Gidenler işçilik ücretinden, stratejik konuma enerjiye kadar çeşitli avantajlar elde ettiklerini belirtirken kalanlar ise Türkiye'nin yatırım, ihracat avantajının kalmayacağını öne sürüyor. Türk şirketlerinin yurtdışına giderek artan yatırımları özel sektörü böldü. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Mısır gezisinde Türk yatırımcılarının bulunduğu serbest bölgede bazı fabrikaların temelini atmasıyla tartışma yeniden alevlendi. Mısır'a 1.5 milyar doları bulan yatırımı yapan Türk firmaları maliyet ve pazar avantajı elde ettiklerini belirtirken, karşı çıkanlar ise yatırımların Türkiye'den kaçacağı endişesiyle Anadolu'yu adres gösteriyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı Oğuz Satıcı ise bu ülkenin Türkiye'nin yeni stratejisinin parçası olduğunu belirterek, "Amaç küçük ve orta ölçekli şirketlerin de küresel şirketler olabileceğini göstermek. Yeni hedefimiz Azerbaycan ve Gürcistan olacak" dedi. Mısır'da 100'e yakın Türk firmasının 1.5 milyar dolarlık yatırımı var. 300 Türk firması daha 1.2 milyar dolarlık yatırım için sırada bekliyor. Mısır'daki yatırımların hızla artması ise "Türkiye'nin yatırım, ihracat ve istihdam potansiyeli Mısır'a taşınıyor" tartışmalarına yol açıyor. Mısır'da Türk yatırımlarının 60'ının tekstil ve konfeksiyon alanında olması ise bu sektördeki üreticileri karşı karşıya getiriyor. Bu kaygılarla bir araya gelen 19 firma "made in Turkey" ittifakı kurdu ve üretimin yüzde 100 Türkiye'de yapılmasını istiyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazırgiyim Sanayi Meclisi Başkanı Umut Oran bu konuda rapor hazırlayarak yatırımın Anadolu'ya yapılması için 7 adım önerdi. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği de yatırımları eleştiren tarafta. Mısır'ı gidenler ise yatırımların stratejik bir adımın parçası olduğunu savunuyor. Ayrıca Afrika ve Arap pazarlarına açılmaktan, Uzak Doğu'ya kaptırdıkları eski müşteri ve siparişleri geri kazanmaya, ABD'ye gümrük ve vergisiz mal satmaya kadar bir dizi avantajın peşinde olduklarını söylüyor. Mısır bölgenin anahtarı Mısır'daki yatırımlar arasında Taha Holding, Temsa, Şahinler Holding, Eroğlu Holding, Nergis Holding, Akkök Grubu, Küçükçalık, Evyap, Betek Boya, Hilteks ve Camiş gibi birçok ünlü firma var. Firmaların Mısır'a yönelmelerinin ardındaki en büyük neden, düşük üretim maliyetleriyle, gümrüksüz ihracat avantajı. ABD'nin yanı sıra, Afrika ve Arap ülkelerine gümrüksüz ihracat yapılabilen Mısır, yeni pazarlara açılma hedefi olanlar için bölge ülkelerinin anahtarı olarak görülüyor. Türkiye ile karşılaştırıldığında düşük elektrik ve doğalgaz fiyatları sunan Mısır'da işçilik maliyetleri de Türkiye'nin 6'da biri. Mısır'da 150 dolara mal olan işçilik Türkiye'de teşvikli illerde bile 800 dolar. Mısır'da pazar lideri olan Türkler var Mısır'a yönelen Türk firmaların büyük bir kısmı ülkede, Türkiye'den farklı bir üretim stratejisi izliyor. Mısır'da daha düşük nitelikli, katma değeri düşük, üretilmesi kolay ve pazarlama için müşteri aranması gerekmeyen basic (sıradan) ürünlere yönelen firmalar, bu sayede Uzak Doğu'ya kaptırdıkları siparişleri geri kazanmayı amaçlıyor. LCW markasına sahip Taha Group ile Colin's ve Loft markalarıyla öne çıkan Eroğlu Holding gibi firmalar, Türkiye'deki maliyetler nedeniyle Uzak Doğu ve Mısır'daki rakiplerine kaptırdıkları siparişleri Mısır sayesinde geri kazanırken, Betek Boya gibi bazı firmalar da, Mısır üzerinden yeni pazarlara açılarak 10 milyonlarca dolarlık ek ihracat kapısı yarattığını söylüyor. Mısır'da yatırım yapan Türk firmalarının bu ülkedeki etkinlikleri de hızla artıyor. Akkök Grubu bünyesindeki Aksa, İskenderiye yakınlarında kurduğu kimyasal tops üretim tesisiyle Mısır'da yüzde 70 pazar payına ulaştı. Hedef Alliance ise, ilaç dağıtım sektöründe yüzde 30'luk paya ulaşarak Mısır'da pazarın hakimi konumuna geldi. TİM Başkanı Oğuz Satıcı: Mısır uluslararasılaşma stratejimizin bir parçası Mısır projesı, KOBİ'lerin çok uluslu şirketlere dönmesi, bölgesel güç ve ihracat üssüne dönüşmelerini sağlayacak. "made in Turkey"ın dünyada kabul görmesinin anahtarı Türkiye'nin bölgesel güç olmasıdır. Mısır, KOBİ'lerimiz için çokuluslulaşma stratejimizde Afrika ve Arap birliğine giriş kapımız. Orta Asya'da da Gürcistan ve Azerbaycan'ı giriş kapısı belirledik. Hey Tekstil Genel Müdürü Aynur Bektaş: Anadolu'da karlı üretim hala mümkün Ucuz diye üretimi Mısır'a kaydıranlar ancak 2 yıl dayanabilecek. Sonra daha ucuz bir ülke mutlaka çıkacak. Verimlilikle Anadolu'da karlı yatırım yapabilirsiniz. Bina yatırımı yerine belediyelerin gösterdiği boş binaları kiralıyoruz, böylece 3 milyon doları toprağa gömmüyoruz. 40-45 günde üretime geçebiliyorsunuz. Böylelikle Batman'da fabrikamız 1 ayda kara geçti. Taha Holding Genel Koordinatörü İsmail Hakkı Kısacık: Uzak Doğu'ya kaptırdığımızı Mısır'la geri aldık Malatya'da asgari ücretle çalışan bir işçinin maliyeti 800 dolar. Mısır'da ise 120-150 dolar. Dünyaca ünlü firmalara üretim yapıyoruz. Bazı siparişleri Uzak Doğu'ya kaptırmıştık, Mısır'daki üretimle bunları geri kazanacağız. Mısır ve Türkiye'deki stratejimiz tamamen farklı. Mısır'ı ekstra bir sipariş kapısı olarak görüyoruz. İlk hedef Mısır sayesinde 20 milyon dolarlık ekstra ihracat yaratmak. TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giyim Sanayi Meclisi Başkanı Umut Oran: Yatırım rotasını Türkiye'ye çevirecek 7 adım var Yatırımların Mısır yerine Doğu ve Güneydoğu'ya yönlendirilmesi yapılması gerekenler arasında, bölgesel asgari ücret, 10 yıl enerji, asgari ücretteki vergilerin kaldırılması, yatırım indirimi, düşük faiz ve uzun vadeli Eximbank ihracat kredisi, nitelikli sanayi bölgelerinin kurulması, emek yoğun sektörlerdeki sanayiciye ekstra teşvik sunulması bulunuyor. Mısır Polaris Uluslararası Endüstri Bölgesi Ortağı Tunç Özkan: Giden 5 milyarlık yatırım 100 milyar dolar döner Mısır'a giden firmaların hiçbiri Türkiye'de fabrika kapatmıyor. Gidenlerin yapacağı toplam yatırım 3-5 milyar dolar. Bu Türkiye'deki istihdamı yok edecek birşey olmaz. O giden 5 milyar dolar yatırım, Türkiye'ye 100 milyar dolar olarak geri döner. Buradaki kazancı aktaracağı Türkiye'de daha çok işçi çalıştırır. Biz de Nur Tekstil ile 70 milyon dolar yatırımla iplik üreteceğiz. Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Ahmet Öksüz: Mısır'daki düşük verimlilik büyük sorun Tekstilde Mısır'a olan ilgi, diğer pazarlara açılma konusunda sağladığı avantajdan kaynaklanıyor. ABD ile sahip olduğu serbest ticaret anlaşması Mısır'ı avantajlı kılıyor. Ancak bu ülkede verimlilik çok düşük. Mısır'da fabrikamızı kurmadan önce buradaki diğer firmalara üretim yaptırmayı tercih ettik. Düşük verimlilik, bizi yatırım konusunda biraz daha temkinli davranmaya yöneltti. Eroğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu: Müşteri Mısır'a yöneldi elimizde tutmak için biz de gittik Müşteriler Mısır'a giderek oradakilerle temas kuruyorlardı. Biz de yatırım yaparak müşterimizi elimizde tutmayı amaçladık. Ayrıca Mısır'da ürettiğimizi başka ülkelere de satıyoruz. Türkiye ekonomisine katkıda bulunmayı hedefliyoruz. Ucuz fiyatlı basic mamüllerin üretimini Mısır'da üreterek, büyümemize yüzde 30'luk katkı sağlamayı hedefliyoruz. Betek Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu: Mısır sayesinde Fas, Libya ve Tunus'tan sipariş aldık Mısır'daki yatırımımızdan memnunuz. Her geçen yıl bölge ciromuz artmakla beraber bölgedeki marka bilinirliğimiz gelişiyor. Mısır'dan sonra Libya, Fas ve Tunus'tan da ürün talebi gelmeye başladı. Bu yıl Mısır üzerinden 6 milyon euro ihracat gerçekleştireceğiz. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde yeni tesis kurma çalışmalarımız var. Yeni teknolojik yatırımlar da yapmayı planlıyoruz. REFERANS