2001 yılından bu yana Bulgaristan'da yayımlanan Dnevnik,bir ekonomi gazetesi. Alman medya devi Handelsblatt'ın da ortağı olduğu Economedia grubuna ait gazete, Bulgar iş çevrelerine ekonomi ve ticaret dünyasındaki gelişmeleri aktarıyor. Merkezi Sofya'da bulunan Dnevnik, Bulgaristan'ın AB üyeliği, komşu ülkelerle ticari ilişkilerin geliştirilmesi gibi konularda uzmanlaşmış. Bu yazı dizisi için ilk kez bir araya gelen Referans ve Dnevnik, Türk-Bulgar sınırının iki tarafındaki sorunlara ve iş çevrelerinin beklentilerine iki ülkenin perspektifiyle yaklaştı. Kapıkule-Kapitan Andreevo ve Hamzabeyli-Lesovo sınır kapılarını ziyaret eden muhabirler Melis Şenerdem ve Panayot Angarev, devlet memurlarından TIR şoförlerine, yerel yönetim temsilcilerinden işadamlarına kadar farklı kesimleri dinledi, sınırın iki tarafındaki kent ve kasabaların nabzını tuttu. Burası belki Türk insanının en çok anlam yüklediği sınır kapısı. Yaklaşık yarım asırdır bir köşesine kuş tüyü iliştirilmiş fötr şapkası kafasında, asfaltı Mercedes marka arabalarıyla çiğneyen Almancılar da gelip geçti; yönetim tarafından kapı önüne konan 230 bin Bulgar Türk'ü de, uyuşturucudan silaha yasadışı mal taşıyan kamyonlar da... Ortadoğu'yu Avrupa'ya bağlayan en büyük kara sınırı olan bu kapının yaptığı çağrışımlar ne yazık ki pek hoş değil. Önümüzdeki yıl belki AB'ye açılan bir sınır kapısına dönüşecek Kapıkule'nin adı bugün en çok rüşvet ve yolsuzlukla anılıyor. Sınır kapısında aralık ayında yapılan operasyon, Türkiye'ye yüklü miktarda gümrüksüz içki ve tütün mamulü sokan organize bir şebekeye yönelikti. Ancak gümrüksüz akaryakıt, içki ve sigaralar hem Bulgaristan hem de Türkiye tarafında sınıra yakın yerlerde yaşayan yüzlerce ailenin de yıllardır geçim kaynağı haline gelmiş durumda. Bu ticaretin ulaştığı boyutları Edirne'de esnafla yapılan ayaküstü sohbetlerden anlamak mümkün. Kentin büyük bir kısmının bir ayağı sürekli Bulgaristan'da.Hem TIR'lar hem de otobüsler için yasal olarak 550 litre olan ancak yedeklerle birlikte 1 tona yaklaşan yakıt depoları, ucuz yolculuğun garantisi. Kapıkule ve Kaptan Andreevo'da önlerindeki kuyruğun hiç bitmediği gümrüksüz akaryakıt istasyonlarından piyasaya göre yüzde 60 daha ucuz benzin ve mazot almak mümkün. Ucuz tarifeli uçak seferlerinin yaygınlaşması ve firmalar arası rekabetin kızışması, otobüs şirketlerinin kâr marjını daraltmış durumda. Taşımacılık şirketleri ise rekor üstüne rekor kıran petrol fiyatlarının faturasını elden geldiğince kısmanın peşinde. Bazı TIR şoförleri de özellikle dönüş yolunda yedek depoya koydukları mazotu el altından satarak ayda 150 doları geçmeyen maaşlarının yanında ek gelir sağlamaya çalışınca Kapıkule'de uzayıp giden kuyrukların sebebi iyice açığa çıkıyor. Gümrük yetkilileri, bir seferde 1 ton yedek yakıt taşıyan şoförün, 500 euro kazandığını, bunun da çoğu kalabalık ailelerine bakmak zorunda olan şoförler için önemli bir katkı olduğunu söylüyor.ETSO'nun hazırladığı bir rapora göre kısıtlamadan önce Kapıkule'den her gün 711 bin litre gümrüksüz akaryakıt Türkiye'ye sokuluyordu. Raporda İpsala ve Dereköy'le birlikte gümrüksüz akaryakıtın Trakya bölgesinde sebep olduğu kaybın günde 300 milyon YTL'yi bulduğu belirtiliyor. İç piyasadakinden ortalama yüzde 60 daha ucuza mal olan gümrüksüz benzinden her otomobil ortalama 80 litre civarında depoluyor. Kapıkule'de kuyruklar uzayıp giderken Hamzabeyli'nin boş beklemesinin ardında işte bu sebepler yatıyor. Duty-free mağazaları ve gümrüksüz akaryakıt istasyonlarının olmayışı. TIR ve kamyon şoförleri Kapıkule sınır kapısında günlerce kuyrukta beklemeyi göze alıyor da sadece 30 kilometre ötedeki Hamzabeyli'de boş bekleyen gişeleri kullanmaya yanaşmıyor. Ancak kısa sürede bu durum değişecek. Bulgar tarafına kurulacak akaryakıt istasyonunun ihalesi yapılmış. Rus Lukoil, burada 2 istasyon açacak. Türkiye tarafında ise henüz ihale yapılmadığı için gümrüksüz akaryakıt satışının ne zaman başlayacağı belirsiz. REFERANS GAZETESİ