusal Enerji Bilgi Yönetim Merkezi Projesi tamamlanacak. Enerji sektörüne ilişkin her türlü istatistiki veri ve bilgilerin tek merkezde toplanması, data ve bilgilerin gerekli analiz ve değerlendirmeleri yapmak üzere ilgili kurum ve kuruluşların erişimine açılması ve resmi istatistiklerin tek merkezden yayımlanması sağlanacak. NÜKLEER GÜÇ SANTRALLERİ İNŞA SÜRECİ BAŞLATILACAK Diğer taraftan, söz konusu dönemde nükleer güç santralleri inşa süreci başlatılacak. Halen TBMM'den bulunan Nükleer Güç santralleri tesisine yönelik kanunun bu yılın son çeyreğinde yasalaşmasını müteakip nükleer santral kurulmasına ilişkin kanunda süreç başlatılacak. Nükleer santral yapımında öncelik santralin özel sektör finansman imkanlarıyla gerçekleştirilmesi olacak. Ayrıca kamuoyunun bilgilendirilmesi hususuna önem verilecek. Nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesine yönelik yasal alt yapı oluşturulacak ve gerekli kurumsal yapılanma tamamlanacak. Nükleer faaliyetlerin düzenlenmesi ve denetlenmesi işlemlerinin bağımsız bir kurum tarafından yürütülmesi amacıyla Nükleer Kanun yasalaşacak ve Ar-Ge uygulama çalışmaları yapmak üzere TAEK görev ve yetkileri yeniden düzenlenecek. KÖYDES'E ELEKTRİK BİLEŞENİ DE EKLENECEK 2005 yılından beri uygulanmakta olan KÖYDES projesine, köy yolları ve içme suyu bileşenlerine ilave olarak elektrifikasyon gibi yeni bileşenlerin de eklenmesiyle, öncelikli konularda alt yapı sorunları giderilecek. TEDAŞ, öncelikle elektrifikasyon alt yapısı eksik veya sorunlu olan köylerin envanterini çıkaracak çalışmayı yapacak. Bu çalışma bulgularına göre gerekli kaynak sağlanacak. Elektrikte kayıp kaçak oranını OECD ortalamalarına indirilmesi için de çalışmalar sürdürülecek. Elektrik sektöründe rekabetçi bir piyasanın teknik alt yapısı oluşturulacak. Bu çerçevede Elektrik Piyasası Yönetim Sistemi Projesi tamamlanacak. Böylelikle serbest piyasada elektrik enerjisi alım-satım işlemlerinin şeffaf olarak rekabete açık bir şekilde gerçekleştirilmesi, takip ve kontrolü amacıyla piyasa dengeleme ve uzlaştırma sistemi alt yapısı oluşturulacak. DOĞAL GAZ PİYASASI Öte yandan Ceyhan'ın uluslararası enerji piyasasında ana dağıtım noktalarından ve dünya enerji fiyatlarının teşekkülünde önemli merkezlerden birisi olması sağlanacak. Doğal gaz boru hatlarının yapımı tamamlanarak, Avrupa'ya gaz dağıtımında ülkenin etkin rolü sağlanacak. Bu çerçevede NABUCCO projesini gerçekleşmesi için çabalar sürdürülecek. Bu paralelde boru hattı birinci kesimi dönem sonunda ilgili ülkelerin işbirliği ile tamamlanacak. Yunanistan'a kadar bölümü tamamlanan Türkiye-Yunanistan İtalya Doğal gaz Hattı projesinin, Yunanistan-İtalya kesiminin hayata geçirilmesi için, İtalya ve Yunanistan arasındaki boru hattının 2012 yılında gerçekleşmesine yönelik çalışmalar yakından takip edilecek. Doğal gazın 2010 yılına kadar da Türkiye'nin tüm illerine götürülmesi sağlanacak. Bu paralelde EPDK ihalelerini sürdürecek. Doğal gaz teminin tedarikçi firma sayısı ve depolama kapasitesi artırılarak arz güvenliği güçlendirilecek. AA