BDDK, bankaların kredilerini ve kredi kartları risklerini yeniden ölçüp değerlendirecekleri Kredi Riski Yönetimi Tebliği'ni sektörün görüşüne açtı. Tebliğ taslağında en çok dikkat çeken düzenleme kredi kartlarına ilişkin düzenlemeler oldu. Çünkü halen toplam limit uygulaması bulunan kredi kartlarına şimdi bir de aylık limit getiriliyor. Böylece örneğin 3 bin lira toplam kredi kartı limiti olan vatandaşın aylık harcama limiti yarıya inebilecek. Taksitlerle fazla borçlanmış kişiler ay içinde borçlanmak istediğinde toplam limiti aşmasa bile aylık limite takılacak. Ya da toplam limiti herhangi bir beyaz eşyayı almaya uygunken bu alışverişi yaptıktan sonra aylık taksit tutarına göre aylık kredi kartı kullanım limiti de düşecek. BDDK aylık limitin toplam limite oranını bankaların görüşünü aldıktan sonra belirleyecek. Ancak aylık limitin oranı her müşteriye göre değişecek. Burada da müşterilerin ödeme alışkanlıkları ve gücü dikkate alınacak. ASGARİYİ ÖDEYENİN LİMİTİ KISILACAK Taslakta ayrıca bankaların, kredi kartı hesaplarını risklilik seviyesine göre (örneğin yüksek, makul, düşük gibi) sınıflandıracak hesap sistemi oluşturacakları, risklilik seviyesine göre yapılacak sınıflamada limit kullanım düzeyi, nakit çekim sıklığı, asgari ödeme tutarı düzeyinde ödeme yapma sıklığı, ödemelerde gecikme sıklığı ve ödenmemiş borçların varlığının esas alınacağı belirtiliyor. Risk seviyesi yüksek bulunan vatandaşların da uygunluğu ölçüsünde dönem borcu limiti ile kredi kartı kullanım limitlerinin azaltılacağı, kalan limitlerinin dondurulacağı veya kredi kartının kullanımının durdurulmasını sağlayacak etkin yönetim mekanizmalarının işletileceği ifade ediliyor. Böylece ödemesini geciktiren, asgari tutarı ödeyen veya fazla nakit para çekenler riskli grubu oluşturduğu için bu kişilerin limitleri azaltılacak. Daha da ilerisi kredi kartları dondurulabilecek. Strateji yılda bir kez incelenecek Tebliğ taslağında bankaların kredi ve kredi kartlarına yönelik ayrıntılı düzenlemeye giden BDDK, bankaların kredi riskine ilişkin stratejilerini yazılı olarak belirlemek ve bu stratejilere uygun politika ve uygulama usulleri geliştirmek zorunda olduğunu belirtti. Buna göre kredi riski stratejisi yönetim kurulunca onaylanacak ve asgari yılda bir olmak üzere dönemsel olarak, bankanın finansal durumu, piyasa koşulları ve eğilimleri ile özkaynak düzeyi çerçevesinde uygunlukları incelenecek. Kurul'un kredi riskine yönelik diğer düzenlemeleri şöyle: * Kredi riski stratejisi bankanın alabileceği risk ile kredi faaliyetleri için kullanılabilecek özkaynak düzeyine ve kredi işlemlerinden sorumlu yönetimin teknik bilgi ve kapasite seviyesine uyumlu olarak oluşturulacak. * Kredi riski stratejisi, büyümeyi, kredilerin kalitesini ve kârlılığın sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi gereksinimini kapsayacak şekilde olacak. Stratejide, sermaye ve diğer kaynakların da maliyetleri dikkate alınarak, kârlılık temelinde faaliyetler için kabul edilebilir risk getiri ilişkisi belirlenecek. SINIRI KENDİN BELİRLE Bankaların kredi artışlarında bu yıl yüzde 20- 25 sınırı çekilirken, bankalar kredi risk politikaları çerçevesinde toplam bazda kredi portföyüne ilişkin sınırlara; ülke, sektör, ürün, risk grubu ve bireysel bazda kredi limitlerini belirleyecekler. Yazılı olarak hazırlanan kredi risk politikalarında her yıl asgari olarak; her bir kredi türü için fiyatlama, kârlılık, vade ve borç servisi oranı bakımından belirlenecek sınırlara yer verilecek. OTOMATİK UYARI SİSTEMİ Bankalara borç verdikleri kişi ve kurumların tüm yönleriyle incelenmesini zorunlu kılan tebliğ ile bankalar maruz kaldıkları kredi riski düzeyini stres testleriyle de ölçecek. Senaryolarda, yoğunlaşılan sektörlerde veya ekonomide konjonktürün tersine dönmesi, likidite sıkışıklığı yaşanması, piyasalarda istenmeyen gelişmelerin yaşanması ya da faiz oranlarındaki eğilimin istenmeyen yönde hareket etmesi hususları dikkate alınacak. Kredi riski politikalarında belirlenen ülke, sektör, borçlu, ürün, risk grubu ve bireysel bazda kredi limitleri ile kredi sınırları, bu amaçla hazırlanacak bilgisayar sistemine girilecek. Sınır ve limitlere yaklaşılması halinde sistem kendiliğinden uyaracak.