Firmalar “Biz CE kalite belgesi olmadan dışarıya mal satamıyoruz; ama
Türkiye’ye her türlü
ürün geliyor.” diyor.Türkiye, Dünya
Ticaret Örgütü’nün gümrük duvarlarını kaldıran düzenlemesine hazırlıksız yakalandı. 1 Ocak 2006’dan itibaren yurtdışından getirilen elektrikli battaniyeden
banyo küvetine, düdüklü tencereden radyatöre kadar 626 ürün sınırda herhangi bir kalite ve standart denetiminden geçmiyor. Serbest
İthalat Rejimi çerçevesinde bu ürünlerin piyasaya sürüldükten sonra
kontrol edilmesi öngörülüyor. Ancak bakanlıklar ve ilgili kurumlar gerekli hazırlığı yapmadığı için Çin,
İran ve
Hindistan gibi ülkelerden gelen kalitesiz malların sayısı her geçen gün artıyor. Yerli üreticiler “Örneğin bizim ürettiğimiz bir
lamba için TSE onayı, CE belgesi isteniyor. Oysa aynı ürün dışarıdan getirildiğinde herhangi bir işleme tabi tutulmuyor. ‘Rafta denetlenecek’ deniyor. Şu ana kadar bu yönde bir adım atılmadı.” değerlendirmesini yapıyor.
Ankara Ticaret Odası Başkanı
Sinan Aygün de, denetim dışı bırakılan ürünlerin 7 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığını söylüyor. Aygün, gümrüklerin değişikliğe nasıl hazırlıksız yakalandığını ise şu sözlerle özetliyor: “AB üyelerinin dahil olduğu RAPEX isimli online
sistem kurulmadı. Sistem devreye girseydi en azından
elektronik ortamda ürünün nereden geldiği, markası, kaydı ve kalite kontrolü hakkında bilgi alınabilecekti. Şu haliyle gümrükler yolgeçen hanına döndü.”
Ocak 2006’ya ait
dış ticaret verileri son düzenlemenin
ithalatı körüklediğini gözler önüne seriyor. Türkiye geçen yıl
ocak ayında 2 milyar 215 milyon dolar
dış ticaret açığı verirken rakam bu yılın aynı döneminde yüzde 44 arttı. Küvet ve jakuzi üreticilerinden Sanica’nın sahibi Ali Fatinoğlu, söz konusu tabloyu değerlendirirken, “Zaten
yerli üretici
döviz kuru sebebiyle yurtdışına mal satamıyordu. Şimdi gümrüklerde ithal mal girişi için de kapı iyice aralanmış oldu. Bu, Türk üreticisinin çöküşüdür.” ifadelerini kullanıyor.
Odalar ve
Borsalar Birliği Başkanı
Rifat Hisarcıklıoğlu ise kamu kurumlarının gözetim ve denetimi piyasada yapmak için hazırlıklı olması gerektiğini belirterek, “Ancak bu gerçekleştirilmedi. Denetimsizlik yüzünden 2006’da Türkiye ithal malların istilasına uğrayacak. Sağlıksız malların faturasını yine biz ödeyeceğiz.” diyor. Dış Ticaret Müsteşarı Tuncer Kayalar ise eleştirilere
hedef olan ürünlerin ithalatında büyük bir artış beklemiyor.
DENETİM DIŞI ÜRÜNLERDEN BAZILARI
Fişler, prizler
Rulmanlar
Otomotiv yedek parçaları
Güneş gözlükleri
Deterjanlar
Diş macunları
Musluklar
Bataryalar
Laminat parkeler
Kapılar (çelik ve
mobilya)
Banyo küvetleri
Porselenler
Kadife kumaşlar
İplikler
Çoraplar
Kına
Ahşap parkeler
Oyuncaklar
Çiçekler
Elektrikli battaniyeler
Seramik karolar
Radyatör-ısıtma (kalorifer)
Basınçlı (düdüklü) tencereler
Lambalar
PVC yer kaplamaları
ZAMAN