Pazartesi yüzde 6,2 gerileyen Tokyo Borsası dün de yüzde 10,5 düşünce Asya ve Avrupa borsaları da nasibini aldı. Almanya'daki düşüş yüzde 5'leri bulurken İMKB kayıplarını telafi ederek günü yüzde 0,49 gerilemeyle tamamladı. Japonya'daki büyük depremin ardından zarar gören Fukushima nükleer santralinden yayılan radyasyon seviyelerinin yükselmesi uluslararası piyasalarda tedirginliği artırdı. Haftaya yüzde 6,2'lik düşüşle başlayan Tokyo Borsası'nda Nikei 225 endeksi dün nükleer santraldeki patlama ve radyasyon sızıntısının ekonomiye ağır etkilerinin olacağı endişesiyle yüzde 10,55 düşüş kaydetti. Japonya'nın borcunu iflasa karşı sigortalamanın bedeli rekor seviyeye yükselirken Merkez Bankası (BoJ), finansal piyasaları istikrara kavuşturmak için bankacılık sistemine 3 trilyon yen (26 milyar Euro) likidite sağladı. BoJ, iki günde bankacılık sistemine toplam 23 trilyon yen (202 milyar Euro) likidite sağladı. Nükleer santralle ilgili belirsizliğin devam etmesi Japonya ile birlikte dünya borsalarını da baskı altında tuttu. Avrupa borsaları son 14 haftanın en düşük seviyesine kadar gerilerken en büyük kayıp yüzde 5 ile Alman borsasında yaşandı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası bir ara yüzde 3'e yakın düşüşle 62.500'e kadar geriledikten sonra hızla toparlandı ve yüzde 0,49 kayıpla 64.213'ten kapandı. Uluslararası piyasalarda ham petrol ve altın fiyatlarında da büyük kayıplar gözlendi. Japonya'da beş gün önce meydana gelen depremin ardından başkent Tokyo'nun 100 km kuzeyindeki Maebashi kentinde radyasyon seviyesinin normalin 10 kat üstüne yükseldiği bildirildi. Ancak kentin belediye yetkilileri, radyasyon düzeyinin 'bir sorun oluşturmadığını' söyledi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) ise depremden hasar gören nükleer reaktörün tükenmiş yakıt havuzunda yangın çıktığını ve atmosfere doğrudan radyoaktivite salındığını açıkladı. Tokyo Electric Power şirketi TEPCO tarafından işletilen nükleer santralden salınan düşük seviyede radyasyon rüzgârla beraber başkent Tokyo'ya yaklaşıyor. Japonya'da borsa, nükleer tesisteki yeni patlamaların ardından radyasyon seviyesinin de artmasıyla yatırımcıların riskli varlıklardan çıkmasına bağlı olarak dün yüzde 10,6 düşüşle kapandı. Ülkenin başlıca şirketleri izleyen TOPIX endeksi önceki gün yüzde 7,6, dün ise yüzde 9,5 geriledi. Borsadaki şirketlerin piyasa değeri iki günde 620 milyar dolar eridi. Çin'de Şanghay Borsa'sı yüzde 1,4, Tayvan yüzde 4,76, Hong Kong yüzde 2,86, Tayland yüzde 2,1, Singapur yüzde 2,88 geriledi. Japonya'nın borcunu iflasa karşı sigortalamanın bedeli de rekor seviyeye yükseldi. Ülkenin beş yıllık borcunun kredi iflas takası primi (CDS) 28 baz puan yükselerek 122 baz puana ulaştı. Bu, Japonya'nın 10 milyon dolar tutarında beş yıl vadeli borcunu kredi iflasa karşı sigortalamanın bedelinin 122 bin dolara ulaştığını gösteriyor. Japonya Merkez Bankası (BoJ), finansal piyasaları istikrara kavuşturmak için bankacılık sistemine 3 trilyon yen (26 milyar Euro) likidite sağladı. Piyasalara ilk olarak 15 trilyon yen, ardından 5 trilyon yen enjekte eden BoJ, son kararla birlikte iki günde bankacılık sistemine toplam 23 trilyon yen (202 milyar Euro) likidite sağladı. Japonya Merkez Bankası önceki gün para politikasını gevşetmek için yeni adımlar atılmasına karar vermişti. Bankanın açıklamasında, "Finansal piyasalardaki istikrarı sağlamak için likidite sağlanması da dahil her mümkün önlemi alacağız. Depremin verdiği zarar coğrafi olarak yayılıyor ve muhtemelen üretim düşecek." ifadelerine yer verilmişti. Banka, varlık alım programının büyüklüğünü ise 5 trilyon yen (60,8 milyar dolar) artırarak 40 trilyon yene (486,4 milyar dolar) çıkarmıştı. Alman borsası yüzde 5 İNDİ, İMKB kayBI telafi etti Japonya'da yüksek radyasyon seviyesi konusundaki uyarıyı takiben Avrupa borsaları, son 14 haftanın en düşük seviyesine kadar geriledi. Gün ortasında, İngiltere'de FTSE 100 Endeksi yüzde 2,42 (139,83 puan) azalarak 5.635,41 puan, Almanya'da DAX Endeksi yüzde 4,55 (312,27 puan) değer kaybedip 6.554,36 puan ve Fransa'da CAC 40 Endeksi yüzde 3,55 (137,79 puan) azalıp 3.740,25 puan oldu. DAX endeksinde kayıp bir ara yüzde 5'i aştı. İspanya'da IBEX 35 Endeksi yüzde 2,39, İtalya'da FTSE MIB Endeksi de yüzde 3 değer kaybetti. Global piyasalardaki düşüşe paralel İstanbul Menkul Kıymetler Borsası da (İMKB) yüzde 3'e yakın değer kaybetti. Ancak gün sonuna doğru toparlanan endeks yüzde 0,49 düşüşle 64.213 puandan kapandı. Bankalararası piyasada pazartesi 1,57 liraya gerileyen dolar, dün 1,5880 liraya kadar çıktıktan sonra 1,58'den kapandı. HSBC Stratejisti Fatih Keresteci, Türk piyasalarının pozitif anlamda ayrışmaya devam edeceğini, TL ve TL cinsi yatırım araçlarındaki değer kayıplarının göreceli olarak daha sınırlı kalmasını beklediğini söyledi. Öte yandan, Körfez'deki Arap ülkelerinin borsaları Bahreyn ve Libya'daki karışıklıklar ve Japonya kaygıları nedeniyle düştü. Suudi askerlerin Bahreyn'e girmesiyle ilgili endişeler, borsaların düşüşünde etkili oluyor. Suudi Arabistan'da Tedavül Endeksi yüzde 3,9 düşerken, Dubai'de de borsa yüzde 1,9, Kuveyt'te yüzde 1,2, Katar'da yüzde 1,6 ve Umman'da yüzde 1,7 değer kaybıyla günü kapattı. Petrol ve altında sert düşüş Dünya piyasalarında artan riskten kaçınmayla ham petrol ve altın fiyatları hızla düştü. ABD ham petrolünün nisan ayı teslimi varil fiyatı 4 dolar düşerek 97,10 dolara, Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da 5 dolar azalarak 107,88 dolara geriledi. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 24 Şubat'tan bu yana ilk kez 110 doların altına indi. Spot altının onsu, yüzde 3'ün üzerinde değer yitirerek 1,380.9 dolara kadar geriledi. Gümüş ise yüzde 6,4 değer kaybederek ons başına 33,56 doları gördü. Piyasa uzmanları, petrol fiyatlarındaki düşüşü belirsizlik ve riskten kaçınmanın kombinasyonu olarak değerlendirdi. Dünyanın üçüncü büyük petrol tüketicisi Japonya'nın petrol talebinin, kısa dönemde imalat ve ulaştırma sektöründeki faaliyetlerin yavaşlamasına bağlı olarak muhtemelen düşeceği, ancak bu ülkenin yeniden yapılanma sırasında nükleer enerji yerine petrol kullanacağı için daha sonra yükselebileceği belirtildi. Petrol piyasasında ayrıca Suudi Arabistan askerlerinin, Şiilerin protestolarına sahne olan Bahreyn'e girmesiyle Ortadoğu'daki gelişmeler de yakından izleniyor. BNP Paribas bankasının emtia piyasaları uzmanı Harry Tchilinguirian, "petrol piyasasının Ortadoğu ve Japonya'daki gelişmeleri yakından takip ettiğini, Ortadoğu'daki gerginliğin petrol fiyatlarında yukarı yönlü riski, Japonya'daki durumun ise aşağı yönlü riski ortaya çıkardığını" söyledi. Türkiye'nin Samurai tahvillerinde sıkıntı yok Türkiye'nin 180 milyar yenlik (2,17 milyar dolar) Samurai tahvili ihracına ilişkin tutarın 18 Mart 2011'de Hazine hesaplarına girmesi önünde bir sorun olmadığı belirtildi. Japonya ekonomisinin, deprem ve tsunami sebebiyle 180 milyar dolarlık bir zarar uğrayabileceği tahminleri ve likidite sorunu yaşaması, Türkiye'nin ihraç ettiği tahvillerin ödemesinde sorun yaşanabileceği kaygısını ortaya çıkarmıştı. Ekonomi yetkililerinden alınan bilgiye göre, tahvil ihracına ilişkin tutarın Hazine hesaplarına girmesine yönelik süreç sağlıklı bir şekilde devam ediyor. Yetkililerin, Tokyo ile irtibatta olduğu ve ödeme konusunda herhangi bir sorunun bulunmadığı kaydedildi. Hazine Müsteşarlığı, yen piyasasında JBIC garantili tahvil ihracı imkanlarını araştırmak üzere Daiwa Securities Capital Markets, Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities ve Mizuho Securities'e yetki vermişti. Türkiye'nin, 10 yıl vadeli Samurai tahvili ihracının tutarı 180 milyar yen, kupon oranı da yüzde 1,87 (10 yıl vadeli yen swap oranı 48 bp) ve fiyatı da 100 olarak gerçekleşmişti. Türkiye, 2000'de gerçekleştirilen son ihracın ardından ilk kez yen piyasasından borçlandı. Türkiye'nin uzun bir aradan sonra gerçekleştirdiği tahvilde, ihraç miktarını aşan bir talep oluştuğu, ihraca, Japonya'da faaliyet gösteren bankalar, sigorta şirketleri ve bölgesel finansal kuruluşların da aralarında yer aldığı çok sayıda kurumsal yatırımcının büyük ilgi gösterdiği vurgulanmıştı. AA