Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), bankaların ve finansman şirketlerinin yabancı para cinsinden tuttukları zorunlu karşılık oranlarını artırdı. Şu an yüzde 11,7 olan oran yüzde 12,8 seviyesine çıkarıldı. Bu sayede Merkez Bankası’nın döviz rezervlerine yaklaşık 3,2 milyar ABD Doları tutarında katkı sağlanacak.

TCMB’den zorunlu karşılıklar ile ilgili yapılan açıklamada şöyle denildi:

“Küresel piyasalardaki son gelişmeler dikkate alınarak finansal istikrarı desteklemek amacıyla bankaların ve finansman şirketlerinin yabancı para cinsinden yükümlülüklerinin zorunlu karşılık oranları, çekirdek dışı yükümlülüklerde vadelerin uzamasını teşvik edici yönde değiştirilmiştir. Yabancı para zorunlu karşılık oranlarındaki artışla Merkez Bankası’nın döviz rezervlerine yaklaşık 3,2 milyar ABD Doları tutarında katkı sağlanacaktır. Hâlihazırda yüzde 11,7 olan yabancı para ortalama zorunlu karşılık oranı yüzde 12,8 seviyesine yükselecektir.

Ayrıca, rezerv opsiyonu mekanizmasının otomatik dengeleyici özelliğinin güçlendirilmesi amacıyla, rezerv opsiyonu dilimlerinde ve katsayılarında, zorunlu karşılık oranlarındaki uyarlamalar sonucunda ihtiyaç duyulan döviz likiditesini de önemli ölçüde karşılayacak şekilde teknik ayarlamalar yapılmıştır. Bu çerçevede, Türk lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı uygulamasında imkân üst limiti değişmeden dilim sayısı artırılarak rezerv opsiyonu katsayıları değiştirilmiştir.

Bankalar ve finansman şirketleri Türk Lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânını istikrarlı bir şekilde kullanmakta olup, 19 Aralık 2014 tarihli tesis dönemi itibariyle yararlanma oranı yüzde 86,1 (51,6/60) düzeyindedir. Mevcut imkân dâhilinde Türk lirası zorunlu karşılıklar için 33 milyar ABD Doları tutulmaktadır. İmkânın aynı oranda kullanılması halinde, yapılan bu değişiklik sonucunda Bankamız döviz rezervlerinden yaklaşık 2,4 milyar ABD Doları serbest kalabilecektir. Söz konusu düzenlemeler 13 Şubat 2015 tarihli yükümlülük cetvelinden itibaren geçerli olacak ve tesis dönemi 27 Şubat 2015 tarihinde başlayacaktır.”

Yabancı para cinsinden yükümlülüklerinin zorunlu karşılık oranları şöyle:

Yabancı Para Mevduat/Katılım Fonu Dışı Yükümlülükler Mevcut Oranlar (Yüzde) Yeni Oranlar (Yüzde)
1 yıla kadar (1 yıl dâhil) vadeli 13 18
2 yıla kadar (2 yıl dâhil) vadeli 11 13
3 yıla kadar (3 yıl dâhil) vadeli 11 8
5 yıla kadar (5 yıl dâhil) vadeli 6 7
5 yıldan uzun vadeli 6 6

Rezerv opsiyonu katsayıları (ROK) ise şöyle:

Döviz Tesis İmkânı Dilimleri (Yüzde) Mevcut ROK Yeni ROK
0-30 1,4 1,20
30-35 1,5 1,50
35-40 1,8 1,90
40-45 2,6 2,30
45-50 2,9 2,70
50-55 3,1 3,10
55-56 3,2 3,30
56-57 3,50
57-58 3,70
58-59 3,90
59-60 4,10

CHA