Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) verilerine göre, konut üretimi ve gelişimini gösteren konut yapı ruhsatlarında 2005-2006-2007 yıllarında yüksek rakamlara ulaşılırken, 2008 yılında ise ruhsat sayısı 501 bin 5 adede geriledi. Küresel krizin etkilerinin yaşandığı 2009 yılında ise alınan konut yapı ruhsat sayısı 508 bin 34 ile 2008 yılına göre sınırlı bir artış gösterirken, geçen yıl ilk üç çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde 186 bin 992 adet ile sıçrama gösterdi. Konut yapı ruhsatlarının illere göre dağılımı illerdeki konut üretimini ve konut sektörü faaliyetlerini gösterirken, 2008 yılında en çok konut yapı ruhsatı alan iki il yine İstanbul ve Ankara oldu. Türkiye'de 2008 yıl sonunda 16 milyon 800 bin adet daire bulunurken, İstanbul'daki daire sayısı ise 3 milyon 820 bin, Ankara'da 1 milyon 550 bin, İzmir'de 1 milyon 170 bin olarak tespit edildi. Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan verilere göre Türkiye genelinde 2008 yılında 1 milyon 326 bin 748 adet olan gayrimenkul satışı geçen yıl 1 milyon 522 bin 443 adet olarak gerçekleşti. İller bazında en çok satış 221 bin 811 adet ile İstanbul'da gerçekleşti. Konut satışlarına bakıldığında, Türkiye genelinde daire satışları 2008 yılında 427 bin 105 adet iken 2009 yılında 531 bin 746 adede yükseldi. Geçen yıl İstanbul'da 131 bin 150 adet, Ankara'da 101 bin 246 adet, İzmir'de ise 33 bin 811 adet konut satışı gerçekleşti. -KONUT KREDİ STOKU YÜKSELDİ- Konut kredileri stoku 2008 yılında 37 milyar 540 milyon lira iken geçen yıl 42 milyar 60 milyon liraya yükseldi. Konut kredilerinin GSMH oranı da 2008 yılında yüzde 3,95 iken geçen yıl yüzde 4,47'ye yükseldi. Konut kredilerinin toplam krediler içindeki payı ise yüzde 11,6'ya yükselirken, toplam banka aktifleri içindeki payı ise yüzde 5,12'den yüzde 5,11'e geriledi. Konut kredisi faizleri geçen yıl önemli ölçüde geriledi. Geçen yıl sonunda ortalama aylık konut kredisi faiz oranı yüzde 0,96 iken, ihtiyaç kredisi aylık faiz oranı yüzde 1,55, taşıt kredisi aylık ortalama faizi ise yüzde 1,38 olarak gerçekleşti. Geçen yıl konut kredisi aylık ortalama faizi yüzde 0,82 puan geriledi. Konut kredileri içinde orta vadeli kredilerin payı 2008 yılında yüzde 30,6 iken geçen yıl yüzde 35,2'ye yükseldi. Geçen yıl orta vadeli kredilerin payı genişledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre iller bazında konut kredileri toplamı 2008 yılında 38 milyar 90 milyon lira, geçen yıl ise 44 milyar 85 milyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yıl İstanbul yüzde 37,9 pay ve 17 milyar lira ile en çok kredi stokuna sahip il olurken, Ankara 6,1 milyar lira, İzmir 3,4 milyar lira, Antalya 1,5 milyar lira, Bursa 1,2 milyar lira ile İstanbul'u izledi. -AVM SAYISI 213'E ÇIKTI- Geçen yıl ekonomik krizin etkisiyle AVM yatırımları yavaşlayıp ötelendi. 2009'da 23 yeni AVM açıldı. Yeni açılan AVM'lerle toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 819 bin 140 metrekare oldu. Geçen yıl sonu itibariyle Türkiye genelinde açılan AVM sayısı 213'e, toplam kiralanabilir alan büyüklüğü ise 5 milyon 221 bin 458 metrekareye ulaştı. Geçen yıl 10 yabancı şirketin AVM sayısı 46'ya, kiralanabilir alan büyüklüğü ise 1 milyon 755 bin 662 metrekareye ulaştı. Türkiye'de uluslararası standartlarda ofis pazarının geliştiği il İstanbul kabul edilirken, merkezi iş alanı (MİA) aksı üzerinde ofis bölgeleri Levent, Etiler, Maslak, Zincirlikuyu,-Esentepe-Gayrettepe ve Beşiktaş-Balmumcu oldu. Merkezi iş alanı dışında kalan ofis bölgeleri ise Taksim-Nişantaşı, Şişli-Fulya, havaalanı ve Topkapı-Yenibosna, Kozyatağı, Altunizade, Kavacık ve Ümraniye'yi kapsadı. Geçen yıl yaşanan ekonomik krizin etkisiyle birlikte kiralar A sınıfı ofislerde gerilerken, B sınıfı ofislerde sınırlı ölçüde arttı. 2008 sonunda MİA bölgesinde A sınıfı ofis metrekare aylık dolar cinsi kiraları ortalama 31,6 dolarken 2009 sonunda 26,6 dolara geriledi. MİA bölgesinde B sınıfı ofis kiraları ise aylık ortalama 15,5 dolardan 15,7 dolara çıktı. İstanbul'daki gayrimenkul yatırımlarının getirilerine bakıldığında ise ofis, AVM ve lojistik yatırımları getirileri önceki yıllara göre geriledi. Ofis yatırımlarının getirisi yüzde 7,50'den yüzde 7,25'e, AVM yatırımlarının getirisi yüzde 7,50'den yüzde 7'ye, lojistik yatırımlarının getirisi de yüzde 7,75'ten yüzde 7'ye düştü. Getiriler 2004 yılında yüzde 10 ile 12,50 arasında değişiyordu. AA