Yıldız, gaz fiyatlarına son dönemde zam yapılmayışına da şu sözlerle açıklık getirdi: "Geçen yıl zam olmadı diye şirketler Rusya ile görüşüp indirim aldı. Böylece Botaş'tan daha ucuz gaz satmaya başladılar." Türkiye'nin Rusya ile 1986'da yaptığı yıllık 6 milyar metreküplük doğalgaz sözleşmesi bu yıl sona eriyor. Yeni anlaşmanın kim tarafından ve ne şekilde yapılacağı merak edilirken Enerji Bakanı Taner Yıldız'dan bu konuda yeni bir teklif geldi: "Özel şirketler Botaş'tan daha ucuz doğalgaz alıp satıyor. Yeni anlaşmayı Ruslarla özel sektörün yapmasını istiyoruz." Yıldız, Rusya tarafına anlaşmayı Botaş olarak yenilemeyeceklerini ilettikleri bilgisini de verdi. Kamu şirketi Botaş'a 'sübvansiyon yapılıyor' eleştirisine de açıklık getiren Enerji Bakanı, "Özel şirketler, geçen yıl gaz fiyatları artmıyor diyerek gidip Ruslara konuştu ve indirim aldılar, ucuz da satıyorlar. Siz bunu (Zaman) yazdınız. Onun için biz daha çok özel şirketin pazarda olmasını istiyoruz." değerlendirmesini yaptı. Türkiye, Rusya ile (Eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) ilk doğalgaz anlaşmasını 14 Şubat 1986'da yapmıştı. Anlaşma, 25 yıl süreli ve yıllık 6 milyar metreküp gaz alımını içeriyor. Anlaşmanın süresi yıl sonunda bitiyor. Sözleşmeye göre taraflardan birisi iptal için başvuru yapmazsa süre 5 yıl daha uzuyor. Bu konuda Zaman'a konuşan Enerji Bakanı Yıldız, Botaş'ın bu anlaşmayı yenilemeyeceğini, Rusya Başbakan Yardımcısı Sayın İgor Sechin'e ilettiklerini aktardı. Biten sözleşmeyi bundan sonra özel şirketlerin yenilemesinden yana olduklarını ifade ederken, özel sektörün pazarda ağırlığını artırmasını istediklerini bildirdi. Bu sayede gazın daha ucuza gelebileceğini vurgulayan Yıldız, "Keşke daha ucuz getirseler, daha çok satsalar. Çünkü bizim için önemli olan ucuz gaz teminidir, hangi yollarla gelirse gelsin." dedi. Ham petrol fiyatlarının artmasına karşılık Türkiye'de doğalgaz fiyatlarının aynı rakamda kalması 'sübvansiyon olduğu' gerekçesiyle özel şirketlerin tepkisine yol açıyor. Pazarda faaliyet gösteren Enerco Enerji, BosphorusGaz, Avrasya Gaz ve Shell gibi firmalar, 'maliyet bazlı fiyatlandırma sisteminin' uygulanmasını talep ediyor. Taner Yıldız, özel sektörün eleştirilerine karşı şu örneği verdi: "Geçen yıl fiyatlar artmayınca, geriye dönük alış fiyatlarına doğru gitmeye başlandı. Yani özel sektör, Rusya tarafına gitti. Dediler ki, satışlara zam gelmediğinden alış fiyatlarından zarar ediyoruz, fiyat düşürülmeli. 2010'da bu gerçekleşti. Yani daha uygun fiyattan gaz almaya başladılar. Doğrudur da. Çünkü, özel şirketler kâr etmek için var, haklarıdır da; uygun fiyattan alıp satsınlar." Anlaşma, feshedilmezse 5 yıl uzuyor Botaş ve Gazprom Export arasında 1986'da yapılan doğalgaz alım anlaşması 31 Aralık 2011'de sona eriyor. Anlaşmada yer alan bir maddeye göre, taraflardan birisi anlaşmanın sona ereceği tarihten 6 ay öncesine kadar karşı tarafa 'anlaşmanın sona erdiği' yönünde bildirimde bulunması gerekiyor. Aksi halde anlaşma, kendiliğinden 31 Aralık 2011'den itibaren 5 yıl daha yürürlükte kalacak. Ayrıca, anlaşmada 'süre bitimiyle birlikte tarafların anlaşmanın süresini uzatabileceği' hükmüne de yer veriliyor. DOĞALGAZ İTHALATINDA KAMU-ÖZEL DAĞILIMI Kuruluş Miktar* Pay** Botaş 33.068 84,7 Özel şirketler 5.726 15,3 (*) milyon metreküp, (**) yüzde Kaynak: DİVİD 2010. ZAMAN