Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 112 dolar seviyelerinde işlem gördü. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss Kahn, küresel ekonomik toparlanmanın hala kırılgan, inişli çıkışlı ve büyük bir belirsizle kuşatılmış durumda olduğunu belirtti. Strauss Kahn George Washington Üniversitesi'nde ''Küresel Güçlükler, Küresel Çözümler'' başlıklı konuşmasında, küresel ekonomik toparlanmanın devam ettiğini, ancak toparlanmanın ülkeler arasında ve ülkeler içinde dengesiz durumda bulunduğuna işaret ederek, gelişmiş ülkelerdeki büyümenin hala çok düşük ve işsizliğin ise çok yüksek olduğunu vurguladı. ''Büyük belirsizlik hala devam ediyor. Bir çok siyah kuğu küresel ekonomik gölde yüzüyor'' diyen Strauss-Kahn, bu belirsizlik ve kırılganlıkla başa çıkmak için kriz sonrası dönemde küresel işbirliğine büyük ihtiyaç duyulduğunu vurguladı. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) baş ekonomisti Pier Carlo Padoan, deprem, tsunami felaketi ve nükleer krizle mücadele eden Japonya hariç G7 üyesi ülkelerde, ekonomik büyümenin güç kazanmakta olduğunu bildirdi. OECD'nin ara dönem raporunu açıklayan Padoan, ABD, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere ve Kanada'da ekonomik büyümenin bu yılın ilk çeyreğinde tahmin edilenden daha yüksek olacağını ifade ederek, yılın ikinci çeyreğinde de ABD, Fransa ve Kanada'da aynı eğilimin devam etmesinin beklendiğini vurguladı. Padoan, bu yılın ilk yarısında Japonya dışında G7 üyesi ülkelerin ekonomik büyümelerinin yıllık bazda yüzde 3 seviyesine ulaşabileceğini ifade ederek, özel sektör yatırımlarının hız kazanması ve ticaretin desteklediği toparlanma ile birlikte büyüme için görünümün tahmin edilenden daha iyi olduğunu kaydetti. Asya Kalkınma Bankası (ADB), Asya'daki hükümetlerin önceliğinin enflasyonla mücadele olması gerektiğini bildirdi. ADB'nin ''Yıllık Asya Kalkınma Görünümü Raporu''nda, geçen yıla göre daha düşük olmakla birlikte bölge ekonomisinin önümüzdeki iki yıl güçlü bir şekilde büyümeye devam etmesinin öngörüldüğü belirtilerek, Japonya dışında bölge ekonomisinin bu yıl yüzde 7,8, 2012'de yüzde 7,7 büyümesinin beklendiği ifade edildi. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), geçen yıl yüzde 14,5 artan dünya ticaret hacminin bu yıl yavaşlayarak, yalnızca yüzde 6,5 oranında artmasının beklendiğini bildirdi. DTÖ'den yapılan açıklamada, ticarette bu yıl için beklenen yavaşlamanın tüm dünyada hissedileceği ifade edilerek, bu durumdan en az etkilenecek gelişmekte olan ülkelerin ticaret hacminin bu yıl yüzde 9,5, gelişmiş ülkelerin ticaret hacminin ise yüzde 4,5 oranında artmasının beklendiği belirtildi. -AVRO BÖLGESİ'NİN BORÇ SORUNU- Ağır borç yükü nedeniyle piyasaların ve Avrupa Birliğinin (AB) finansal yardım talebinde bulunması çağrılarına uzun süredir direnen Portekiz, Çarşamba günü Yunanistan ve İrlanda'dan sonra AB'den yardım isteyen üçüncü ülke oldu. Önceki hafta görevinden istifa eden Portekiz Başbakanı Jose Socrates, yardım talebini Çarşamba akşamı televizyonda halka yaptığı konuşmada açıkladı. Ülkenin finansal durumunun hızla kötüleştiğini, bu durumun üstesinden gelmek için uluslararası finansal yardıma ihtiyaçları olduğunu ifade eden Socrates, Portekiz'in, Avrupalı ortaklarından finansal kurtarma istemekten kaçınmak için bir yıldır sürdürdüğü mücadeleden vazgeçtiğini belirtti. Socrates, ''Bu ülkemiz için özellikle önemli bir an ve hiçbir şey yapılmazsa her şey kötüye gidecek. Her şeyi denedim, ancak doğrusu bu karar alınmadığı takdirde ülkenin almaması gereken risklerin ortaya çıkacağı bir ana geldik. Kurtarma son çareydi'' diye konuştu. Socrates, ülkesinin ne kadar finansal yardıma ihtiyacı olduğu konusunda bilgi vermezken, piyasa uzmanlarına göre, bu yardım miktarının 60 ila 80 milyar avro olması bekleniyor. AB ve IMF'nin sağlaması beklenen yardımın süresi de tahminen üç yıl olacak. Avro Bölgesi Maliye Bakanları dün Macaristan'da başlayan toplantılarda, Portekiz'in finansal yardım çağrısını değerlendiriyor. Bakanlar bugün de devam eden toplantıda, Portekiz'in ne kadar yardıma ihtiyacı olacağını, yardım karşılığında hangi reformları yapabileceğini ve kredilere uygulanacak faiz oranını görüşüyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, 5 Nisanda Portekiz'in ''A3'' olan uzun vadeli devlet tahvili kredi notunu bir kademe düşürerek ''Baa1''e çekti, not görünümünü ise ''negatif'' olarak belirledi. Kuruluş, kararda, ülkede ekonomik, politik, bütçeyle ilgili konularda artan belirsizlik ile hükümetin iddialı bütçe açığı azaltma hedeflerini yerine getirememesi riskindeki artışın etkili olduğunu belirterek, kısa vadede ülkenin kredi notunun bir kez daha düşürülebileceği uyarısında bulunuldu. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, İspanya'nın finansal dış yardıma ihtiyacı olmadığını ve piyasaların güvenini sağlamak için doğru tedbirler aldığını bildirdi. Strauss-Kahn İspanyol gazetesi El Pais'e yaptığı açıklamada, İspanyol hükümetinin IMF'den herhangi bir yardım talebinin olmadığına dikkati çekerek, hükümetin mali alanda, emeklilik reformu, istihdam ve bankacılık konusunda uyguladığı politikaların doğru olduğunu vurguladı. İspanya Maliye Bakanı Elena Salgado, Portekiz'in Avrupa Birliği'nden yardım talep ettiğini açıklamasının ardından İspanya'nın yardım için sıradaki ülke olmadığını belirtti. Salgado, Cadena Ser Radyosuna yaptığı açıklamada, İspanya'nın kesinlikle dışarıdan yardıma ihtiyaç duymadığını belirterek, İspanya ekonomisinin, daha farklılaşmış, sağlam temelleriyle daha güçlü ve Portekiz ekonomisine göre daha rekabetçi bir yapıya sahip olduğunu söyledi. OECD Genel Sekreteri Angel Gurria, İspanya ile Portekiz'in durumlarını mukayese etmenin tamamen yanlış olduğunu bildirdi. Gurria, İspanya'nın sorunlarının Portekiz'inki ile aynı olmadığına işaret ederek, İspanya'nın bütçe açığı, işsizlik, emeklilik reformu ve bankacılık sistemi olmak üzere temel dört sorunu bulunduğunu ifade etti. -AVRUPA MERKEZ BANKASI, FAİZ ORANINI ÇEYREK PUAN ARTIRDI- Avrupa Merkez Bankası (ECB), artan enflasyonla mücadele için gösterge faiz oranını çeyrek puan (yüzde 0,25) artırarak yüzde 1,25'e yükseltti. ECB Başkanı Jean-Claude Trichet ECB'nin faiz toplantısından sonra düzenlediği basın toplantısında, Avrupa'nın süregiden enflasyon riskleriyle karşı karşıya olduğunu ve fiyat hareketlerini çok yakından izlemeye devam edeceklerini söyledi. Trichet, gösterge faiz oranını artırma kararının ''Avro Bölgesi'nde enflasyon beklentilerini belirlenen seviyede tutmaya'' yardımcı olacağını bildirdi. Çin Merkez Bankası da artan enflasyonla mücadele amacıyla gösterge faiz oranı olarak kullanılan bir yıllık mevduat faiz oranı 25 baz puan artırılarak, yüzde 3,25'e yükseltildi. Japonya Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası ise faiz kararında değişiklik yapmadı. -PETROL PİYASASI- İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, petrol fiyatlarının piyasa koşullarından değil politik nedenlerden arttığını belirterek, ''Bana petrol fiyatları artacak mı diye soracak olursanız evet artacak. Mevcut petrol fiyatları çok düşük ve petrol fiyatlarının yakında 150 dolara çıkacağını düşünüyorum'' dedi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünün (OPEC) Dönem Başkanı İran, petrol fiyatlarının örgütün kontrolü dışındaki unsurlardan artması nedeniyle OPEC'in acil toplantı yapmayacağını bildirdi. İran'ın yarı resmi haber ajansı Fars'ın haberine göre, İran'ın OPEC temsilcisi Muhammed Ali Hatibi, petrol fiyatlarında son zamanlardaki artışın piyasa gerçekleri değil, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'daki ayaklanmalarla ilgisi olduğunu söyledi. Suudi Arabistan'ın ciddi bir siyasi ayaklanmayla karşılaşması durumunda petrol fiyatlarının 200-300 doları bulabileceği bildirildi. Eski Suudi Arabistan Petrol Bakanı Şeyh Zeki Yamani, Reuters'a verdiği demeçte, ''Suudi Arabistan'da karışıklık olursa petrol fiyatları 200-300 dolara kadar çıkar. Şimdiki koşullara göre bunu beklemiyorum, ancak Tunus'ta olanları kim bekliyordu ki?'' dedi. -DÖVİZ PİYASASI- ABD dolarının, uluslararası döviz borsalarında önemli para birimleri karşısında, Pazartesi günü açılış ve Cuma günü kapanış değerleri şöyle oldu: PARA BİRİMİ PAZARTESİ CUMA ----------- --------- --------- Japon Yeni 84,06 84,81 İsviçre Frangı 0,9237 0,9059 Kanada Doları 0,9627 0,9552 Londra döviz piyasasında pazartesi günü 1,4206 dolardan açılan avro, cuma kapanışta 1,4484 dolara yükseldi. Aynı borsada pazartesi günü 1,614 dolardan açılan İngiliz sterlini ise cuma kapanışta 1,6377 dolara yükseldi. New York borsasında, altının ons fiyatı pazartesi günü 1.432,20 dolardan kapanırken, cuma günü kapanışta 1.473,40 dolara yükselerek yeni bir rekor kırdı. -ABD, AVRUPA VE ASYA BORSALARI- ABD'de dün New York Borsası'nda Dow Jones Endeksi yüzde 0,24 (29,44 puan) değer kaybederek, haftayı 12.380,05 puandan kapattı. Standard and Poor's 500 Endeksi aynı gün yüzde 0,40 (5,34 puan) azalarak 1.328,17 puan, Nasdaq Bileşik Endeksi ise yüzde 0,56 (15,73 puan) azalarak 2.780,41 puan oldu. Asya'da önemli borsalardan bazıları değer kazandı, bazıları ise geriledi. Japonya'da Tokyo Borsasının temel göstergesi Nikkei 225 Endeksi haftanın son işlem gününde yüzde 1,93 (185,42 puan) artarak 9.776,35 puandan kapandı. Asya'da ayrıca Hong Kong Borsası yüzde 0,56, Çin'de Şanghay Borsasında SE Composite Endeksi yüzde 0,51 ve SE Endeksi yüzde 0,38, Avustralya Borsası yüzde 0,42, Endonezya Borsası yüzde 0,26 ve Singapur Borsası yüzde 0,09 değer kazandı. Tayvan Borsası yüzde 0,08, Tayland Borsası yüzde 0,19, Hindistan Borsası ise yüzde 0,38 ve Güney Kore Borsası ise yüzde 0,05 geriledi. Avrupa'da Londra, Paris ve Frankfurt borsaları haftanın son işlem gününde yükselişle kapandı. Londra Borsası'nda FTSE-100 Endeksi yüzde 0,81 (48,38 puan) değer kazanarak 6.055,75 puandan, Frankfurt Borsası'nda Dax Endeksi yüzde 0,53 (38,24 puan) artarak 7.217,02 puandan ve Paris Borsası'nda Cac 40 Endeksi de yüzde 0,83 (33,61 puan) yükselerek 4.061,91 puandan haftayı kapattı. Avrupa'da ayrıca İspanya'da Madrid Borsası'nda IBEX 35 Endeksi yüzde 0,59, Brüksel Borsası yüzde 0,37 oranında değer kazanırken, Zürih ve Amsterdam Borsaları yüzde 0,12 oranında değer kaybetti. -PETROL PİYASASI- Haftanın son işlem gününde ABD ham petrolünün varil fiyatı 112 dolar seviyelerinde kapandı. Hafta başında yaklaşık 108,24 dolardan işlem görmeye başlayan Batı Teksas tipi ham petrolünün varil fiyatı mayıs ayı teslimi cuma günü 2 dolar 49 sent (yüzde 2,3) değer kazanarak 112,79 dolara yükselerek son 30 ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı da haftanın son işlem gününde 3 dolar 86 sent artarak 126,12 dolar oldu. Petrol fiyatlarının yükselmesinde Libya'da petrol tesislerine yönelik saldırıların artmasının bu ülkenin uzun süre piyasaya petrol veremeyeceği kaygılarını artırması etkili oluyor. Fiyatların artışını ayrıca ABD dolarının değerinin düşmesi, Ortadoğu'da devam eden halk hareketleri ve petrol üreticisi Nijerya'da seçimlerin ertelenmesinin petrol tesislerine yönelik saldırıları artıracağı endişeleri de destekliyor. AA