Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği'nin (MÜSİAD) Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin sosyoekonomik yapısına yönelik hazırladığı raporda; Doğu ve Güneydoğu Anadolu Kalkınma Bakanlığı Kurulması gerektiğine dikkat çekildi. MÜSİAD tarafından Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerine Yönelik Sosyoekonomik Kalkınma Önerileri Arıştırma Raporu Açıklama Toplantısı Erzurum'da düzenlendi. 2 bölgeden çok sayıda işadamının katıldığı toplantı Palandöken Dağı'nda bir otelde gerçekleşti. Bölgenin sosyoekonomik sorunları ve çözüm önerilerinin yer aldığı 160 sayfalık rapor MÜSİAD Danışmanı Prof. Dr. Hüner Şencan tarafından açıkladı. MÜSİAD Başkanı Ömer Cihad Vardan, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinin kalkınmasına yönelik çözüm arayışlarında bölge insanının sosyal, kültürel, dini ve siyasal beklentilerinin dikkate alınması gerektiğini söyledi. Hükümetlerin bölgede yaşayan vatandaşlarını kucaklayıcı bir politika yürütmesi gerektiğine değinen Vardan, "Raporumuzda bölgesel kalkınma programlarının uygulama modellerine kalkınma ajanslarının başarılı olma şartlarından bölgesel gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmalarına kadar birçok açıdan farklı analizlere yer verdik. Son yıllarda ortaya konulan bazı kararlı politikalarla birlikte doğu ve güneydoğu bölgelerini öncelikle ekonomik ve sosyal yardım, ardından kültürel gelişmişlik düzeylerinin artırılması yolunda son derece etkin adımlar atılmaktadır. GAP, DAP, KOP projeleriyle beraber hemen tüm Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin kalkınmasına yönelik projeler geliştirilmiştir. Kamu tarafından ortaya konulan bu girişimler bizler gibi sivil toplum kuruluşlarına da yeni sorumluluklar getirmektedir." dedi. MÜSİAD Danışmanı Hüner Şencar ise kalkınma ajanslarının bölgelerin sosyoekonomik gelişmesindeki önemine değindi. Az Gelişmiş İllerden Sorumlu Devlet Bakanlığı'nın bulunması gerektiğini dile getiren Şencan, Doğu Anadolu Projesi (DAP) için yeni bir eylem planı hazırlanmasını istediklerinin dile getirdi. Şencan, DAP'ın hazırlanmasında çalışan 5 üniversitenin akademisyenlerinin bir araya gelerek AB hibelerinden yararlanacak projeler üretmeleri ve DAP'ın yeni bir anlayış ile ele alınması gerektiğini de söyledi. Bölgedeki sorunların tespitinin ve çözüm önerilerinin yer aldığı raporda Doğu ve Güneydoğu Anadolu Kalkınma Bakanlığı'nın kurulması gerektiği yer aldı. Raporda geçen bazı ayrıntılar şöyle: "Bölgelerin kalkınma sorumluluğunun Devlet Planlama Teşkilatı gibi bürokratik kuruluşlara değil, siyasi yapıya verilerek yeni bir bakanlık kurulmalıdır. Her türlü gelişme, yatırım ve teşvikler Devlet Planlama Teşkilâtı yerine, bu bakanlık tarafından izlemeye alınmalıdır. Bakanlığın bütçesi, önceden belirlenen beş yıllık stratejik hedefleri gerçekleştirecek ölçüde yüksek tutulmalıdır. Bölgede kurulacak kalkınma ajansları da doğrudan bu bakanlığa bağlanmalıdır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin kalkınma sorumluluğu bürokratlara değil, siyasi sorumluluk taşıyan bakanlık düzeyindeki yetkililere verilmelidir." Raporun sonuç bölümde ise bölgelerin özgürlük alt yapısının oluşmasının kalkınmayı sağlayacağına ve bölgelerde girişimcilik ruhunun harekete geçirilmesinin önemine dikkat çekildi. Bölgelerinin ekonomik kalkınması ve gelişmesini sağlamak amacıyla şu önerilere yer verildi: "Kalkınma Bakanlığı Kurulma Sanayi envanteri yapılmalı ve bilgiler paylaşılmalı Kalkınma Ajansları devreye alınmalı Teşvik programları uzun süreli uygulanmalı Üniversiteye girişler yeniden düzenlenmeli Üniversite bölümleri ihtiyaca göre açılmalı Sermayenin bölgede kalması sağlanmalı Bölgede enerji cazibesi oluşturulmalı Sınır ticareti geliştirilmeli Kalkınma ajansları oluşturulması Organize Sanayi Bölgeleri güçlendirilmeli Vergi muafiyetleri getirilmeli Serbest Ticaret Bölgeleri güçlendirilmeli Kredi ve nakliye cazibesi sağlanmalı Üreme konusunda halk bilinçlendirilmeli GAP özel sektöre açılmalı Küçük HES'ler kurulmalı Ulaşım imkanları arttırılmalı Yeni sınır kapıları açılmalı Raporda Erzurum ile ilgili ise şu tespitlere yer verildi: Erzurum, son yıllarda batı illerine göç vermesi nedeniyle ekonomik cazibesini bir ölçüde yitirmeye başlamıştır. Bu cazibenin arttırılması ve göçün durdurulması için uzun sürecek kademeli bir çalışmaya ihtiyaç vardır. Öncelikle kırsal kesimdeki çiftçilerin kendi köylerinde kalmalarını sağlayacak ve hayvancılığı destekleyecek politikalar uygulanmalıdır. Bu insanların şehre göç etmeleri ve şehre yerleşmeleri sonucunda şehir çevrelerinde sağlıksız gelişme alanları ortaya çıkmaktadır. Üniversitenin şehrin gelişme ve kalkınmasındaki rolünün arttırılmasıdır. Bunun için YÖK ve üniversiteler kanununda değişiklik yapılarak sözleşmeli öğretim üyeliği statüsü oluşturulmalı ve yetişmiş öğretim üyelerinin aynı zamanda iş piyasasında fiilen çalışmasına, danışmanlık yapmasına, kendi işletmelerini kurmalarına imkan sağlanmalıdır. Erzurum'u cazibe merkezi haline getirecek bir diğer faktör kış turizmidir. Kış turizmi için şehrin Avrupa'da daha fazla tanıtılmasına, şehre daha fazla yatırım yapılmasına ihtiyaç vardır. Cihan