Tüketiciler Derneği (TÜDER), ABD'de yaşanan tutsat krizinin, Türkiye'de konut kredisi kullanacak tüketiciler için önemli mesajlar içerdiğini belirterek, tüketicilerin 5 yıldan daha uzun vadeli konut kredisi kullanmamaya özen göstermesi gerektiğini bildirdi. TÜDER'den yapılan yazılı açıklamada, ABD'de tutsat piyasasında sabit ve değişken faizli iki tür kredi uygulandığı, değişken faizli kredilerin nispeten düşük faiz oranlarına karşın ulusal ya da uluslararası piyasalara bağlı olarak değişiklik gösterdiği kaydedildi. ABD'de faizler son derece düşük olduğu için özellikle orta ve alt gelir grubundaki kişilerin nispeten daha düşük olan değişken faizli kredileri kullanmayı tercih ettiği, ancak son yıllarda Amerikan Merkez Bankasının (FED) faiz oranlarını kademeli olarak artırması sonucunda konut sektörünün durgunluğa girdiği belirtilen açıklamada, talebin azalmasıyla birlikte konut satış fiyatları ile kira gelirlerinin hızla düşmesi nedeniyle özellikle düşük gelir grubundaki kişilerin kredilerini düzenli olarak ödeyemez duruma geldikleri ifade edildi. Açıklamada, şöyle denildi: ''ABD'de ve Avrupa ülkelerinde uygulanan tutsat (mortgage-ipoteğe dayalı konut finansmanı) ülkemizde olması gerektiği gibi uygulanmamaktadır. Türkiye'de tutsat adıyla uygulanan konut finansmanıdır. İmar ve iskanı alınmış deprem yönetmeliğine uygun yapılmış kaliteli konutlar bir havuza alınarak, bu konutlar üzerinden varlığa dayalı menkul kıymetler çıkarılmamakta, sermaye piyasasında satılmamakta ve yeni konutların finansmanı için değer yaratılmamaktadır. Bankalar açısından bakıldığında da bu uzun vadeden kaynaklanan faiz riskinin satılmaması nedeniyle yarın Türkiye'de bankacılık sisteminin de çok önemli kayıplar vereceği söylenebilir. Böyle bir durumun ortaya çıkmayacağı ifade edilmesine rağmen konut kredileri halen bankalar açısından birinci sırada gelmektedir ve yarın bu durumun ortaya çıkabileceği hacme ulaşmayacağını bugünden iddia etmek olanaksızdır.'' -UYARI VE ÖNERİLER- TÜDER'in, konut kredisi kullanacaklara yönelik uyarı ve önerilerinin yer aldığı açıklamada, geçen senenin Mayıs-Haziran aylarında yaşanan dalgalanmaya değinilerek, bu dönemde aylık yüzde 0,99'a kadar inen konut kredisi faizlerinin bir anda yüzde 2,69'a çıktığı ve yabancı para fiyatı ile faizlerin hızlı bir şekilde yükseldiği, ancak yavaş ve uzun dönemde aşağı indiği aktarıldı. Türkiye'de faaliyet gösteren bankaların kaynak yapısının 3 ay vadeli olduğu ve 10-20 yıl gibi vadeler ile satılan kredilerin çok büyük faiz riski ile karşı karşıya kaldığı belirtilen açıklamada, konut kredisi alacak tüketicilerin sabit faizli kredileri tercih etmesi gerektiği ifade edildi. Ayrıca evin gerçek değerinin doğru tespit edilmesi, satın alma sırasında mutlaka öz kaynak katkısı sağlanması, gelecekteki nakit akışlarının ipotek altına alınmaması ve Türkiye'de her zaman beklenmedik durumların ortaya çıkabileceğinin unutulmaması gerektiği belirtildi. Öneriler arasında şu noktalara değinildi: ''Tüketiciler, 5 yıldan daha uzun vadeli konut kredisi kullanmamaya özen göstermelidirler. Daha önceki yıllarda Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Türkiye Bankalar Birliği (TBB) yetkililerinin Türkiye'de kullanılan konut kredisi vadesinin 3,75 yıl olduğunu söyledikleri unutulmamalıdır. Türkiye'de tutsat olarak bilinen, ancak konut finansmanı olarak yasalaşan hususun tüm kurumları ile işlerlik kazanması için gerekli tedbirlerin şimdiden alınması otoritelerin en büyük görevidir.'' AA