2001 yılında toplam konut
kredilerinin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya (
GSYH) oranı yüzde 0,2 iken, şimdi bu oran yüzde 3,6'ya çıktı. Artık sabit bir işi ve geliri olan hemen herkes, kira ödemek yerine kredi çekip ev alma yoluna gidiyor.
Ancak plansız ve hesapsız alınan krediler, bir süre sonra
ailenin kâbusu olabiliyor. Uzmanlar, kredi taksitlerinin, aylık gelirin üçte birini geçmemesi gerektiği uyarısında bulunuyor.
Sanayi ve
Ticaret Bakanlığı'na bağlı Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü, ayakkabından konut alımına kadar pek çok alanda
tüketiciye yol gösteren bir
rehber hazırladı. Rehberde en dikkat
çekici bölümlerden biri de krediyle konut alımında dikkat edilecek hususlar. Buna göre ev alırken kredi kullanmadan önce, mutlaka aile yakınlarından borç bulma imkanı aranmalı. Böylece
faiz ödemelerinde ciddi miktarda tasarruf edilebilir. Eğer eş-dost ve akrabalardan bulunacak borç yeterli olmazsa
bankaya müracaat edilmeli. Aile, bankaya başvurmadan önce gelir-gider dengesini çok iyi hesaplamalı. Çekilecek kredinin aylık taksitleri, ailenin toplam gelirinin üçte birini aşmamalı. Aksi halde kredi
geri ödemelerinde sorun yaşanabilir. Banka kredisiyle ev alırken dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan biri de
faiz oranları. 5 yıl vadeye kadar çekilen kredilerde aylık faizler yüzde 1'in altına indi. Ancak sadece faiz oranına bakmak tüketiciyi yanıltabilir. Bankaların sunduğu faiz alternatifleri arasında kıyaslama yaparken ödenen
komisyon ve
dosya masraflarına da dikkat etmek gerekiyor. Çünkü her banka farklı miktarda komisyon ve masraf alıyor. Öte yandan kredi vadesi de geri ödenecek tutarı büyük ölçüde değiştirebiliyor. Vade uzadıkça toplam
maliyet de artıyor. Bu sebeple tüketicinin ödeme gücüne de dikkat ederek mümkün olan en düşük vadeyi seçmesi gerekiyor.
Sanayi Bakanlığı'nın Tüketici Reh-beri'nde konut almak isteyenlere yaptığı tavsiyelerden bazıları şöyle: "Gelecekte ödeme zorluğu çekmemek için ödeme imkanını aşan kredi kullanılmamalı. Geri ödeme miktarı ile ayrılan bütçenin ucu ucuna denkleştiği durumlardan kaçınılmalı."
'Keşke dememek için' bunlara dikkat
Konut alırken gerçekçi olun, bütçenizi aşmayın.
Bankalardan önce eş-dost ve akrabalardan borç bulmaya çalışın.
Bankaya ödenecek kredi taksitleri gelirinizin üçte birini aşmamalı.
Kredide sadece faiz oranına değil, komisyon ve masraflara da dikkat edin.
Borcunuzu uzun vade yerine daha kısa sürede bitirmeye gayret edin.
ZAMAN