İşyeri kiraları ile konutlarda 500 YTL ve üzerindeki kiralar, 1 Kasım 2008 tarihinden itibaren zorunlu olarak bankalar ya da posta işletmesi kanalıyla ödenecek. 500 YTL ÜZERİ BANKAYA YATIRILACAK Maliye Bakanlığının 29 Temmuz'da yayımlanan “Gelir Vergisi Genel Tebliği” çerçevesinde, ay başından itibaren kira gelirlerinin tahsilinde yeni bir dönem başlayacak.1 Kasım'dan geçerli olacak tebliğ uyarınca, konutlarda, her bir konut için aylık 500 YTL ve üzerinde kira geliri elde edenlerin, iş yerlerinde de işyerini kiraya verenler ile kiracıların, kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin, banka veya Posta Müdürlüğü (PTT) tarafından düzenlenen belgelerle belgelenmesi (tevsik) zorunlu olacak. Banka ya da PTT Genel Müdürlüğü aracı kılınmak suretiyle, para yatırmaveya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılarak yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont ya da hesap bildirim cetveli düzenlendiğinden, bu belgeler de tevsik edici belge kabul edilecek. Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamda olacak. Her bir konut için 500 YTL'nin altında kalan aylık kira gelirleri ile mahkeme ve icra yoluyla yapılan konut ve iş yeri kira geliri tahsilatları bu kapsamda değerlendirilmeyecek. ELDEN KİRA VEREN CEZA ÖDEYECEK Kiralarla ilgili zorunluluklara uymayan birinci sınıf tüccar ve serbestmeslek erbabına 1.490 YTL'den, ikinci sınıf tüccarlara, defter tutan çiftçilerile kazancı basit usulde tespit edilenlere 680 YTL'den ve bunların dışında kalanlara 320 YTL'den az olmamak üzere, her bir işlem için, işleme konu tutarınyüzde 5'i oranında ceza uygulanacak. Cezalarda, 2009 ve sonraki yıllara ilişkin olarak da bu yıllar için belirlenecek asgari ceza tutarları dikkate alınacak. UYGULAMA NASIL OLACAK ? Gelir İdaresi Başkanlığıile vergi dairesi başkanlıkları ve vergi dairelerine, uygulamaya ilişkin çok sayıda soru yöneltiliyor. Sorular, birden fazla kişinin hissedar olduğu konutlarda nasıl bir yol izleneceği, gurbetçilerin nasıl hareket edeceği ve kira kontratını 3. bir şahsın yaptığı gayrimenkuller için kim adına hesap açılacağı konularında yoğunlaşıyor. Gelir İdaresine bu çerçevede gelen sorular ile maliyecilerin bunlaraverdiği yanıtlardan bazıları şöyle: -İşyerini aylık 400 YTL'ye kiralayan mülk sahibi de uygulama kapsamındabulunacak mı? Evet. İşyeri aylık kira bedellerinde tutara bakılmaksızın kiralar, bankaveya Posta İdaresince düzenlenecek belgelerle tevsik edilecek. Konut kiralarındaise zorunluluk 500 YTL ve üzerindeki kiralar için geçerli olacak. -2 konuttan birisinin aylık kirası 500 YTL, diğeri 300 YTL ise nasılişlem yapılacak?Düzenlemede her bir konutun aylık kira tahsilatının belgelendirilmesinde500 YTL ve üzerindeki kiralar baz alınacak. Bu nedenle, aylık kirası 500 YTL olankonut için banka ya da PTT ile ödeme şartı aranacak. Diğer konut için buzorunluluk olmayacak. Dolayısıyla 4 ayrı konutun her birini aylık 400 YTL'denkiraya veren bir kişinin toplam kira geliri 1.600 YTL de olsa, Tebliğ hükümleribu kişiyi kapsamayacak. KİRA, MÜLK SAHİBİNİN HESABINA YATACAK Kira kontratı, vekaleten 3. bir şahıs tarafından düzenlenmişse neyapılacak?Kontratı mülk sahibi dışında bir isim imzalamış olabilir. Ancakgayrimenkul sermaye iradının beyanından mülk sahibi sorumludur. Bu nedenle,kontrat, başka bir kişi tarafından düzenlense de, kira, mülk sahibinin hesabınayatırılacak.-1 adet konutu olan A kişisi, konutunu 1 Ekim 2008'de aylık 600 YTL'denkiraya veriyor. 3 aylık kira tutarı, 2008 için öngörülen 2.400 YTL'lik istisnahaddinin altında kalıyor. Bu kişi de, kira bedelini banka veya PTT belgesiyle tevsik edecek mi? Evet. Konut kira geliri ayda 500 YTL ve üstündeyse, yıllık istisna tutarının altında kalsa bile banka ya da PTT ile ödenecek.-15 Ekim 2008 tarihinde aylık 500 YTL'den kiraya verilen bir konutun 1yıllık kira tutarı peşin olarak alınıyorsa ne olacak? Uygulama 1 Kasım'da başlayacağı için bu tarihten önce peşin tahsil edilen kiralar için söz konusu zorunluluk bulunmayacak. Tarla, bağ, bahçe ve çiftlik kiralanması sonucu ödenen aylık kira bedellerinin banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi zorunlu mu? Vergi Usul Kanununa göre, tarla, bağ, bahçe ve çiftlikler de işyeriolarak değerlendiriliyor. Bu nedenle, bu tür yerlerin kira gelirleri, tutarabakılmaksızın banka ya da posta idarelerince belgelenecek. -Tapuda 2 hissedar adına kayıtlı bir konutun aylık kirası 500 YTL veyadaha üstündeyse ne olacak? Gayrimenkul sermaye iradlarında mükellef esas alınıyor. Bu durumdaki birkonutta tek hissedara 250 YTL de düşse, bu konutun kirası da banka ya da PTTaracılığıyla gönderilecek. Bu durumda kiracılar, 2 ayrı havale ücreti ödememek için, hissedarların ortak hesabına ya da birinin hesabına kirayı yatırabilecek. CEZAYI KİM ÖDEYECEK? Uygulamaya aykırı hareket edilmesi halinde ceza kimden tahsiledilecek?1 Kasım 2008 tarihinden itibaren her bir işlem için 500 YTL ve üzerindekikonut kira gelirinin banka ya da Posta İdaresi aracılığıyla tahsil edilmemesihalinde, cezayı konut sahipleri ödeyecek. Herhangi bir limit olmaksızın işyerikirasının aynı yolla ödenmemesi halinde ise özel usulsüzlük cezasının muhatabıkiraya verenler ile kiracılar olacak. Örneğin 1.000 YTL'ye kiraya verilen bir konut için ev sahibinden,uygulamaya aykırı her işlem için 320 YTL ceza kesilecek. İşyerlerinde 1. sınıftüccarlar ve serbest meslek erbabına yine her bir işlem için en az 1.490 YTL,basit usule tabi mükelleflere de 680 YTL özel usulsüzlük cezası uygulanacak. HAVALE ÜCRETİ VE MASRAFLAR DÜŞÜNDÜRÜYOR Öte yandan Maliye Bakanlığı, uygulamanın banka ve PTT havale ücreti ve masrafları yönünden sıkıntı yaratabileceğini düşünüyor. Bunun için Bankalar Birliğine daha önce “Uygulama kapsamında kiracılara bir kolaylık sağlanabilir mi” şeklinde başvuru yapan Maliye, bankaların kira ödemeleri konusunda adımlar atmasını bekliyor. Bir bankanın “Kira hesabı açtırıp, otomatik ödeme talimatı verin, biz de kirayı havale ücreti almadan, ev sahibine otomatik gönderelim” şeklinde bir kampanya düzenlediğine işaret eden bir Maliye yetkilisi, diğer bankaların da butür uygulamalar yapması halinde sorun yaşanmayacağını belirtti. Edinilen bilgiye göre, bankalar, 3. kişiler hesabına yatırılan 500 YTL ve üzerindeki paralardan genellikle 25-26 YTL dolayında havale ücreti alıyor. Bu tutar, bazı bankalarda 40 YTL'ye kadar çıkıyor. İnternetten EFT'de 1 YTL, ATM'lerle yapılan havalelerde de 2 ile 3 YTL dolayında bir masraf ödeniyor. PTT ise 500 ile 1.000 YTL arasındaki havaleleri 10 YTL, 1.001 YTL ile 5.000 YTL arasındaki havaleleri 14 YTL, 5.001 ile 10.000 YTL arası havaleleri de 17 YTL ücrete tabi tutuyor. KAYIT DIŞI KİRALAR KAYDA GİRECEK Bu arada günümüzde kiraların bir bölümü bankalar kanalıyla ödeniyor. Maliye, uygulamayla kirayı elden alan ve vergisini ödemeyen gayrimenkul sahiplerine ulaşmayı hedefliyor.Uygulama çerçevesinde yıl sonundan bankalar ve Posta İşletmesinden kira ödeme listeleri Veri Ambarına yüklenecek. Diğer bilgiler de kullanılarak, kira geliri elde edip de, beyanda bulunmayanlar ortaya çıkarılacak.