Dünya'da Çin'den sonra en fazla fasulye üretimini gerçekleştiren Türkiye'de, nemli ve serin iklimi seven tehlikeli virüs ve bakteriler ortaya çıktı.
Akdeniz, Ege ve
Marmara ile
Karadeniz'de görülen virüsler, fasulye fidesinde enfeksiyona yol açtığı için verimi düşürüyor.
Bitkilerde görülen hastalığın insan sağlığı için herhangi bir tehdit oluşturmadığını vurgulayan Halk Sağlığı Uzmanı Yard. Doç. Dr. Elif Tuncer, "Söz konusu virüs ve bakteri türleri yanlızca bitkinin metabolizmasını bozup verimsizleştiriyor. Bunda sadece
ürün zarar görüyor." diyor. Hastalığa karşı henüz ilaç bulunamaması fasulye tarımını zora sokuyor. Çiftçiler, verim düştüğü için daha ucuza
satış yapmak zorunda kaldıklarını dile getiriyor.
Virüsle mücadele edebilmek için dayanaklı fasulye türlerinin geliştirilmesi gerektiğini söyleyen uzmanlara göre en az 5 yıllık bir mücadele programına ihtiyaç var.
İki yıl önce Karadeniz
Tarımsal
Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nün yaptığı incelemeyle tespit edilen Fasulye Adi Mozayik, Fasulye Adi Mozayik Nekroz ve Colletotrichum Linde Muthianum bakterisi olarak adlandırılan virüsler, verimi yüzde 80'lere kadar düşürdü. Bölgedeki verimin nemin artmasına bağlı olarak düşüş göstermesi yetkilileri harekete geçirdi. Enstitü müdürü Dr. Hasan Özcan, virüslere karşı dayanıklı ürün geliştirilmesi için çalışmaların aralıksız sürdüğünü söyledi. Özcan, "Bu, kalıcı bir hastalık. Tohum ve bitki artıkları yoluyla bir sonraki nesle geçebilir. Onun için yurtdışındaki gen bankalarından getirdiğimiz materyallerle dayanaklı ürün türünü bulup yetiştirmeye çalışıyoruz." ifadelerini kullandı. Enstitüdeki çalışmaları yürüten ziraat yüksek mühendisi Seher Yıldız Madakbaş, Türkiye'de virüs ve bakterilere karşı dayanıklı bir tür olmadığını ve bu konuda herhangi bir çalışma yapılmadığını kaydetti. Madakbaş, "Bu hastalıklara karşı 'dayanıklılık ıslahı' çalışmalarını başlattık. Enstitümüzde bulunan haplara ve Türkiye'nin değişik yörelerinde yetiştirilen fasulye türlerine gen kaynakları yapıyoruz." diye konuştu. Mühendis, hastalığın Samsun'da fazla görülmesini ise bölgedeki aşırı neme ve serin havalara bağladı. Samsun'da yetişen fasulyenin lezzet ve kalite bakımından
ülke genelinde ünlü olduğunun altını çizen
Terme Ziraat Odası Başkanı Yetkin Karamollaoğlu ise, son yıllardaki hastalıklar yüzünden bu imajın yok olduğuna dikkat çekti.
Hastalıklar nedeniyle ürünün gün geçtikçe değer kaybettiği bilgisini veren oda başkanı, "Yetiştirilen ürün, pazarlarda para etmemeye başladı, duruma acilen çözüm bulunması lazım." ifadelerini kullandı. Yılda ortalama 514 bin ton taze fasulye elde edilen Türkiye'de 68 bin tonluk kapasite ile ülke genelinde büyük bir potansiyele sahip olan Samsun'un
Çarşamba Ovası ve Terme ile Tekkeköy ilçelerinde bulunan fasulye üreticileri, sıkıntılı günler yaşıyor. Son yıllarda yetiştirdiği fasulyelerin renklerinde bozulmalar ve yapraklarında beneklerin oluştuğunu anlatan üretici
Mehmet Demir, bunun nedenini anlayamadığını aktardı. Sorunun tespiti için Tarım İl Müdürlüğü Bitki Koruma Şubesi'ne gittiğini söyleyen üretici, "Fasulyelerimdeki farklılık, beni endişelendirdi. Bilgi almak için enstitü müdürlüğüne gittim. Ürünümde virüs olduğunu söylediler. Geçen yıl kilosunu 4 YTL'den sattığım fasulyeme şimdi dönüp
bakan yok." diye yakındı.