Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD ziyaretindeki en önemli konu başlıklarından biri Irak'ta petrol-doğalgaz arama ve üretim faaliyetleri olacak. Irak'ta enerji alanında yürütülecek faaliyetlere ilişkin olarak Ankara'dan ayrılmadan önce önemli bir ipucu veren Erdoğan, "Kuzey Irak'ta Exxon Mobil'le birlikte arama yapacağız" dedi. Başbakan Erdoğan'ın açıkladığı işbirliğinin Habertürk'te yer alan ayrıntılarına göre, TPOA'dan BOTAŞ'A bağlanan TPIC, Kuzey Irak'ta 6 sahada petrol arama ve üretim ruhsatı bulunan Exxon Mobil'in 'ortağı' olacak.
Anlaşmanın istenilen biçimde sonuçlanması halinde TPIC, Exxon'un Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi ile imzaladığı 'üretim paylaşım anlaşması'nın tarafı olacak. Uzmanlar, Kuzey Irak'ın petrol şirketleriyle 'üretim paylaşım anlaşması', merkezi hükümetin ise 'servis' ya da 'taşeron' anlaşması imzaladığına işaret ederek, "Üretim paylaşım anlaşmaları son derece kârlıdır. Şirket, ürettiği petrol ve gazdan pay alır. Kuzeyde, genelde 100 birim üretiliyorsa bunun 10 bazen 20 birimi şirketlere kalıyor" dedi.
Uzmanlar, TPIC'in bu ortaklıkta alacağı paya ilişkin soru üzerine, "Exxon'un 10-20 birim payı iki ortak arasında bölüşülür. Bunun dağılımı değişebilir. Örneğin 20 birimin yüzde 60'ı Exxon'un olur, yüzde 30'u TPIC'e verilebilir" dedi.
TPAO Genel Müdürlüğü'nden 2 ay önce emekli olan Mehmet Uysal, TPIC ile Exxon arasında işbirliği görüşmeleri yapıldığını söyledi. TPAO'nun alt kuruluşu TPIC'in Kuzey Irak'ta petrol ticaretiyle ilgili faaliyetleri olduğunu vurgulayan Uysal, "TPIC'in, bu alandaki işleri genişletmesi arzu edildiğinde TPAO'dan ayrılması mecburiyeti ortaya çıktı. Çünkü, merkezi hükümet gerek ana, gerekse de alt şirketler Kuzey Irak'la iş yaparlarsa, merkezi hükümetle yaptığı işlerin iptaliyle tehdit ediyordu. Bizim de Irak'ta 25 milyar dolarlık bir portföyümüz var. Biz bu projeleri riske etmemek için Kuzey Irak'a girmedik" dedi.
Uysal, TPIC'in Kuzey Irak'ta Exxon Mobil'in sahip olduğu 5-6 ruhsatta ortaklık görüşmelerine devam ettiğini belirterek, "Bu sahalarda petrol ve doğalgaz üretimi hedefleniyor. TPIC'in, aynı zamanda kendi adına da almak istediği ruhsatlar var" ifadelerini kullandı.
