Kuzey Irak Kürt bölgesinden çıkarılacak petrolün ihracatında gündeme gelen sorunları aşmak için Türkiye, Irak ve Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nden oluşacak 'üçlü komite' kurulmasının benimsenmesi, petrolün ihracatıyla ilgili zamanlamaya dönük hesapları değiştirdi. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi, yeni yılın hemen başında ihracatı başlatmayı hedefliyordu. Yeni oluşan durumla birlikte vananın açılmasının 2014 yılının ilk yarısına kaldığı ifade ediliyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, Bağdat'ta Irak enerji işlerinden sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin Şehristani ile yaptığı görüşmeden, Irak Kürt Bölgesi’nden ihraç edilecek petrolle ilgili vanayı açacak önemli bir uzlaşma çıktı. Görüşme sonrasında Şehristani, “Irak’tan yapılacak herhangi bir petrol ihracatında Bağdat hükümetinin onayının alınması gerektiği konusunda anlaştık” dedi. Bakan Yıldız da Irak’tan ihraç edilecek petrolle ilgili Türkiye, Merkezi Hükümet ve Kuzey Irak'ın içinde yer alacağı üçlü komite oluşturulacağını, ihracatla ilgili sorunların bu komite eliyle çözüleceğini açıkladı.

Bu gelişme, Türkiye ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında petrol ve gazla ilgili varılan mutabakatın (bu mutabakat, petrol ve gazla ilgili 6 konuda anlaşma olarak sunulmuştu), Irak açısından anayasal bir zemine kavuşması anlamına geliyor. Zira, Irak Cumhuriyeti Anayasası, ‘bölgelerin’ kendi başlarında anlaşma yapamayacaklarını, yeraltı ve yerüstü kaynaklarla ilgili anlaşmaların merkezi olarak Bağdat’tan yapılacağını, gelirin de merkezi bütçeye girdikten sonra, belirlenen esaslar üstünden paylaştırılacağını öngörüyor.

Türkiye ve Irak'ta yapılacak görüşmeler kapsamında üçlü komite, petrol ihracatına ilişkin yol haritasını netleştirecek.

Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi, yeni yıldan itibaren Kerkük-Yumurtalık hattı üzerinden petrol ihracatına başlamayı planlıyordu. Üçlü mekanizmanın kurulması, çalışmaya başlaması ve sorunlara çözüm üretecek hale gelmesinin yeni yılın ilk yarısını bulabileceği, Kuzey Irak’tan ihracatın da bu tarihten önce başlamasının mümkün olmadığı değerlendiriliyor. İhracatın önündeki büyük diğer bir engel de petrol gelirlerinin Merkezi Irak Hükümeti ile Irak Kürt Bölgesel Yönetimi arasında anayasaya göre paylaşımı. Petrol ihracatından sağlanan gelirin yüzde 83’ünü Merkezi Hükümet, yüzde 17’sinin ise Kuzey Irak tarafından alınmasıyla ilgili nihai kararı da üçlü komitenin alması bekleniyor.