Dünya pamuk stoklarındaki azalma, en önemli üretici ülkelerden Pakistan'daki sel felaketi, ABD'nin pamuk üretiminden uzaklaşması ve petrol zammı ile birlikte petrolden elde edilen elyafın fiyatının yükselmesiyle kıymete binen pamuğun, üreticisine yaşattığı sevinç uzun sürmedi. Geçen yılın ocak ayında kilo fiyatı 2,5 lira olan pamuğun 7 lira sınırına dayanan fiyatı son bir haftada inişe geçti. Bu yıl ekim alanlarında yüzde 50-60 oranında artış beklenen Çukurova'da 22 Mart'a kadar Adana Ticaret Borsası'ndaki işlem fiyatı 6,75 lira olan pamuğun, son bir haftadan beri 5,40 lirada kalması üreticiyi kaygılandırıyor. Türkiye tarımının önemli merkezlerinden Çukurova'da, tarımsal faaliyetlerin yoğun yapıldığı Ceyhan İlçesi Ziraat Odası Başkanı Yavuz Tezcan, AA muhabirine açıklamasında, yörede pamuk ekimine mart ayı ile birlikte yer yer başlandığını ancak, yağışlarla birlikte ara verildiğini söyledi. Ekime devam etmek için toprağın kurumasını bekleyen üreticilerde pamuk fiyatlarında başlayan düşüşün kaygı yarattığını ifade eden Tezcan, şunları kaydetti: ''Dünya nüfusundaki artışla birlikte tekstilde en sağlıklı ana hammaddesinin pamuk olduğunun daha iyi anlaşılması bu ürüne olan talebi yükseltiyor. Buna karşın ABD'nin üretimden uzaklaşması, dünyadaki önemli üreticilerden Pakistan'da yaşanan sel felaketi ve dünya pamuk stoklarındaki gerileme Türk pamuk üreticisinin ürününün değerlenmesine neden oldu. Bu nedenle, bu yıl pamuk fiyatları bugüne kadar hiç olmadığı kadar yükseldi. Bu yükselişi dikkate alan Çukurova üreticisi yeniden beyaz altına dönüş kararı aldı. Ancak, üreticinin uzun yıllardan sonra ilk defa yaşadığı bu sevinç uzun sürmedi.'' ''SURİYELİLER LALELİ'DEN ÇEKİLDİ'' Tezcan, pamuk fiyatlarındaki düşüşte en önemli etkenin Ortadoğu ülkelerindeki sıkıntı, Japonya'daki deprem ve tsunami olduğunu belirterek, ''Laleli'de Rusların yerini alan Suriyelilerin, yaşanan son karışıklık nedeniyle geri çekmesi fiyat düşüşünde önemli etken oldu. Oysa, Araplar, yaklaşık bir ay öncesine kadar bavullar dolusu tekstili Suriye'ye götürüyorlardı'' diye konuştu. Fiyatların düşmesinin yanı sıra, hükümetin, destekleme kapsamındaki ürünler arasında yer alan pamuğun 2011 yılı destekleme bedelini açıklamamasının da bir başka olumsuz etkiye neden olduğunu belirten Tezcan, şöyle devam etti: ''Tarım Bakanlığı, pamuğun destekleme fiyatını hasattan sonra oluşacak fiyatlar üzerinden açıklama kararı aldı. Bunun yarattığı olumsuz havanın etkisi sürerken bir de fiyatların düşmesi çiftçinin moralini bozdu. Ekime devam etmek için toprağın kurumasını bekleyen Çukurova üreticisi pamuk ekim kararını yeniden gözden geçiriyor. Üretici, yeniden mısır ekimine yönelebilir.'' ATB BAŞKANI ATB Başkanı Muammer Çalışkan ise pamuğun önümüzdeki hafta başında 5,20 liraya düşeceğini, biraz daha düştükten sonra geri gidişin duracağını tahmin etiklerini'' belirterek, ''Bu düşüşte öncelikle dünya piyasaları etkili oldu. Çin'de bazı tüccarlar daha önce ucuza aldıkları pamuğu, fiyatlar tavan yaptığı için elden çıkarınca, piyasadaki arz-talep dengesi değişti'' dedi. Çalışkan, pamuk piyasasında sadece tekstilcinin, iplikçinin olmadığını, bir de yatırımcıların olduğuna dikkati çekerek, şöyle devam etti: ''Pamuk fiyatı 'yükselecek' beklentisi olduğunda yatırımcılar bu ürüne sarılıyor. Sonra bir spekülasyon daha ortaya atılıyor, bu kez 'düşecek' denilince herkes kaçıyor. Çin'in etkisinin yanı sıra, bizim en fazla tekstil ürünü sattığımız Arap ülkelerinde yaşanan iç karışıklıklar nedeniyle de satış azaldı. Satışın azalması üretimin daralmasına, dolayısıyla pamuğa olan talebin azalmasına yol açtı. Bir başka etken ise iplik fiyatlarındaki yüksek seviye oldu. Çünkü, pamuktaki fiyat artışı öncelikle ipliğe yansıdı. İplik fiyatları öyle bir noktaya geldi ki artık üretici fiyatı artıramaz olunca üretimi azaltmak zorunda kaldı.'' Çalışkan, inişli-çıkışlı fiyat grafiğine rağmen çiftçinin stratejik bir ürün olan pamuk ekiminden vazgeçmemesi gerektiğini sözlerine ekledi. AA