Başta
demir-çelik, inşaat malzemeleri ve
gıda olmak üzere birçok kalemde yıllık 2,5 milyar dolarlık ihracat yapılıyor.
Irak'ın şimdilerde tek
ithal girdisi ise Yumurtalık'tan geçen petrol
boru hattı. Geçen yıl 250 milyon yeni liralık ithalat yapıldı.
İhracatın yanı sıra Türk inşaat firmalarının
bölgede yıllık 1,5-2 milyar dolarlık müteahhitlik hizmeti bulunuyor.
Türk işadamlarının Irak'a ihracatı 2003 yılında 829 milyon dolarken, 2006'da bu rakam 3'e katlanarak 2,5 milyar dolara çıktı. 2007'nin ilk 8 ayındaki ihracat ise 1,7 milyar dolar oldu. Buna karşılık Irak'tan ithalat 2004'ten bu yana sürekli geriliyor. 2003'te
Türkiye'nin Irak'a ihracatı ithalatından 716 milyon dolar fazla iken, 2006'da
dış ticaret fazlası 2,1 milyar dolara ulaştı. Halen
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yaklaşık 2 milyon kişinin sınır ticaretinden ekmek yediği belirtiliyor.
Irak'tan sadece
boru hattı geliyor: Irak'ın tek ithal girdisi olan Yumurtalık
Petrol Boru Hattı'ndan 2006'da 250 milyon yeni liralık ithalat yapıldı.
Özellikle
Kuzey Irak'ın can damarı durumundaki çıkış kapısı olan
Habur Sınır Kapısı'yla en fazla ilgili şehir
Mardin. Bir dönem Mardin'de binlerce kamyon varken şimdi yok denecek kadar azaldı. Mardinli kamyoncular şimdi ise
Mersin bölgesindeki nakliyeciliğin yüzde 60'ını
kontrol ediyor. Habur Sınır Kapısı'ndan daha önce bir günde 3 bin kamyon geçerken, şimdi bu sayı 500'e düşmüş durumda.
Şanlıurfa-
Suriye sınırındaki
Akçakale Kapısı ise halen açılmadı.
Türk müteahhitlik firmalarının Irak'ta üstlendiği projelerin toplam büyüklüğü 5 milyar doları buluyor. Özellikle
Kuzey Irak başta olmak üzere Irak'ta havalimanından altyapı ve konut projelerine kadar tüm ciddi projelerde, Türkiye'den giden çoğu büyük müteahhitlik şirketlerinin adını görmek mümkün. Özel
kanun çıkarılarak Türkiye'nin, özel sektördeki ilk ve tek konumdaki ihracatçısı olan Kartet, üç yıldır Irak'a günde 250 megavat, yılda yaklaşık 1,5 milyar kilovatsaat elektrik satıyor. Türkiye'den satılan elektrikten ağırlıklı olarak Kuzey'deki kentler faydalanıyor.
Oğuz Satıcı: Ticaret telafi edilir, bu milletin yangını bir an önce söndürülmeli
Türkiye
İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı
Oğuz Satıcı,
sınır ötesi operasyonun iki
ülke arasındaki ticaretten daha önemli olduğunu belirterek, "Operasyon yapılması gerekiyorsa yapılmalı. Biz ordaki sıkıntılardan dolayı her gün acıyla etkileniyoruz. Konu
terör. Türkiye'nin kanayan yüreği ise hiçbir
hesap bu hesapların karşısında yapılamaz. Ticari şeyler telafi edilebilir. Bu milletin yangınının bir an önce sönmesi gerekiyor." diye konuştu.
Ercüment Aksoy: Habur Sınır Kapısı'nın kapatılması halinde Körfez ülkelerine gün doğar
Türk-Irak İş Konseyi Başkanı Ercüment Aksoy, olaya çok boyutlu bakılmasını istedi ve Türkiye'nin milli menfaatlerinin daha önemli olduğunu söyledi. Bu ülke ile olan iş hacminin 5 milyar dolar olduğunu aktaran Aksoy, Habur'un kapatılmasının Irak'ı cezalandıracağını kaydetti. Aksoy, "Ancak Habur Kapısı'nın kapatılması durumunda Irak,
İran,
Ürdün ve Dubai'den istediğini alan bir ülke olduğu için bu pazarlara kayabilir." dedi.
Ömer Bolat: Teröre karşı, Öcalan operasyonundaki gibi topyekûn hareket edilmesi gerekir
Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (
MÜSİAD) Başkanı Ömer Bolat, Habur Sınır Kapısı'nın kapatılmasının, yüz binlerin işsiz kalması anlamına geldiğini kaydetti. Terörü önleme konusunda ortak bir aksiyona girilmesi halinde bütün yönleriyle sonuç alınması gerektiğini vurgulayan Bolat, "Terör hareketi bundan cesaretleniyor. Topyekûn hareket edilmeli, tıpkı
terörist başının Suriye'den çıkmak zorunda kaldığı 1998'deki gibi." değerlendirmesini yaptı.
Kuzey Irak'ın un, şeker ve yağı Türkiye'den
Türkiye'den Kuzey Irak'a demir-çelik, şeker,
ayçiçeği,
bakliyat, un,
bisküvi, ayçiçeği yağı, elektrik, elektrikli ürünler, elektrikli makineler,
mobilya, otomotiv yan sanayii, plastik, tuz,
kablo, petrol, petrol yağları, inşaat malzemeleri, çimento ve
mermer ihraç ediliyor. Bu satıştan elde edilen gelir yıllık 2,5 milyar dolar. Bölgede ayrıca Türk inşaat şirketlerinin yaklaşık 2 milyar dolarlık yatırımı bulunuyor.