Anayasa Mahkemesi'nin kapattığı partiler ise şöyle:
İşçi-Çiftçi Partisi (İÇP) - 1968
Milli Nizam Partisi (MNP) - 20.5.1971
Türkiye İleri Ülkü Partisi (TİÜP) - 24.6.1971
Türkiye
İşçi Partisi (TİP) - 20.7.1971
Büyük
Anadolu Partisi (BAP) - 19.12.1972
Türkiye Emekçi Partisi (TEP) - 8.5.1980
Büyük Anadolu Partisi - 24
Kasım 1992
Sosyalist Parti - 10 Temmuz 1992
Yeşiller Partisi - 10
Şubat 1994
Halk Partisi - 25
Eylül 1991
Türkiye Birleşik Komünist Partisi - 16 Temmuz 1991
Halkın Emek Partisi - 14 Temmuz 1993
Özgürlük Demokrasi Partisi - 30
Nisan 1993
Sosyalist
Türkiye Partisi - 30 Kasım 1993
Demokrasi Partisi - 16 Haziran 1994
Demokrat Parti-2 - 13 Eylül 1994
Demokrasi ve Değişim Partisi - 19
Mart 1996
Diriliş Partisi - 1996 Emek Partisi - 1997
Sosyalist Birlik Partisi - 7.6.1994
Refah Partisi - 16.1.1998
Demokratik Kitle Partisi - 26.2.1999
Fazilet Partisi - 22.06.2001
Halkın Demokrasi Partisi - 13 Mart 2003
MAHKEME KAPATIYOR, YENİ PARTİ KURULUYOR
Bugün Mahkeme tarafından kapatılan DTP'yle aynı gelenekten gelen ve
bölge siyasetini benimseyen partilerin yolu da geçmişte
Anayasa Mahkemesi'yle kesişmişti. Aynı gelenekten gelen partiler neredeyse aynı nedenlerle kapatılmış. Yerine yeni partiler kurulmuştu. İşte o gelenekten gelen ve kapatılan partiler...
HALKIN EMEK PARTİSİ (HEP)
"Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozma amacını taşımak ve bu yolda faaliyette bulunmak" iddiasıyla kapatılması istendi. Anayasa Mahkemesi 11 üyenin oybirliği ile 14 Temmuz 1993'de HEP'in kapatılmasına karar verdi.
ÖZGÜRLÜK VE DEMOKRASİ PATİSİ (ÖZDEP)
HEP'in kapatılma ihtimaline karşı 19
Ekim 1992'de kuruldu. Ardından
kapatma davası açıldı. ÖZDEP'li yöneticiler davanın sonuçlanmasını beklemeden 30 Nisan 1993'te fesih kararı aldılarsa da, bu karar Anayasa Mahkemesi'ne ulaşmadan partinin kapatılmasına karar verildi.
DEMOKRASİ PARTİSİ (DEP)
HEP'in
kapatma davası sürerken 7
Mayıs 1993'de kuruldu. Genel Başkanlığı'na
Yaşar Kaya getirildi. Ancak kısa süre sonra
Yaşar Kaya ve yedi parti yöneticisi tutuklandı. SHP'den siyasete giren ancak partiden
ihraç edilen
Kürt milletvekilleri bir süre sonra DEP'e katıldı.
Meclis 2 Mart 1994 tarihinde DEP milletvekilleri Hatip
Dicle, Orhan Doğan,
Leyla Zana,
Ahmet Türk,
Sırrı Sakık ve
Bağımsız Şırnak Milletvekili Mahmut Alınak'ın dokunulmazlıklarını kaldırdı. Aynı gün Meclis'ten çıkan
Hatip Dicle ve Orhan Doğan gözaltına alındı. Diğer milletvekilleri, arkadaşları serbest bırakılana kadar Meclis'ten ayrılmamaya karar verdi. Ertesi gün DEP milletvekili Selim Sadak'ın da dokunulmazlığı kaldırıldı. Meclis'te bekleyen milletvekilleri 4 Mart'ta
Ankara DGM'ye giderek teslim oldu ve kararın iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Mahkeme Selim Sadak'ın dokunulmazlığını kaldıran kararı iptal ederken DGM'nin 16 Mart'ta tutukladığı miletvekilleri cezaevine konuldu. 3 Ağustos'ta başlayan dava 8 Aralık'ta toplam 89.5 yıl
hapis cezası verilmesiyle sonuçlandı. Anayasa Mahkemesi, Demokrasi Partisi hakkında 16 Haziran 1994'te kapatma kararı aldı.
HALKIN DEMOKRASİ PARTİSİ (
HADEP)
1
1 Mayıs 1994'de bu kez Murat Bozlak ve bazı eski DEP'li milletvekili tarafından Halkın Demokrasi Partisi kuruldu. 1995 yılındaki milletvekili genel seçimlerinde 1 milyon 171 bin 623, 1999 yılındaki milletvekili genel seçimlerinde 1 milyon 482 bin 196 oy aldı. 1999 yılındaki yerel seçimlerinde 37 belediye başkanlığı kazandı. Partinin kongresinde
PKK bayrakları ve
Öcalan posterleri açılması, Türk bayrağının indirilmesi nedeniyle gözaltına alınan Bozlak ve bazı parti yöneticileri tutuklandı. 13 Mart 2003 tarihinde parti
mahkeme üyelerince oybirliğiyle kapatıldı. Mahkeme Başkanı bir açıklama yaparak "Partinin PKK'ya
yardım yataklık ettiği ve yasadışı eylemlerin odağı haline geldiği anlaşıldığından Anayasa'nın 68. ve 69. maddeleri ile 2820 sayılı
siyasi partiler kanununun 101 ve 103. maddeleri gereğince kapatılmasına karar verilmiştir." Dedi. Demokratik Halk Partisi (
DEHAP) 24 Ekim 1997'de kuruldu. 2002'de Anayasa Mahkemesi'nde, "örgütlenmesini tamamlamadan seçimlere girdiği" iddiasıyla hakkında kapatma davası açıldı. DEHAP, 19 Kasım 2005'de kendini feshetti.
DEMOKRATİK TOPLUM PARTİSİ (DTP)
Anayasa Mahkemesi'nce kapatılan Demokratik
toplum Partisi (DTP) için
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, 16 Kasım 2007'de DTP hakkında kapatma davası açtı. Başsavcılığa göre DTP, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü aleyhine eylemlerin odağı haline gelmişti. Partinin kapatılması için 141 neden sıralanırken, partinin eylemleri ile üyelerinin beyanlarına dayandırılan iddianamede bölücü nitelikteki fiillerin partinin genel başkan dahil bütün organlarınca açıkça benimsendiğine dikkat çekildi. DTP'nin
terör örgütü tarafından kurdurulduğu ve yönetildiğine dair bilgiler, parti üyelerinin açıklamaları ve eylemleri, kesinleşmiş mahkeme kararları ve yerel savcılıkların açtığı soruşturmalar davaya
delil olarak gösterildi. Bazı milletvekillerine ve yöneticilerine de
yasak istendi.