Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, ''Yakın dönemdeki döviz kuru hareketlerinin enflasyon beklentileri üzerinde geçici etkilerinin olabileceğini hatırlatmakta fayda görüyorum'' dedi. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Bankanın İdare Merkezinde düzenlediği basın toplantısında ''enflasyon raporu''nu açıkladı. Yılmaz, daha önce Nisan ve Temmuz aylarında yayınladıkları enflasyon raporları ve açık mektuplarda 2008 yılının sonunda hedefin belirgin olarak aşılmasının beklendiğini belirterek, bunun nedenlerini ayrıntılı olarak kamuoyu ile paylaştıklarını hatırlattı. Gıda ve enerji fiyatlarına ilişkin gelişmelerin 3. çeyrekte de enflasyonun temel belirleyicisi olmayı sürdürdürdüğünü belirten Yılmaz, Eylül ayından itibaren enerji ve diğer emtia fiyatlarında düşüş gözlenmesine rağmen bunun gecikmeli etkilerinin enflasyonu yüksek seviyelerde tutmaya devam ettiğini kaydetti. Yılmaz, bu çerçevede eylül ayı itibariyle yüzde 11,1 düzeyinde gerçekleşen yıllık enflasyonun yaklaşık 7 puanının gıda ve enerji fiyatlarının doğrudan etkilerinden kaynaklandığını anlattı. Yılın 3. çeyreğinde enflasyondaki düşüşü engelleyen temel unsurun ise enerji fiyatlarındaki gelişmeler olduğuna vurgu yapan Yılmaz, petrol fiyatlarındaki aşağı yönlü düzeltmeye rağmen elektrik, doğal gaz ve katı yakıtlar gibi diğer enerji kalemlerindeki artışların sürdüğünü, bu doğrultuda 2. çeyreğin sonu itibariyle enerji fiyatlarının yıllık enflasyona katkısının 3,8 puana ulaştığını söyledi. Gıda fiyat artışlarının 3. çeyrekte de belirgin bir yavaşlama gösterdiğini belirten Yılmaz, olumlu hava koşuları ve tarımsal emtia fiyatlarındaki düşüşlerle gıda fiyatlarının yıllık artış oranının 2. çeyreğin sonunda yüzde 14 düzeyinden, 3. çeyrekte yüzde 11,1 seviyesine gerilediğini ifade etti. Özellikle işlenmemiş gıda fiyatlarında son iki çeyrektir devam eden düzeltmenin beklenenden daha olumlu gerçekleştiğini belirten Yılmaz, gıda ve enerji fiyatlarındaki artışların gecikmeli etkilerinin 3. çeyrekte lokanta ve ulaştırma hizmetlerini olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirtti. Öte yandan kira enflasyonunda geçtiğimiz yılın 2. çeyreğinden itibaren gözlenen yavaşlamanın sürdüğünü anımsatan Yılmaz, gıda enerji ve tütün ürünleri dışında kalan endeksin yıllık artış oranının son çeyrekte yüzde 6,4 den yüzde 7,3 düzeyine yükseldiğini söyledi. Bu gelişmenin genel fiyatlama davranışlarındaki bozulmadan ziyade geçen yılın aynı dönemindeki düşük bazdan kaynaklandığını vurgulayan Yılmaz, nitekim mevsimsellikten arındırılmış endeksin son dönem artışlarının yılın 3. çeyreğinden enflasyonun ana eğiliminin yavaşladığına işaret ettiğini bildirdi. Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, şöyle devam etti: DÖVİZ KURUNDAKİ HAREKETLİLİĞİN ENFLASYONA ETKİSİ ''Bununla birlikte yakın dönemde döviz kurunda gözlenen hareketler sonrasında son çeyrekte söz konusu temel enflasyon göstergesinin yükselmeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Yılın 3. çeyreğinde uluslararası emtia fiyatlarının yüksek seyri bütün dünyada enflasyon üzerinde baskı oluşturmaya devam etmiştir. Enflasyon hedeflemesi uygulayan gelişmekte olan ülkelerden biri hariç hepsinde enflasyon hedeflerinin belirgin olarak aşıldığı görülmektedir. Geçtiğimiz dönemdeki enflasyon gelişmelerini kısaca değerlendirdikten sonra bu süreçte Merkez Bankası olarak izledikleri politikalara da değinmek istediğini söyleyen Yılmaz, şunları anlattı: ''Enflasyon beklentilerindeki bozulmayı durdurmak ve arz yönlü şokların genel fiyatlama davranışlarına yansımasını engellemek amacıyla Mayıs-Temmuz döneminde 150 baz puanlık sıkılaştırılmaya gidilmiştir. Enflasyon hedeflerindeki değişikliğin parasal sıkılaştırmayla birlikte uygulanması stratejisi enflasyon beklentilerini kontrol altına almakta başarılı olmuş, yılın 3. çeyreğinde enflasyon beklentilerinde iyileşme gözlenmiştir. Bununla beraber yakın dönemdeki döviz kuru hareketlerinin enflasyon beklentileri üzerinde geçici etkilerinin olabileceğini hatırlatmakta fayda görüyorum. İç talepte gözlenen belirgin yavaşlamaya rağmen küresel piyasalardaki belirsizlikler para politikasının temkinli olmasını gerektirmektedir. Bu çerçevede Ağustos-Ekim döneminde kısa vadeli faiz oranları sabit tutulmuştur. Para Politikası Kurulu son toplantısından sonra yayınladığı açıklamada, (döviz kurlarında gözlenen hareketlerin enflasyon üzerinde oluşturduğu etkinin gıda fiyatlarındaki olumlu görünüm ve petrol fiyatlarında gözlenen keskin düşüş ile telafi edileceği) değerlendirmesinde bulunmuştur. (Bununla birlikte son dönemde küresel belirsizliklerin artarak devam etmesinin gerek enflasyon tahminlerinde gerekse para politikası kararlarında temkinli olmayı gerektirdiği) ifade edilmiştir.'' Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, ''son dönemde tüketici kredilerindeki yavaşlama daha da belirginleşmiştir. Risk algılamalarındaki artışın ve kredi koşullarındaki sıkılaşmanın önümüzdeki dönemde kredi genişlemesini sınırlamaya devam edeceği tahmin edilmektedir'' dedi. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, Bankanın İdare Merkezinde düzenlediği basın toplantısında enflasyonla,para politikasının önümüzdeki dönemdeki görünümü ile MB'nın güncellenmiş enflasyon tahminlerini de gazetecilerle paylaştı. 2008 yılının 2. çeyreğinde özel tüketim ve yatırım harcamalarında belirgin bir yavaşlama olduğunun gözlendiğini belirten Yılmaz, ayrıca bu dönemde toplam kamu harcamalarının büyümeye katkısının negatif olduğunu kaydetti. Yılmaz, iç talepte ortaya çıkan yavaşlamaya paralel olarak mal ve hizmet ithalatının yavaşlaması, dış talebin gücünü koruması ve turizm gelirlerindeki artışın net ihracat kaleminin büyümeye katkısının pozitif olduğunu söyledi. Temmuz ayında yayınladıkları açık mektupta iktisadi faaliyette kademeli bir toparlanma beklediklerini ifade ettiklerini anımsatan Yılmaz, şunları kaydetti: ''Ancak geçen sene zarfında küresel piyasalardaki sorunların belirginleşmesi iktisadi faaliyetteki yavaşlamanın devam edeceğine işaret etmiştir. Nitekim yurt içi satış üretim ve güven endekslerinin son dönemdeki seyri Temmuz ayından bu yana yurt içi faaliyetlerindeki yavaşlamanın daha da belirginleştiğine işaret etmektedir. Küresel finans piyasalarındaki çalkantı tüm dünyada hissedilirken ülkemizde de özel tüketim ve yatırım harcamalarının durağan bir seyir izlemeye devam edeceği tahmin edilmektedir. Tüketici kredilerine ilişkin verilen finansman koşullarının sıkı olmaya devam ettiğine işaret etmektedir. Tüketici kredilerindeki yıllık artış oranları, iç talebin canlı olduğu dönemlere kıyasla halen oldukça düşük seviyelerde seyretmektedir. Son dönemde tüketici kredilerindeki yavaşlama daha da belirginleşmiştir. Risk algılamalarındaki artışın ve kredi koşullarındaki sıkılaşmanın önümüzdeki dönemde kredi genişlemesini sınırlamaya devam edeceği tahmin edilmektedir.'' RİSK ALGILAMALARINDAKİ BOZULMA Yılmaz, küresel finansal sistemdeki sorunlara ve bu sorunların küresel ekonomiye etkilerine dair endişelerin yoğunlaşmasının risk algılamalarındaki bozulmayı ileri boyutlara taşıdığını da belirterek, ''Bunun bir sonucu olarak gelişmekte olan ekonomilere sermaye akışı yavaşlamış, bu ülkelerin risk primlerindeki artış Türkiye'de dahil olmak üzere 3. çeyrekte devam etmiştir'' dedi. Son dönemde risk pirimindeki yükselişin etkisiyle piyasa faizlerinde de artış gözlendiğini belirten Yılmaz, faizlerdeki bu yükseliş, iç talebi sınırlayarak enflasyondaki düşüşe destek olsa da artan risk priminin fiyatlama davranışlarına etkisini yakından takip ettiklerinin bilinmesini istediğini anlattı. Yurt içi talepteki yavaşlama ve döviz kurunda gözlenen değer kaybının net ihracatın toplam talep büyümesine katkısını arttıracağına vurgu yapan Yılmaz, bununla birlikte ticaret ortaklarının iktisadi faaliyetindeki yavaşlamanın bu katkıyı kısmen sınırlayıcı etki yapacağının öngörüldüğüne bildirdi. Yılmaz, ''Bu noktada bir parantez açarak mevcut verilere göre yapılan tahminlerin önümüzdeki yıl cari açıkta belirgin bir iyileşmeye işaret ettiğini de vurgulamak istiyorum'' diye konuştu. ''Sonuç olarak hem iç hem dış talepteki yavaşlamaya paralel olarak önümüzdeki dönemde toplam talebin durağan seyrini sürdüreceğini tahmin etmekteyiz'' diyen Yılmaz, tahminleri oluştururken toplam talep koşullarının enflasyondaki düşüşe verdiği desteğin bir önceki döneme göre arttığı bir çerçeve öngördüklerini bildirdi. AA