Telekomünikasyon Kurumu'nun (TK) Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin yürürlüğe girmesiyle Türk Telekom büyük bir tazminat kıskacına girdi. TK'nın Elektronik Haberleşme Kanun Tasarısı'na göre, yeni kablo hatlarının geçeceği bölgelerde mülkiyet sahiplernine kira ödenmesini öngörüyor. Tasarının TBMM'den zamanında çıkmaması üzerine oluşan boşluk Telekomünikasyon Kurumu tarafından çıkarılan yönetmelikle doldurulmak istendi. Ancak kanun çıkmadan düzenlenen yönetmelik Türk Telekom ve diğer şirketlere büyük miktarda tazminat davalarıyla karşı karşıya bıraktı. KANUNİ BOŞLUK OLUŞTU Yürürlükte olan 406 Sayılı Kanunun Telgraf ve Telefon Kanunu'nun 12 ve 14'üncü maddesine göre Türk Telekom, yer altı ve üstünden geçireceği kablo hatları için hiçbir ücret ödemek zorunda değil. Ancak yönetmelikle Türk Telekom istediği şekilde yer altı telefon kablo veya hattı geçirme, logar açma ve çukur kazma, ağaç kesme ve diğer alt veya üst altyapısını yapma işini yapamayacak. Yapmak istediği takdirde sahibi ile anlaşacak veya devlet eliyle kamulaştırma yapacak. Türk Telekom, bunu yaparsa kira ödemek zorunda kalacak. Elektronik Haberleşme Kanun Tasarısı da benzer bir düzenleme getiriyor ancak, zorunlu yatırımlar için Evrensel Hizmet Fonu'ndan maddi destek alınmasını öngörüyor. Yönetmeliğin kanundan önce çıkması ile başta Türk Telekom olmak üzere telekomünikasyon şirketlerinin zorunlu yatırımlar için ödeyeceği kira bedeli ve tazminatlar için Evrensel Hizmet Fonu'ndan destek alamayacak. DAVALAR YOLDA Geçiş Hakkı Yönetmeliği'ne göre, Türk Telekom bundan sonra özel arazilerin altından ve üstünden geçen hatlar için sahibine, kamu arazisinden geçen hatlar için devlete kira bedeli ödemek zorunda kalacak. Sahibiyle anlaşmaması durumunda Türk Telekom, devlet eliyle kamulaştırma yapsa bile ihtilaf davalarıyla karşılaşabilir ve trilyonlarca lira tazminat ödemek zorunda kalabilir. Bu davaların yıllarca sürmesi nedeniyle pek çok yatırım da tehlikeye girecek. Bugüne kadar kamu şirketi özelliği ile kabloları istediği yerden hiç bir ücret ödemeden geçiren Türk Telekom, Geçiş Hakkı Yönetmeliği'nin yürürlüğe girdiği 2 Mayıs tarihinden itibaren eski hatlar için bile mülkiyet sahibine kira ödemek zorunda kalacak. Bu kiraları ödemek istememesi durumunda ise vatandaşlar trilyonlarca liralık tazminat davası açabilecek. Ayrıca hizmet götürme gerekçesiyle BOTAŞ ve TEDAŞ gibi kamulaştırma yapılması durumunda ise kamulaştırılan alanlar imtiyaz sözleşmesi sonunda devletin olacak.