Türkiye Petrol Rafinerileri AŞ'nin (TÜPRAŞ) ürün satış fiyatlarını 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlanan ''en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu'' olan Akdeniz ürün fiyatları ve dolar satış kuru takip edilerek belirlediği bildirildi. TÜPRAŞ'tan yapılan yazılı açıklamada, son günlerde akaryakıt fiyatları konusunda kamuoyunda bilgi kirliliğinin yaşandığı belirtildi. TÜPRAŞ'ın ürün satış fiyatlarını 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununda tanımlanan ''en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu'' olan Akdeniz ürün fiyatları ve dolar satış kuru takip edilerek belirlediği ifade edildiği açıklamada, petrol piyasalarında ham petrol ve ürünlerin dolar üzerinden işlem gördüğü, yurt içi ürün fiyatlarının ham petrole değil, her ürünün Akdeniz piyasasındaki fiyatına göre hareket edildiği, bu nedenle de ürün bazındaki hareketlerin dönemsel veya sezonsal olarak ham petrol ile bire bir örtüşmediğine dikkat çekildi. Yasal tanım çerçevesinde Akdeniz piyasasındaki petrol ürünleri fiyatlarında oluşan değişiklikler ve dolar kurundaki değişimin günlük olarak değerlendirildiği, bu iki faktöre göre oluşturulan yeni fiyatın, yürürlükteki satış fiyatından anlamlı bir şekilde yukarı ya da aşağı yönde farklılık gösterdiğinde, fiyat ayarlamaları yapıldığı bildirilen açıklamada, bu şekilde belirlenen yeni fiyatların EPDK'ya, ilgili diğer kamu kuruluşlarına ve TÜPRAŞ'ın müşterileri olan akaryakıt dağıtım kuruluşlarına gönderildiği belirtildi. -PİYASA HASSASİYETLE TAKİP EDİLİYOR- TÜPRAŞ'ın, ürün fiyatlarını oluştururken ''en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumunu'' satış politikası gereğince hassasiyetle takip etmek zorunda olduğunun vurgulandığı açıklamada, şunlar kaydedildi: ''Çünkü, 20 Aralık 2003'de yürürlüğe giren 5015 sayılı yasa gereği petrol ürünü ithalatı, lisansı olan kuruluşlar için 1 Ocak 2005 tarihinden geçerli olmak üzere tamamen serbesttir. Özellikle çevre ülke rafinerileri (Rusya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan ve İsrail) Türkiye piyasasını çok yakından takip etmekte ve fiyat avantajı görürlerse ürünlerini ülkemizde pazarlamaktadırlar. İthalatın serbest olduğu ve bölgede gerek motorin gerekse benzinin kolayca ikmal edilebileceği rafinerilerin bulunduğu bir ortamda yüksek belirlenecek fiyatlar, müşterilerimizin TÜPRAŞ'tan ürün almak yerine ithalata yönelmesine yol açacaktır.'' -RAFİNERİ FİYATLARININ DEĞİŞME SIKLIĞI- TÜPRAŞ'ın Uluslararası piyasalarda son dönemde meydana gelen hızlı iniş ve çıkışlara da aynı hassasiyetle yaklaştığı belirtilen açıklamada, şunlara dikkat çekildi: ''Fiyatların hızlı iniş çıkış gösterdiği bu dönemde de fiyat ayarlama sıklığını piyasa dinamiklerine uygun olarak belirlemiş ve petrol fiyatlarının düşüş yönünde hareket ettiği 8 Temmuz - 20 Kasım 2008 döneminde, benzin fiyatları 13 kez düşürülmüş, 3 kez artırılmıştır. Motorin fiyatları 13 kez düşürülmüş, 3 kez artırılmıştır. Akaryakıt fiyatları tespitinin temel ve belirleyici kriteri, 'en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu' olan Akdeniz Piyasasındaki fiyatlar olmakla birlikte, başka maliyet unsurlarının da olduğu unutulmamalıdır. Ayrıca, uluslar arası piyasada fiyatlar dolar bazlı oluşurken, akaryakıt satış fiyatlarının YTL olması nedeniyle kurdaki değişim, fiyat tespitinde önemli bir belirleyici olmaktadır.'' -''FİYAT DÜŞÜŞLERİ REKABETÇİ PİYASA KOŞULLARININ GEREĞİDİR''- Referans olarak alınan 8 Temmuz 2008 tarihinde 1,2329 YTL olan dolar kurunun bugün itibariyle yüzde 38'lik artışla 1,7038 YTL olduğu bildirilen açıklamada, şunlar vurgulandı: ''Son günlerde bazı basın yayın organlarında yapıldığı gibi, yalnız dolar bazlı ham petrol fiyat değişimleri takip edilecek olsa bile, bu değişimlerin değerlendirilmesinde yüzde 38'lik kur artışının dikkate alınması gerekecektir. Fiyat düşüşleri hiçbir kurum veya kuruluşun baskısı ile değil, ithalat serbestisi nedeniyle oluşan rekabetçi piyasa koşulları gereği yapılmıştır. Son günlerde sıkça gündeme gelen konulardan biri olan serbest piyasa fiyat düşüşlerinin yurt içi fiyatlara yansıtılmadığı savı da doğru değildir.'' Açıklamada, 8 Temmuz 2008'den 20 Kasım 2008 tarihine kadar kur etkisi dikkate alındığında Akdeniz piyasasında benzin fiyatları (YTL bazlı) yüzde 52 oranında düşerken, TÜPRAŞ'ın fiyatlarını yüzde 49 oranında düşürdüğü, motorin fiyatları da Akdeniz piyasasında yüzde 39 gerilerken, TÜPRAŞ'ın rafineri satış fiyatlarını yüzde 37 oranında indirim yaptığı belirtildi. Açıklamada, TÜPRAŞ'ın Akdeniz Piyasasında oluşan fiyatları yakından takip ettiği hususu Rekabet Kurumu'nun konuya ilişkin olarak verdiği ''Ön Araştırma Gerekçeli Kararı'nda açıkça tespit edildiği de kaydedildi. -POMPA SATIŞ FİYATLARI- Akaryakıt pompa satış fiyatının içerisindeki en büyük payın vergi olduğu, vergi yükünün en büyük dilimini ise litre başına sabit olarak olarak alınan ÖTV'nin oluşturduğunun belirtildiği açıklamada, şunlara dikkat çekildi: ''1 litre benzin içerisindeki ÖTV 1,4915 YTL olup, bu tutar üzerinden de yüzde 18 oranında KDV alındığından 1 litre benzin içerisinde sadece ÖTV'den kaynaklanan vergi yükü 1,76 YTL olmaktadır. Satış fiyatının içerisindeki diğer unsurlardan alınan KDV de dikkate alındığında 1 litre benzin içerisindeki toplam vergi yükü 1,94 YTL'ye ulaşmaktadır. Dolayısıyla, bugün itibariyle benzin bedava olsa ve rafinerici, dağıtıcı, nakliyeci, bayi hiçbir hizmet bedeli almasa dahi benzinin litresi yine de 1,94 YTL'den az olmayacaktır. Bugün litresi 2,92 YTL olan benzin pompa satış fiyatı içerisindeki rafineri satış fiyatı ise 0,58 YTL olup pompa satış fiyatı içerisindeki payı sadece (0,58/2,92=) yüzde 20'dir. En basit matematiksel ifade ile şirketimizin benzin rafineri satış fiyatında yapacağı yüzdesel indirimin sadece beşte biri pompa fiyatına yansıyacaktır.'' Rafineri satış fiyatlandırma yöntemlerinin ve fiyatlarının alenen açıklanmasının ithalat ve ihracat fiyatlarının belirlenmesinde pazarlık avantajını ithal ve ihraç kargolarının alıcısı ya da satıcısı konumundaki yabancı firmalara verecek ve TÜPRAŞ'ın uluslararası piyasadaki rekabet gücünü azaltacağından Tüpraş Fiyatlarını Web sitesinde yayınlamadığı da kaydedildi. AA