İşadamları, serbest meslek erbabı ve rant geliri elde eden 1,7 milyon beyannameli gelir vergisi mükellefi ile yaklaşık 1 milyon Gayrimenkul Sermaye İradı (GMSİ) sahibi, 2010 yılı gelirleri için yarından itibaren beyanname verecek. Gelir Vergisi Kanunu gereğince, ticari, zirai ve serbest meslek kazançları, menkul kıymet gelirleri ve kira gelirleri için 25 Mart akşamına kadar gelir vergisi beyannamesi düzenlenecek. Verginin ilk taksidi de 31 Mart akşamına kadar vergi dairelerine ya da vergi tahsiline yetkili bankalara yatırılacak. Gelir İdaresi Başkanlığı, gelir vergisinde genel beyan dönemi nedeniyle ticari kazançlar, menkul sermaye iradı ve kira gelirleri için ayrı ayrı ''Beyanname Düzenleme Rehberleri'' yayımladı. Menkul Sermaye İradı Elde Edenler İçin Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Rehberi'ne göre, gerçek kişilerce geçen yıl elde edilen menkul sermaye iratlarının bir kısmı 22 bin lirayı aşması halinde, bir kısmı ise vergi kesintisine tabi olmadıkları için 1.090 lirayı aşması durumunda yıllık beyanname ile beyan edilecek. Mevduat faizleri, repo kazançları, özel finans kurumlarınca kar ve zarara katılma hesabı karşılığında ödenen kar payları gibi gelirler beyan kapsamı dışında kalacak. MENKUL KIYMETLERDE BEYAN SINIRLARI Buna karşılık off-shore bankacılık faiz gelirleri, 1 Ocak 2006 tarihinden önce ihraç edilen hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller, iştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığı alınan para ve ayınlar, senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri, ile yurt dışından elde edilen faiz, repo, kar payı gibi menkul sermaye iratları ile her çeşit alacak faizinin 1.090 lirayı aşması halinde yıllık beyanname verilecek. 2006 yılı öncesinde ihraç edilmiş her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler ile tam mükellef kurumlardan elde edilen kar paylarında da beyanname sınırı 22 bin lira olacak. Bu tür menkul kıymetlerden kazanılan gelirin 22 bin lirayı aşması halinde, bu gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecek. Gelirin 22 bin lirayı aşıp aşmadığının tespitinde indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısmı dikkate alınacak. İNDİRİM ORANI UYGULANARAK BEYAN EDİLECEK GELİRLER Bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra vergilendirilmesi öngörülüyor. Gelir İdaresi Başkanlığı, enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim tutarını yüzde 93,4 olarak hesapladı. Bu çerçevede, 2010 yılında elde edilen menkul sermaye iratlarından, 1 Ocak 2006 öncesi ihraç edilmiş olan her nevi tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirler, indirim oranı uygulanmak suretiyle beyan edilecek. Buna göre, beyanname verme sınırı olan 22 bin liranın hesabında, indirim oranı uygulanabilecek menkul sermaye iradı tutarı, indirim oranı uygulandıktan sonra kalan kısım itibariyle dikkate alınacak. Bu durumda, başkaca beyanı gereken gelirlerin bulunmaması halinde, indirim oranından yararlanabilecek menkul sermaye iradından, gayrisafi tutarları toplamı 333 bin 333,33 lirayı aşmayan tutarlar için de yıllık beyanname verilmeyecek. Eurobond faiz gelirlerinde de beyan sınırı 22 bin lira olacak. Böylece 2010 yılında elde edilen ve 22 bin lirayı aşan Eurobond faiz gelirleri beyan kapsamında bulunacak. Menkul sermaye iratları üzerinden kesilen vergilerden beyannameye dahil edilen gelire isabet eden kısım, beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilecek. TİCARİ KAZANÇLAR Ticari kazançlarla ilgili düzenlemelere göre de, şahıs sigorta primleri ve bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları, eğitim ve sağlık harcamaları, bağış ve yardımlar, sponsorluk harcamaları, Ar-Ge harcamaları, doğal afetler ile ilgili ayni ve nakdi bağışlar, Kızılay'a makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımlar, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansına yapılan bağış, yardım ve sponsorluk harcamaları ile diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar, ticari kazançtan indirilebilecek. Gayrimenkul sermaye iratlarında, konut kira gelirlerinde de 2.600 lira istisna uygulanacak.