Tedbirini al !.. Bu yazı, sokaktaki ortalama vatandaşa hitaben yazılmıştır. Söyledikleri anlaşılamayan... Anlaşılsa bile, tamamen tersi çıkan... Şu veya bu artniyetle yazılmış ekonomist ahkâmlarından değildir. Sadede Gel’in açılımıdır, İnsanlar soruyor? Büyük Kriz, Türkiye’de Tsunami, Geldi Geliyor... İyi hoş da biz ne yapalım?.. Sevgili dost... Not al... Ve Allah aşkına, kerametleri kendi rivayetleri o çok bilenlerin palavralarından sıyrılarak bu bela tamamen ortadan kalkana kadar sağlıkla ayakta kalabilmek için harfiyyen şu hususları kendine yol kılavuzu yap: 1- İster kredi kartlarından ister bireysel tüketici kredilerinden kaynaklansın, hemen ama hemen - kredi borçlarını ne yapıp yap, tamemen öde... Bu yılın şubat başı gibi, halkın kredi borcu toplamı 70 milyar dolar kadardı... Eylül sonu itibarıyla bu rakam 110 milyar dolara çıktı. Yani, yüzde 50 büyüdü. Bu rakamı büyüten kredi kartı ve bireysel kredi borçları oldu. FAİZLER YÜKSELECEK 2- Yakın bir tarihte, faizler 3-4 puan yükselecek. Temerrüte girdiğin zaman, geri ödemekte zorlanacaksın. Borcunu kapatabilmek için, gerekiyorsa, mal satıp öde. Neden?.. Çünkü, borç alıp borçla borç ödeme yolunda zorlanacaksın. Bir zamanlar yaptığın gibi ikinci borçlanma imkânı bulamayacaksın. 3- Günlük yaşamın farklı seyredeceğini aklından çıkarma. Gaz ve elektriğe bu yıl sonuna kadar yüzde 15 zam gelecek. İdareli kullanmaya, gereksiz israfta bulunmamaya dikkat et. Peşin paran varsa, derhal git ve kendine doğalgaz bağlat. Bu arada tek tesellin var, o da telefon fiyatlarının gerilemesi. 4- Emtia fiyatları yakında düşecek. Elinde hazır paran bile olsa, 1-2 ay sabret. Düşüşü bekle... Beyaz eşya türü her ne alacaksan, bu ihtiyacını o zaman hallet. Zararlı çıkmayacaksın. KİLERİNİ KUR 5- Yiyecek fiyatları yükselmeye başladı. Daha da yükselecek. Günün birinde böyle bir şey yazmak zorunda kalacağım aklımın ucundan bile geçmezdi ama, ne yapalım ki şartlar zorladı. Söylemek istediğim şu: Eskilerin kiler usûlü, kışlık kuru gıdanı şimdiden al. Depola. Kârlı çıkacaksın. 6- Ulaşım fiyatları artıyor. Daha da artacak. Özellikle ailecek bir yerlere gitme gibi niyetlerin varsa, hesabını kitabını ona göre yap. 7- Boşu boşuna umutlanma. Ücretler yükselmeyecek. Ayağını yorganına göre uzat. Eskilerin güzel bir lafı vardı: Kurda kuşa borcun olacağına, kurttan kuştan alacağın olsun... REEL GERÇEKLİK Bugünlerde yeniden keşfediliyor... Doğruları, altı çizilerek hatırlanıyor... Karl Marks’ın güzel bir sözü vardı: “Üretim araçlarını elinde tutan sınıf, reel gerçekliği yaşar...” Bu noktanın üzerinde bir parça duralım ve yeni bir yaklaşım getirelim. Üretici güçlerin karşı karşıya bulundukları sıkıntı ayan beyan ortada. Fakat yığınlar olarak esas üzerinde durulmaklığı gereken nicel-reel gerçeklik, senin yaşadığın. Aradaki acentelerin sana yansıttıkları, ne yazık ki reel olmaktan uzak sanal gerçeklik. Neticede dünya da bu krizi atlatır... Türkiye de. Arada tedbirlerini doğru dürüst al ki, bu hercümerçin içinde olan sana olmasın! HALİT KAKINÇ - AKŞAM