Spekülatif işlemler sebebiyle döviz,
faiz ve
Borsa’da
fiyat istikrarı yakalanamıyor. ABD’de faiz artırımının süreceği endişesiyle artan hareketlilik,
Türkiye’nin de aralarında bulunduğu gelişmekte olan bütün
ülke piyasalarında yaşanıyor.
Dolar dün 1,57 YTL ile
Mayıs 2004’ten bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Euro 2 yeni lirayı buldu. Faiz yüzde 16,29’a yükselirken, Borsa yüzde 3,05 değer kaybetti.
Piyasalar
Merkez Bankası’ndan dövize müdahale, gerekirse faiz artışı istiyor. Aksi takdirde yüzde 5’lik enflasyon hedefine ulaşılamayacağı görüşü hakim. Ancak
Başbakan Erdoğan, “
Müdahalede aceleci değiliz.” diyerek bu konudaki beklentileri boşa çıkardı.
Merkez Bankası da kur rejiminin hükümet ile birlikte belirlendiğinin altını çizdi.
Yılın ilk
faiz indirimini nisan ayında yapan Merkez Bankası, kısa vadeli faizleri yüzde 13,25'e düşürmüştü. Banka'nın bugünkü toplantısından yeni bir faiz indirimi beklenmiyor. Lehman Brothers'dan ekonomist
Tolga Ediz, "Kısa vadeli faizlerin yüzde 0,5-0,75 puan artırılması yapılacak en iyi adım olacaktır. Böyle bir hareket
bono ve
hisse senedi piyasasında başta olumsuz algılanacak; ancak bize göre kurun istikrara kavuşmasına yardımcı olacak ve bu da sonuç olarak bono ve hisse senedi piyasasına yansıyacaktır." değerlendirmesini yaptı. Yabancı bir bankacıya göre piyasada net şekilde faiz artırımının sinyali verilmeli ve Merkez Bankası piyasaya hakim olduğunu hissettirmeli. Aksi takdirde kurun bu seviyelerde kaldığı bir ortamda enflasyon hedefinin kalmayacağını vurgulayan aynı bankacı, "Faiz artırımının etkisinin çok fazla negatif etkisi olmaz, aksine piyasada her şeyin
kontrol altında olduğuna dair inancın oluşmasını sağlar." dedi.
Para Politikası Kurulu'nun bugün alacağı faiz kararıyla birlikte açıklayacağı ve bu kararın gerekçelerini oluşturacak kısa metin ile takip eden 5 işgünü içinde açıklayacağı değerlendirmenin piyasaların yönünü bulması açısından her zamankinden daha belirleyici olması bekleniyor. Faiz artırımının ‘yangına körükle gitmek' olacağını dile getiren Bear Stearns'den Tim Ash ise, "Merkez Bankası'nın bir süre daha sözel müdahale etmeyi sürdüreceğini düşünüyoruz. Merkez Bankası, son dalgalanmanın kısa dönemli olduğunu öngörüyor ve ekonominin uzun dönemli temellerinin güçlü olduğunu düşünüyor. Ancak siyasi endişeler göz önüne alındığında piyasaların sözel müdahalelerden etkilenmesi güç görünüyor." diye konuştu.
Bankalararası piyasa gün içinde 1,57 YTL ile son iki yılın en yüksek seviyesini gören dolar 1,5420 yeni liradan kapandı. Bono piyasasında dün gösterge bileşik faiz işlem bazında yüzde 16,29'a kadar çıkarak yeniden bu yılın en yüksek seviyesini gördü. Dış borsalardaki düşüşler ve bono piyasasında faizlerin yılın en yüksek seviyelerine çıkması sebebiyle gün boyu satıcılı seyreden Borsa ise günü yüzde 3,05 kayıpla tamamlayarak bu yılın yeni en düşük seviyesinden kapandı. Gün içinde 35 bin 636 puana kadar gerileyen
endeks 1.134 puanlık düşüşle 36 bin 101 puandan kapandı. Bu aynı zamanda endeksin 23
Kasım 2005'ten bu yana en düşük kapanışı. İşlem hacmi ise 1 milyar 930 milyon YTL oldu.
Dün itfa (iç borç geri ödemesi) sebebiyle bir miktar müşteri talebi oluşmasına rağmen bono piyasası net olarak
satış ağırlıklıydı. Bir bankacı, "Yine yüklü satışlar var; ancak alıcı sığ olduğu için sert hareketler ile faiz yükseliyor.
Dövizdeki harekete paralel seyrediyor." dedi. Paris'te Calyon'un gelişmekte olan ülke piyasaları stratejisti Claire Dissaux, "
Küresel riskler, Türkiye'nin kendi temel göstergelerindeki bozulmayla birleşiyor." yorumunu yapıyor. Dünya
Sağlık Örgütü'nün
kuş gribi virüsünün insanlar arasında kolaylıkla geçecek şekilde mutasyona uğradığı ile ilgili bir kanıt olmadığını söylemesine rağmen, Asya'da kuş gribinin insandan insana geçtiği haberlerinin kaygıları yeniden canlandırması üzerine, gelişmekte olan piyasalarda iki haftadan beri süren hızlı satışlar daha kötüleşti ve Türkiye hakkındaki eğilimler bu gelişmeden de olumsuz etkilendi. Dissaux, "Kuş gribi, piyasaların izleyeceği bir risk. Doğrulanırsa, bu Türkiye için en kötü
senaryo olur; bu turizme ve cari işlemlere olumsuz etkisi açısından ek bir risk olacaktır." dedi. Uzmanlara göre, Türkiye,
Brezilya piyasalarındaki hareketlilikten etkilenmeye devam edecek. Royal Bank of Scotland'dan Lucy Bethell, "
Lira en çok Brezilya para birimi real tarafında
baskı görüyor; buna ek olarak Türkiye hikayesine güven kayboldu." şeklinde konuştu.
Nisan ayı enflasyon verilerinin beklentilerin yaklaşık 3 katı fazla gelmesiyle başlayan, yükselen cari açık ve iç siyasetteki gerginlik endişeleriyle büyüyen satış dalgası, uluslararası sermayenin gelişmekte olan ülkelerden çıkmasından da büyük ölçüde
destek buldu.