Eczacılar birçok Avrupa ülkesinde taneyle ilaç satıldığını belirterek bu uygulamanın büyük bir tasarruf sağladığını vurguladılar İlaç harcamalarının yıllık 12 milyar YTL'nin üzerinde olduğu ülkemizde İhaleci Ecza Depoları Genel Sekreteri Hasan Çolak'ın "İlaç kutu ile değil tabletle satılırsa yüzde 30 tasarruf sağlanır" önerisi 'taneyle ilaç' satışını tartışmaya açtı. Birçok ülkede uygulanan ve büyük tasarruf sağladığı bilinen taneyle ilaç satışına eczacıların bir kısmı olumlu bakarken , bir kısmı karşı çıkıyor. YÜZDE 30 TASARRUF Kamu hastanelerine ilaç dağıtımı yapan ilaç şirketlerinin bağlı olduğu İhaleci Ecza Depoları Derneği'nin Genel Sekreteri Hasan Çolak, yapılacak düzenlemelerle Türkiye'de ilaç tüketiminde, yüzde 30 tasarruf sağlanabileceği görüşünü savunuyor. Birçok Avrupa ülkesinde hem yatarak, hem de ayakta tedavi gören hastaların ilaçlarının 'adet' bazında satıldığını vurgulayan Çolak, ülkemizde bu uygulamanın hastanelerde bir ölçüde yapıldığını ancak ayakta tedavi görenlerin ilaçlarının 'kutu' içinde satılmasının israfa neden olduğunu belirtti. Çolak, "Örneğin hasta, bir antibiyotikten 12 saatte bir olmak üzere 5 gün kullanacaksa eczaneden içinde 14 tablet bulunan bir kutu ilacı almak zorunda. Ama tedavinin daha az sürdüğü durumlarda kutu ile alınan ilacın büyük bölümü çöpe gidiyor. Bu da Türkiye ekonomisi için büyük bir kayıp anlamı taşıyor" dedi. Türkiye'de ayakta tedavi gören hastaların ilaç ihtiyacının serbest eczanelerden adet olarak karşılanması için gerekli teknik ve yasal zeminin hazırlanması gerektiğine işaret eden Çolak şunları söyledi: "Bu altyapı hazırlanmadan böyle bir uygulamaya geçilmesi mümkün değil. Öte yandan halen üniversite ve devlet hastanelerinde yatarak tedavi gören hastalara tedavilerinin bitmesinin ardından kullanacakları ilaçlar, reçete edilmektedir. Oysa devlet hastanelerinde doktorlar, hastanın kullanacağı ilacın miktarını belirleyerek tablet olarak verebilirler. Bu uygulamayla devlet hastaneleri, ilacı ihale yöntemiyle ve imalatçı fiyatından en az yüzde 15 iskontoyla mal ettikleri için yüzde 30 kar sağlamaları söz konusu olacak, dolayısıyla devlet ilaç tüketiminde tasarruf sağlayacaktır." BİRÇOK ÜLKE UYGULUYOR İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Hüseyin Demirdizen ise taneyle ilaç satılsın önerisini şöyle olumluyor: "Ülkemizde bu uygulamanın yapılması için ambalajlamadan, hijyenik koşulları sağlamaya kadar ciddi bir değişikliğe ve alt yapıya ihtiyaç var. Eğer gerekli koşullar sağlanırsa, ilaç sektöründe tasarruf ederiz. Bu uygulama bir çok ülkede uygulanıyor. Gölcük depreminde, Uzakdoğu'dan gelen sağlık ekiplerinin bu sistemi başarıyla uyguladığını gördük."İstanbul Ecza Odası Başkanı Zafer Kaplan da Demirdizen'in açıklamalarına paralel bir görüş ortaya koyarak şöyle konuştu: "Tane ile ilaç satışı uygulamasının yapılması için öncelikle hijyenik koşulların sağlanması ve hastaların ilacı muhafaza etme konusunda bilgilendirilmesi gerekiyor. Bu altyapı sağlanırsa, tedavisi uzun zamana yayılan ve kronik hastalıkların tedavi giderlerinde önemli bir tasarruf yapılabilir." Tartışmaya katılan Ankara Eczacılar Odası Başkanı Hilmi Şener'in konuyla ilgili görüşleri ise şöyle: "Tasarrufu yapabilmek için Türkiye'nin şartlarını iyi değerlendirmek lazım. Tek tek satılacaksa kavonuzdan alınarak verilmemesi için hizmeti otomatik makinalarda yapmak gerecek. Özellikle Anadolu'daki eczanelerde bugünün şartlarında bu uygulamayı yapmak çok zor . Teknolojik yatırımlar yapılırsa, ilaçların üzerlerine son kullanma tarihleri işlenirse, hijyen sağlanırsa tasarruf açısından iyi bir uygulamak olarak gözüküyor." OPTİMUM AMBALAJ Bu arada Güney Eczacı Odaları Birliği Başkanı Abdullah Özyiğit, tabletle satış uygulamasına geçiş ile ilaç giderlerinin düşürülmesinin zor olduğuna işare ederek şunları söyledi: "Kutularda bulunan ilaçların adedi, hastalık tedavisinin bitiş süresine göre uzmanlarca hesaplanarak belirlenir. Hastalığın tedavisini uzun kısalığına göre aynı ilaç farklı adetlerin bulunduğu kutularda satılmaktadır. İaçların hijyen için tek tek ambalajlanması halinde masraf artar. Bu nedenle bu uygulama bana çok mantıklı görünmüyor." Prof. Dr. Cankat Tulunay ise tane ile ilaç verilmesi fikri yerine 'optimum ambalaj' uygulamasının daha doğru olacağını söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü: "Mesela bir ağrı kesici ilaç kutusunda gereksiz yere 28 adet ilaç satılıyor. 'Optimum ambalaj' sistemine geçilirse her bir hastalık için ne kadar ilaç lazımsa kutulara o kadar ilaç konulacak ve bu sorun çözülmüş olacak." Sağlık giderleri azalır İstanbul Ecza Kooperatifi Başkanı Sait Yücel, taneyle ilaç satışının şu anda sadece hastanelerde yatan hastalar için uygulanabilir bir yöntem olduğunu, onun dışında serbest eczanelerde ilaçların tane ile satılmasının altyapı eksikliği nedeniyle mümkün olamadığını söyledi. "Sistemde köklü bir değişim olursa uygulanabilecek bu öneri, sağlık giderleri için bir düşüş sağlayabilir" diyen Yücel sözlerine şöyle devam etti: "Hükümetin yeni sağlık uygulamalarıyla halkın sağlık hizmetlerine ulaşması kolaylaştı ve dolayısıyla sağlık harcamaları bu yüzden sürekli artıyor. İlaç harcamaları, diğer sağlık hizmetlerine göre en az artış gösteren kısmını oluşturuyor. Sağlık alanında kayda değer bir tasarruf yapılmak isteniyorsa, öncelikle koruyucu sağlık hizmetleri ele alınmalı. Diğerleri ikinci plana atılmalıdır." Her yıl 500 milyon dolar çöpe gidiyor Türkiye'de her yıl 500 milyon dolarlık ilaç çöpe gidiyor. Ankara Ticaret Odası (ATO), Sağlık Bakanlığı, Tıp Kurumu Derneği ve Türkiye Eczacılar Birliği verilerinden yararlanarak "İlaçta İsraf" konulu bir rapor hazırladı. Rapora göre, eczanelerdeki ilaçların ortalama yüzde 7'si kullanım süresi dolduğu için çöpe atılıyor. Evlerde ise ilaçların yüzde 60'ının kutusu dahi açılmadan, kullanım tarihi sona eriyor.Türkiye'de en fazla ilaç israfı antibiyotiklerde yaşanıyor. Antibiyotiklerin yüzde 44'ü çöpe gidiyor. Rapora göre, Türkiye'de devletin sağlığa ayırdığı bütçenin yüzde 80'ini, toplam sağlık giderlerinin de yarısını ilaç harcamaları oluşturuyor. Türkiye'de kişi başına ilaç tüketimi de hızla artıyor. 2003'te 60 dolar, 2004'te 79 dolar olan kişi başına yıllık ilaç tüketimi, 2005 yılında 93 dolara yükseldi. ilaç harcamalarının milli gelire oranı bakımından Türkiye, dünyada ilk sırada bulunuyor. 2004 yılında üretici fiyatlarıyla 6 milyar YTL olan ilaç pazarının, 2005 yılında 9 milyar YTL'ye çıktığı da belirtilen rapora göre, eczane pazarının tüketici fiyatlarıyla toplam cirosu ise 12 milyar YTL'ye ulaşıyor. Hastanelerin ilaç harcamaları da, bu rakamın içinde yer almıyor. YENİ ŞAFAK