Satışlar durma noktasına gelince inşaat sektöründe roller değişmeye başladı. Yeni yapılan binalar kiralık ev sayısını artırınca hem fiyatlar düştü hem de kiracıların eli güçlendi. Artık ev sahipleri, ödemesini zamanında yapan 'iyi' kiracıları kaybetmemeye özen gösteriyor. İstanbul Yenibosna'da 13 dairesi olan Recep Durmuş, piyasalardaki durgunluğu dikkate alarak, bu yıl kiracılarına hiç zam yapmadı. "Bu dönemde fiyat artırmak vicdansızlık." diyen Durmuş, evlerinde oturan kiracıların maaşlı çalıştığını, zor geçindiklerini belirtiyor. İnsaflı ev sahibi, "Eğer çocuğunun sütünden kısıp bana zam verecekse buna razı olamam." diyor. Kiracılarının 'Allah razı olsun' duasının kendisi için yeterli olduğunu vurgulayan Durmuş, zam yapmamasında kiracılarının dürüst ve iyi insanlar olmasının etkili olduğunu, hepsinden de çok memnun olduğunu söylüyor. Çocukluğunda yaşadığı ve çok etkilendiği bir olayı şöyle anlatıyor: "Oturduğumuz evin sahibi, kira bir gün gecikince eve gelip hesap sormuştu. Babam da bir şey diyemedi. Bu olay beni çok etkilemişti. Bu dönemde zam yapan ev sahiplerini kınıyorum. İşyerimizde çalışan birinin kirasını ev sahibi 450 YTL'den 550 YTL'ye çıkarmış. Bunu duyunca 'İnsanlar nasıl duyarsız olabiliyor? Hiç mi bu insanlar nasıl geçinir diye düşünmüyor?' dedim. Ev sahipleri zam yaparken lütfen kiracılarının durumunu düşünsün." Recep Durmuş'un kiracılarından Ufuk Demir, ev sahiplerinin sıfır zam kararı almasının kendilerini memnun ettiğini kaydediyor. Bir kamu kuruluşunda çalışan Demir, "Bu dönemde yüzde 10'luk bir zam bile bizim gibi maaşlı insanları derinden etkiliyor. Isınma maliyetlerinin arttığı böyle bir dönemde kiramıza zam yapılmaması bizi rahatlattı. O parayı 5 aylık bebeğimin giderleri için harcayacağım." diye konuşuyor. Kiralık ev sayısının artması İstanbul'la sınırlı değil. Türkiye'nin birçok ilinde benzer durumlar yaşanıyor. Emlakçılar Federasyonu Başkanı Rıza Kaymakçı, şimdiki süreci şöyle aktarıyor: "Merkezî bölgelerde kiraları yüksek bulanlar şehir dışında daha ucuz yeni konutlara taşınıyor. Bunun yanı sıra satılamayan konutlar da kiralığa dönüştürülüyor. Şehir merkezlerinde kiralık konut sayısı hızla artıyor. 14 ay önce 900 YTL'ye kiraya verdiğimiz evi üç gün önce yeni bir müşteri 750 YTL'ye kiraladı. Biraz daha diretse ev sahibi 700 YTL'ye razı olacaktı. Ev sahipleri önceden zam için yüzde 10'u baz alırdı, artık bu rakamların çok altına düşüldü. Birçok konut sahibi zam oranını kiracısına bırakıyor. Ev sahibiyle iyi geçinen kiracılar şanslı." İstanbul Emlakçılar Odası'nın verilerine göre şehrin farklı bölgelerinde son iki yılda kira fiyatları yerinde saydı. Bazı bölgelerde bir önceki yıla oranla düştü. Esenler, Eminönü, Bağcılar, Beykoz, Gaziosmanpaşa, Güneşli, Küçükçekmece gibi ilçelerde 100 metrekare evlerin minimum kira fiyatı 300 YTL'ye kadar geriledi. Lüks semtlerdeki kira fiyatları da yerinde saydı. İSTANBUL'DA SEMTLERE GÖRE KİRALAR SEMTLER 2007 2008 KİRA ARALIĞI DÜŞÜK-YÜKSEK DÜŞÜK-YÜKSEK Acıbadem 650-900 550-800 Ataköy 1.000-1.400 900-1.250 Beşiktaş 800-1.200 750-1.150 Florya 800-1.800 700-1.600 Fulya 750-1.000 700-950 Gayrettepe 1.000-1.750 900-1.550 Maltepe 400-700 400-700 Mecidiyeköy 750-1.100 675-1.000 Pendik 300-750 285-700 Şirinevler 450-600 400-550 Şişli 800-1.200 700-1.100 Ümraniye 500-800 500-800 Üsküdar 600-900 550-800 Yeniköy 1.200-2.000 1.200-2.000 Zeytinburnu 300-600 285-550 (*) 100 metrekare standart daireler baz alınmıştır. Kaynak: İstanbul Emlakçılar Odası