Civil ve Fortis Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Bayazıt, kamuoyunda mortgage (tutsat) olarak bilinen konut finansmanı sisteminin yasalaşmasına ilişkin, “'Başarıya Giden Yolda Fırsatlar Ülkesi Türkiye” konulu konferans sırasında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yasanın uzun süredir beklenen bir düzenleme olduğunu ve konut kredilerinde büyük bir potansiyelin bulunduğu Türkiye'de bu yasal düzenlemenin etkisinin mutlaka görüleceğini belirten Civil, şöyle devam etti: “Ama yasanın çıkmasıyla faizlerin düşmesini beklemek doğru değil. Çünkü faizlerin düşmesinin yasa ile birebir bir ilişkisi yok. Birtakım pazarlama ve reklam amaçlı faizlerde belki böyle bir şey olabilir, ama ciddi bir faiz düşüşü beklemek şu an için bence çok gerçekçi bir bekleyiş olmaz. Faizlerin düşmesinin esas temel nedenleri, Merkez Bankasının politikalarıyla ilgili. Merkez Bankası, kendi enflasyon hedeflemesi açısından uygun gördüğü anda faizleri düşürdüğünde ancak bu kredilerinin faizlerinde düşüş görebiliriz.” Bankaların yasa çıkmadan önce de konut kredisi verdiğine işaret eden Civil, yasanın çıkmasının çok düzenli bir yapıda olmayan Türkiye'deki konut piyasasının daha fazla kayıt altına alınmasını sağlayacağını, piyasayı daha düzenli ve sağlıklı yapıya kavuşturacağını vurguladı. Varol Civil, diğer taraftan yasanın esas itibarıyla krediyi veren bankalar ve finans kuruluşlarının fonlama tarafını rahatlatıcı, kendilerini yeniden fonlamalarına imkan sağlayan bir düzenleme olduğunu ifade etti. Genel olarak kredi kullananlara, her zaman gelirleriyle doğru orantılı olarak borçlanmaları tavsiyesinde bulunan Civil, “Gelir, tasarruf edebilecek tutar dikkate alınmadan yapılan borçlanmanın sonu hüsrandır. Bu, ev kredilerinde çok daha önemli. Çünkü 10 yıllık bir periyottan bahsediliyor. Dolayısıyla çok iyi düşünülmesi gerekir” diye konuştu. KREDİ KARTLARI AİDATI Civil, kredi kartlarından üyelik aidatı alınması konusuyla ilgili olarak da aslında bankacılık sektörünün Türkiye'nin “gözbebeği”, kayıt dışılığın hemen hemen hiç olmadığı, en şeffaf, en fazla denetlenen, uluslararası reyting şirketlerinin izlediği, uluslararası rekabete en açık olan sektörlerden biri olduğunu söyledi. Bankacılık sektörü büyüdükçe Türkiye'de kayıt dışılığın azalacağını dile getiren Civil, şunları kaydetti: “Ne kadar çok kredi kartı kullanılırsa, o kadar işlemi kayıt altına almış oluruz. Dolayısıyla kayıt dışılıkla mücadelenin en önemli unsurlarından biri ekonomiyi büyütmektir. Biz tam bunu yaparken, (bankacılık işlemlerinden komisyon alınmasın) demek hakikaten abesle iştigal. Neden? Biz ne diyoruz gururla dışarıya? Bizim sektörümüzün çok iyi bir işlem yatırımı, çok iyi eğitilmiş insan gücü var. Bunlar bedava olmuyor. Bu yatırımlar parayla oluyor. İnsanlara, kullanıcılara kolay geliyor. Türkiye'nin bir ucundan para yatırıyorsunuz Kars'tan, Erzurum'dan, Malatya'dan alıyorsunuz. Bunun bir yatırımı var. Bu yatırımı bedava hiç kimse kimseye sunmaz.” TEB Genel Müdürü Civil, komisyon gelirleri ve üyelik aidatı konusunda bankaların farklı uygulamaları olabileceğini ifade ederek, bunun serbest rekabet ortamında çok normal karşılanması gerektiğini, müşteriye düşen görevin bilinçli davranıp kendisine en uygun komisyonu isteyen bankayı tercih etmesi olduğunu söyledi. Civil, Türkiye'nin komisyonları aslında yeni almaya başladığını, uzun süreden beri alınan Avrupa ülkeleri ile Türkiye'deki miktarlar arasında çok fark bulunduğunu kaydetti. “ALT DÜZENLEMELER DE ŞART” Fortis Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Bayazıt da konut finansmanı yasasının etkisinin zaman içinde görüleceğini ifade ederek, sistemde iki unsurun mutlaka olması gerektiğini, bunlardan birincisinin vadelerin daha fazla uzayabilmesi olduğunu, bunun fonlama imkanlarının uzaması veya tutsat ile ikincil piyasanın kullanılmasıyla vadelerin daha geniş zamana yayılmasını sağlayacağını vurguladı. Bayazıt, “İkincisi de özellikle orta ve düşük gelir grubundakiler için nominal faizlerin daha düşük olması lazım ki aylık taksitler daha rahat karşılanabilir hale gelsin. Bu, tabii ki yasal mevzuatın çıkması ve piyasaların çalışmasıyla mümkün. Ancak yasanın çıkmasının hemen ertesi günü olmaz. Bununla ilgili alt düzenlemeler de şart” şeklinde konuştu. Sistemde vergi teşvikinin getirilmesinin işin boyutunu çok daha fazla artıracağına dikkat çeken Bayazıt, “Ama özellikle Maliye Bakanının açıklamalarından görüldüğü gibi vergi teşviği gibi bir konu şu anda tartışılmıyor bile. Gelişmekte olan ülkelerde gerekli yasal altyapı oluşturulduğunda mortgage kredileri çok süratli büyüyor. Bizim öncelikle bu altyapıyı oluşturmamız lazım” dedi. Kredi kartlarından üyelik aidatı alınması konusuna ilişkin de Bayazıt, bankaların ücret almaması gerektiği yönündeki tepkileri doğru bulmadığını, bankaların ciddi bir nitelikli insan kaynağı istihdam ettiğini, bunun için teknolojik altyapı oluşturup yatırımlar yaptığını, her sektörde olduğu gibi verilen bir hizmet ve servisin ücret karşılığının olması gerektiğini kaydetti. AA